JASNOGÓRSKI INSTYTUT MARYJNY

Opis głównych działań

Sprawozdanie z działalności Jasnogórskiego Instytutu Maryjnego za rok 2023 1. Jasnogórski Instytut Maryjny, którego częścią jest Jasnogórska Biblioteka Maryjna kierowany jest przez o. dr Grzegorza Prusa. Do Rady Rewizyjnej Jasnogórskiego Instytutu Maryjnego należą: o. Roman (imię zakonne Michał) Lukoszek jako przewodniczący, o. Paweł (imię zakonne Samuel) Pacholski oraz o. Piotr Łoza. Zastępcą Dyrektora Jasnogórskiego Instytutu Maryjnego jest o. Mateusz Walczak należący aktualnie do Konwentu Paulinów w Leśniowie. 2. Decyzją przełożonych od września 2021 r. Jasnogórski Instytut Maryjny został połączony osobą dyrektora z Redakcją Dwumiesięcznika „Jasna Góra”. Aktualnie obie instytucje mają odrębność w zakresie finansowania i księgowości a także w podejmowanych zadaniach przez pracowników. W Redakcji pracuje (umowa o pracę z klasztorem jasnogórskim) dwoje pracowników: p. Żaneta Bilska - sekretarz redakcji oraz p. Paweł Klamka - pracownik administracyjny. Na potrzeby wygłaszanych wykładów, udziału w organizowanych panelach dyskusyjnych oraz w związku z okresową potrzebą pracy przy katalogu Jasnogórskiej Biblioteki Maryjnej są zawierane z poszczególnymi osobami umowy o dzieło lub umowy zlecenie. 3. Jedynym etatowym pracownikiem Biblioteki Maryjnej jest p. Bernadeta Miś, która jest zatrudniona na postawie umowy o pracę z klasztorem jasnogórskim. W celu niezbędnego wsparcia pracy w bibliotece tymczasowo podjęta została współpraca z p. Katarzyną Fijałkowską, zatrudnioną przez Jasnogórski Instytut Maryjny na podstawie umowy zlecenie. 4. Instytut posiada status Organizacji Pożytku Publicznego. W minionym roku złożono wymagane sprawozdania za rok 2022 do kancelarii Przeora Jasnej Góry oraz do Kurii Generalnej Zakonu, następnie uzyskano aprobatę Komisji Rewizyjnej oraz Generała Zakonu. Złożono również wymagane sprawozdania do Urzędu Skarbowego, Krajowego Rejestru Sądowego i Narodowego Instytutu Wolności. 5. Jasnogórski Instytut Maryjny realizując cele statutowe w roku 2023 podjął następujące działania: - 21 I 2023 r. w Kaplicy Różańcowej na Jasnej Górze odbyło się kolejne spotkanie w ramach „Sobotnich Wykładów Maryjnych”, które rozpoczęły się w roku ubiegłym. Tym razem wykład wygłosił ks. dr Kamil Zadrożny z Instytutu Wyższych Studiów Teologicznych w Częstochowie (IWST jest współorganizatorem wykładów). Temat wykładu brzmiał: „Objawienia maryjne - ślady Boga w historii”. Wykład był bezpośrednio transmitowany przez Internet, został udostępniony na kanale You Tube oraz retransmitowany w Radio Jasna Góra. - 11 II 2023 r. w Kaplicy Różańcowej na Jasnej Górze miało miejsce kolejne spotkanie w ramach „Sobotnich Wykładów Maryjnych”. Wykład wygłosił ponownie ks. dr Kamil Zadrożny z Instytutu Wyższych Studiów Teologicznych w Częstochowie. Temat wykładu brzmiał tak samo jak w styczniu: „Objawienia maryjne - ślady Boga w historii”. Była to kontynuacja rozważań z przed miesiąca. Wykład był bezpośrednio transmitowany przez Internet, został udostępniony na kanale You Tube oraz retransmitowany w Radio Jasna Góra. - 18 III 2023 r. w Kaplicy Różańcowej na Jasnej Górze odbyło się trzecie już w roku 2023 spotkanie z cyklu „Sobotnich Wykładów Maryjnych”. Wykład wygłosił ks. dr Lech Wołowski z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Temat przedłożenia brzmiał: Przez Jezusa do Maryi. Przez Maryję do Jezusa”. Wykład był bezpośrednio transmitowany przez Internet, został udostępniony na kanale You Tube oraz retransmitowany w Radio Jasna Góra. - 28 III 2023 r. dyrektor Jasnogórskiego Instytutu Maryjnego o. dr Grzegorz Prus w imieniu Instytutu podpisał kolejną umowę z p. dr Dobrosławą Horzelą z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Przedmiotem umowy był II etap pracy nad sporządzeniem opracowania naukowego na temat ikonografii św. Pawła Pierwszego Pustelnika. Na tym etapie p. dr Horzela zobowiązała się do sporządzenia I części tekstu opracowania. Do końca roku 2023 p. D. Horzela wywiązała się z zobowiązań zawartych w umowie i przedstawiła w formie pisemnej tekst, który przygotowała. Na realizację tego przedsięwzięcia, które będzie kontynuowane w kolejnym roku, Kuria Generalna Zakonu Paulinów przeznaczyła ponownie specjalną dotację, która uzupełniła środki Instytutu przeznaczone na ten cel. - W dniach 21 – 22 IV 2023 roku Jasnogórski Instytut Maryjny zorganizował Konferencję naukowo-pastoralna w 70 rocznicę Apelu Jasnogórskiego pod hasłem Apel Jasnogórski obecnością, pamięcią i czuwaniem z Maryją Królową Polski. Pierwszego dnia konferencji w piątek 21 kwietnia miała miejsce pierwsza cześć obrad Kaplicy Różańcowej. Uczestników powitał przeor Jasnej Góry o. Samuel Pacholski a słowo wprowadzenia skierował do uczestników ks. abp Wacław Depo, Metropolita Częstochowski, Przewodniczący Komisji Maryjnej KEP. Następnie wygłoszone zostały trzy referaty. Pani Beata Mackiewicz z Instytutu Prymasa Wyszyńskiego mówiła na temat – Początki Apelu Jasnogórskiego; ks. prof. dr hab. Janusz Królikowski (WT UPJPII, Sekcja w Tarnowie) – Maryjna droga odnowy Kościoła - inspiracje apelowe; ks. prof. dr hab. Jan Kazimierz Przybyłowski (UKSW) – „Klęknij przed Matki Bolesnej obrazem…”Prorocze słowa „do matki Polki”. Po referatach był czas na dyskusję. O godz. 21.00 uczestnicy konferencji wzięli udział w Apelu Jasnogórskim w Kaplicy Matki Bożej pod przewodnictwem o. dra Michała Lukoszka, Wikariusza Generalnego Zakonu Paulinów. Drugi dzień konferencji (sobota 22 kwietnia) zaczął się od Mszy św. w Kaplicy Matki Bożej pod przewodnictwem ks. bpa Jana Wątroby z Rzeszowa, członka Komisji Maryjnej KEP. Następnie w Kaplicy Różańcowej uczestnicy konferencji mogli wziąć udział tego dnia w dwóch dyskusjach panelowych. Pierwszą sesję - Apel Jasnogórski w perspektywie pastoralno - ewangelizacyjnej poprowadził o. dr Grzegorz Prus, dyrektor JIM. Wzięli w niej udział: o. dr Piotr Polek OSPPE (wykładowca w IT Zakonu Paulinów w Krakowie), ks. dr Jarosław Grabowski (Redaktor Naczelny Tygodnika Katolickiego Niedziela), o. dr hab. Michał Legan OSPPE (Kierownik Redakcji Audycji Katolickich TVP), Judyta Syrek, dziennikarka (TVP Historia). Po przerwie, druga sesję - Apel Jasnogórski w mediach poprowadził o. dr hab. Michał a uczestnikami dyskusji byli: prof. dr hab. Monika Przybysz (UKSW), ks. Grzegorz Moj CSsR (Telewizja Trwam), Rafał Porzeziński (dziennikarz, prezes Stowarzyszenia Ocaleni). Konferencja zakończyła się podsumowaniem i podziękowaniem. Wykłady oraz dyskusje panelowe były transmitowane w Radio Jasna Góra. - 13 V 2023 r. w Kaplicy Różańcowej miało miejsce ostatnie przed wakacjami spotkanie w ramach „Sobotnich Wykładów Maryjnych”. Wykład wygłosił ks. dr Kamil Zadrożny z Instytutu Wyższych Studiów Teologicznych w Częstochowie. Temat wykładu brzmiał tym razem: „Św. Jan Paweł II – Doktor Maryjny naszych czasów.” Wykład był bezpośrednio transmitowany przez Internet, został udostępniony na kanale You Tube oraz retransmitowany w Radio Jasna Góra. - 22 IX 2023 roku w ramach konferencji poświęconej Polakom ratującym Żydów o. dr Grzegorz Prus, dyrektor JIM wygłosił wykład na temat pomocy ludności żydowskiej w czasie II wojny światowej niesionej przez paulinów z jasnogórskiego klasztoru. Organizatorem konferencji byli: Delegatura w Częstochowie Kuratorium Oświaty w Katowicach oraz Klasztor Paulinów na Jasnej Górze. - 21 X 2023 r. w Kaplicy Różańcowej, po wakacyjnej przerwie z inicjatywy JIM wraz IWST w Częstochowie rozpoczęła się kolejna seria „Sobotnich Wykładów Maryjnych”. Pierwszy wykład w tej serii wygłosił o. prof. dr hab. Andrzej Napiórkowski OSPPE (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie). Temat wykładu: „Maryja w Kościele. Kościół w Maryi” Wykład był bezpośrednio transmitowany przez Internet, został udostępniony na kanale You Tube oraz retransmitowany w Radio Jasna Góra. - 25 XI 2023 r. w Kaplicy Różańcowej na Jasnej Górze miało miejsce kolejne spotkanie w ramach „Sobotnich Wykładów Maryjnych”. Wykład wygłosił tym razem ks. prof. dr hab. Janusz Królikowski z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie (Wydział Teologiczny w Tarnowie). Temat wykładu brzmiał tym razem: „Maryja – Stolica Mądrości na nasze czasy”. Wykład był bezpośrednio transmitowany przez Internet, został udostępniony na kanale You Tube oraz retransmitowany w Radio Jasna Góra. - W dniach 1 – 2 XII 2023 roku miły miejsce na Jasnej Górze obchody 40 lecia istnienia Dwumiesięcznika Jasna Góra (szczegóły poniżej przy sprawozdaniu z działalności Dwumiesięcznika). Poprzez powiazanie JIM z redakcją Dwumiesięcznika przedsięwzięcie to było również ważnym wydarzeniem współorganizowanym przez Instytut. Szczególnym wkładem Instytutu w to wydarzenie była publikacja i promocja książki - albumu p. Zbigniewa Biernackiego, „Matka Boska Częstochowska jako symbol patriotyzmu, na dawnych pocztówkach, widokówkach i zdjęciach”. Album został wydany przez Wydawnictwo Paulinanum oraz Jasnogórski Instytut Maryjny a przygotowany i wydrukowany przez Wydawnictwo Koronis z Bydgoszczy. - 16 XII 2023 r. w Kaplicy Różańcowej na Jasnej Górze miało miejsce ostatnie w tym roku spotkanie w ramach „Sobotnich Wykładów Maryjnych”. Wykład wygłosił ks. prof. dr hab. Bogdan Ferdek z Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Temat wykładu: „Maryjne inspiracje dla odnowy Kościoła.” Wykład był bezpośrednio transmitowany przez Internet, został udostępniony na kanale You Tube oraz retransmitowany w Radio Jasna Góra. - JIM troszczył się o promocję swojej działalności w mediach: Tygodnik Katolicki „Niedziela”, Biuro Prasowe Jasnej Góry, Radio Jasna Góra, Radio Fiat, poprzez własną stronę internetową, pocztę elektroniczną oraz okolicznościowe plakaty. Sprawozdanie z działalności Jasnogórskiej Biblioteki Maryjnej za rok 2023 1. W bibliotece pracuje jeden pracownik etatowy oraz dyrektor. 2. Zbiory obejmują ok. 20 500 książek, w tym skatalogowanych jest 17 580 książek oraz 26 polskich i 10 zagranicznych kompletów czasopism, których prenumerata została odnowiona na rok 2024, multimedia, pamiątki pielgrzymie, zdjęcia, pocztówki, druki ulotne, plakaty, unikatowe i niezwykle cenne archiwalia, prace magisterskie (73 sztuki) o tematyce mariologicznej oraz foldery z różnych sanktuariów świata i z Polski. Foldery te zostały uporządkowane i skatalogowane w programie Microsoft Excel. Zbiory obejmują 67 folderów zagranicznych i 159 folderów polskich. 3. Trwało katalogowanie księgozbioru bieżącego i wstecznego w programie MAK. Prowadzone było na bieżąco opieczętowywanie książek i klasyfikowanie ich do poszczególnych działów, nadawanie numerów inwentarzowych i sygnatur. Prowadzone były wpisy danej pozycji książkowej do księgi inwentarzowej i opracowywanie komputerowe. Systematycznie drukowane były karty katalogowe po skatalogowaniu książek w danym dziale. 4. Na bieżąco trwał zakup nowości o tematyce maryjnej i mariologicznej. W roku 2023 zbiory wzbogaciły się o 430 książek, w tym 219 to dary – wymiana między-biblioteczna, dary od osób prywatnych oraz przekazane przez Bibliotekę Jasnogórską. Z funduszu Klasztoru OO. Paulinów zakupiono 211 pozycji książkowych. Biblioteka przechowuje ponad 6000 Ksiąg Czynów Soborowych. W Bibliotece znajduje się katalog tychże Ksiąg – 25 diecezji skatalogowanych w programie Microsoft Excel. 5. Z biblioteki na miejscu skorzystało 191 czytelników z 467 woluminów, na zewnątrz wypożyczono 249 pozycji książkowych 116 czytelnikom. Udzielane są też odpowiedzi elektroniczne i telefoniczne dotyczące udostępnienia materiałów oraz pomocy w poszukiwaniach bibliotecznych. Wizyt bibliotecznych odnotowano 307. Czytelnicy skorzystali ogółem z 716 pozycji książkowych i 39 czasopism. 6. Poddano renowacji 6 książek, oprawiono czasopisma za 2022 rok oraz 12 książek. 7. Jasnogórska Biblioteka Maryjna zrzeszona jest w Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES. Regularnie opłacana jest składka członkowska i prenumerowany jest Biuletyn Bibliotek Kościelnych FIDES. Biblioteka Maryjna była reprezentowana przez p. Bernadetę Miś w XXVIII Walnym Zgromadzeniu Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES, które odbyło się w dniach 4-6 września 2023 r. w Niepokalanowie. 8. Prowadzona jest wymiana biblioteczna z Bibliotekami zrzeszonymi w Federacji FIDES. W ramach wymiany bibliotecznej pozyskano 96 pozycji książkowych. W ramach wypożyczalni międzybibliotecznej z naszych zbiorów skorzystała w roku 2023 Biblioteka Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. 9. Środki na uzupełnianie zbiorów bibliotecznych oraz ich oprawę, konserwację itp. pokrywa Klasztor Jasnogórski wobec którego biblioteka się rozlicza. 10. W grudniu 2023 r. po decyzji przeora klasztoru jasnogórskiego Biblioteka Maryjna, podobnie jak Biblioteka Jasnogórska, rozpoczęła proces włączenia katalogu biblioteki do katalogu centralnego FIDES. Aktualnie trwa sprawdzanie i poprawianie oryginalnych rekordów w bazie MAK, tak aby były zgodne z bazą NUKAT i przyjętymi normami. W celu niezbędnego fachowego wsparcia w tym zakresie została tymczasowo podjęta współpraca z p. Katarzyną Fijałkowską, zatrudnioną przez Jasnogórski Instytut Maryjny na podstawie umowy zlecenie. Sprawozdanie z działalności redakcji Dwumiesięcznika Jasna Góra za rok 2023 1. Dwumiesięcznik „Jasna Góra” jest pismem sanktuarium jasnogórskiego oraz posiada pozwolenie stosownych przełożonych na publikację treści o tematyce religijnej dotyczącej wiary i moralności. 2. Od września 2021 r. Redakcja Dwumiesięcznika została, o czym wspomniano wyżej, powiązana z Jasnogórskim Instytutem Maryjnym. 3. Redaktorem naczelnym Dwumiesięcznika jest dyrektor JIM o. dr Grzegorz Prus. W redakcji pracuje dwoje pracowników etatowych zatrudnionych przez klasztor jasnogórski. 4. Wydawcą gazety jest Klasztor Paulinów na Jasnej Górze, stąd też finasowaniem oraz księgowością zajmuje się klasztor. 5. W znakomitej większości autorzy, duchowni (w większości paulini) i świeccy piszący do „Jasnej Góry” czynią to bezpłatnie. Wynagrodzenie przekazywane jest w pojedynczych przypadkach po porozumieniu stron, na podstawie umów i rozliczane przez Klasztor Jasnogórski. 6. Przygotowanie materiałów do kolejnego numeru jest wykonywane w redakcji. Skład oraz druk odbywa się w częstochowskiej drukarni „Garmond”. 7. Kolportaż odbywa się poprzez prenumeraty (ponad 1000 adresów) oraz sprzedaż na terenie sanktuarium jasnogórskiego. Nakład Dwumiesięcznika wynosi 4000 egzemplarzy. Znaczna część (na pewno połowa) jest rozdawana bezpłatnie. 8. W roku 2023 wydano 6 numerów Dwumiesięcznika. 9. W prezencie dla prenumeratorów zakupiono w Księgarni Claromontana kalendarze ścienne o tematyce religijnej i wysłano wraz z numerem listopadowo – grudniowym. 10. W r. 2023 na łamach Dwumiesięcznika pośród innych tematów zamieszczono szereg materiałów związanych z obchodami 350 rocznicy śmierci o. Augustyna Kordeckiego oraz 70 rocznicą modlitwy Apelu Jasnogórskiego. 11. W dniach 1 – 2 XII 2023 roku odbyły się obchody 40 lecia istnienia Dwumiesięcznika Jasna Góra. Nasze czasopismo zostało założone w roku 1983 jako Miesięcznik Jasna Góra z inicjatywy przeora o. Konstancjusza Kuntza a pierwszym redaktorem naczelnym był o. Rufin Abramek. Od roku 2024 jest pismo jest Dwumiesięcznikiem. Pierwszego dnia, w piątek 1 grudnia w programie znalazła się Msza św. dziękczynno – błagalnej w Kaplicy Cudownego Obrazu Matki Bożej o godz. 18.30 której przewodniczył i wygłosił okolicznościową homilię o. Grzegorz Prus. Po Mszy św. w Kaplicy Różańcowej odbyło się spotkanie, które rozpoczęło się od powitania przybyłych gości przez przeora Jasnej Góry o. Samuela Pacholskiego. Miało tam miejsce wydarzenie towarzyszące jubileuszowi Dwumiesięcznika - promocja książki p. Zbigniewa Biernackiego, „Matka Boska Częstochowska jako symbol patriotyzmu, na dawnych pocztówkach, widokówkach i zdjęciach”. Publikacja została wydana przez Wydawnictwo Paulinanum oraz Jasnogórski Instytut Maryjny a przygotowana i wydrukowana przez Wydawnictwo Koronis z Bydgoszczy. Następnie uczestnicy spotkania wzięli udział w modlitwie Apelu Jasnogórskiego w kaplicy Matki Bożej pod przewodnictwem przeora o. Samuela Pacholskiego. Drugi dzień świętowania rozpoczął się od Mszy św. w kaplicy Matki Bożej pod przewodnictwem o. Arnolda Chrapkowskiego, Generała Zakonu Paulinów, który również wygłosił Słowo Boże nawiązujące do obchodów naszego jubileuszu. Następnie w Kaplicy Różańcowej uczestnicy jubileuszowego spotkania wysłuchali konferencji o. Wojciecha Deca, proboszcza paulińskiej parafii Dobrego Pasterza w Łodzi zatytułowanej Duchowość jasnogórska. Po konferencji miał miejsce panel dyskusyjny zatytułowany Prasa papierowa – dzisiejsze wyzwania i perspektywy na przyszłość. Zaproszonymi gośćmi – panelistami byli: s. Emmanuela Stachurska CSL (Sekretarz Redakcji Miesięcznika Różaniec), o. Piotr Szczepański OFM Conv (Redaktor Naczelny Miesięcznika Katolickiego Rycerz Niepokalanej) oraz ks. dr Jarosław Grabowski (Redaktor Naczelny Tygodnika Katolickiego Niedziela). Po przerwie obiadowej uczestnicy spotkania konferencji o. Kazimierza Manieckiego, wieloletniego redaktora naczelnego Miesięcznik Jasna Góra na temat - Maryjność na łamach Dwumiesięcznika Jasna Góra. Po konferencji był czas na wypowiedzi, świadectwa i refleksje zgromadzonych w ramach spotkania wspomnieniowego. Ostatnim punktem świętowania było nabożeństwo różańcowe w Kaplicy Matki Bożej.