CARITAS POLSKA

Opis głównych działań

Caritas Polska w 2023 roku kontynuowała działalność społeczno-charytatywną w obszarach wskazanych w planie strategicznym Caritas Polska. Działania charytatywne i humanitarne prowadzone były zarówno w kraju jak i za granicą, we współprac z partnerami społecznymi i interesariuszami, w tym w ramach sieci Caritas – z Caritas narodowymi w innych krajach, oraz z Caritas diecezjalnymi w Polsce. Caritas Polska jest duszpasterską instytucją charytatywną Kościoła katolickiego i największą organizacją społeczno-charytatywną w Polsce, która niesie profesjonalną, wielowymiarową pomoc osobom wykluczonym, ubogim, idącym przez życie z różnego rodzaju deficytami. Caritas Polska, będąc ich głosem i rzecznikiem, odwołuje się do wyraźnie zdefiniowanych wartości ewangelicznych, które wyznaczają kryteria oceny rzeczywistości społecznej i odpowiednie zasady działania: zasadę dobra wspólnego, pomocniczości, solidarności i miłości społecznej. W obszarze celowych i skonsolidowanych działań Caritas Polska znajdują się różne kategorie osób potrzebujących pomocy i wsparcia, do których kierowana jest pomoc materialna, psychiczna i duchowa. W sposób szczególny organizacja ta, jako instytucja wsparcia społecznego, działa na rzecz: rodzin, dzieci i młodzieży, seniorów, bezdomnych, uzależnionych, osób opuszczających zakłady penitencjarne, migrantów i uchodźców, a także wsparcia Caritas diecezjalnych prowadzących ośrodki dla osób z niepełnosprawnością, promocji i koordynacji działań wolontariackich, ekologii integralnej oraz pomocy humanitarnej i rozwojowej dla krajów biednych oraz borykających się ze skutkami konfliktów i katastrof naturalnych. Caritas Polska współpracuje i reprezentuje 45 Caritas diecezjalne w Polsce, wspierając je w wykonywaniu ich zadań oraz świadczy pomoc humanitarną i rozwojową na wszystkich kontynentach. Prowadzi także działalność w obszarze edukacji, podnoszenia świadomości społecznej, dąży do roli mentora podejmującego ważne kwestie integralnego rozwoju człowieka, budząc w społeczeństwie postawy dobroczynności oraz angażowania się w działania charytatywne. Caritas Polska jest członkiem konfederacji (170 państw członkowskich) Caritas Internationalis z siedzibą w Watykanie i zrzeszeniem regionalnym Caritas Europa (46 państw członkowskich) z sekretariatem w Brukseli oraz współpracuje z watykańską Dykasterią ds. Integralnego Rozwoju Człowieka, zgromadzeniami zakonnymi, administracją państwową i samorządową, organizacjami społecznymi i wyznaniowymi, sektorem biznesowym oraz wszystkimi ludźmi dobrej woli. DZIAŁANIA CARITAS POLSKA W ROKU 2023 W RAMACH DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO (OPP) 1. DZIAŁANIA CARITAS POLSKA W KRAJU: POMOC ŻYWNOŚCIOWA: Programy pomocy żywnościowej od lat realizowane w Caritas Polska to jeden z filarów działalności w odpowiedzi na podstawowe potrzeby różnych grup odbiorców. Zapewniają wsparcie osobom najuboższym, ale również osobom w kryzysie bezdomności, starszym bądź doświadczającym innego rodzaju wyzwań zdrowotnych, ekonomicznych i życiowych utrudniających codzienne funkcjonowanie. W ostatnich latach obserwujemy zwiększające się rozwarstwienie i różnice dochodowe wrażliwych grup społecznych takich jak seniorzy, migranci i uchodźcy czy osoby samotnie wychowujące dzieci. Rosnące koszty życia, inflacja, ceny energii i inne uwarunkowania geopolityczne sprawiają, że coraz trudniej jest sprostać wielu najuboższym osobom w samodzielnym realizowaniu bieżących potrzeb. Realizacja programów rządowych uzupełniana jest wieloletnim partnerstwem Caritas Polska z biznesem w ramach programów „Spiżarnia Caritas”, zbiórki żywności „Tak. Pomagam!” oraz Wigilii Caritas. Dzięki nim Caritas diecezjalne wspierają osoby w całej Polsce. Programy pomocy żywnościowej nie tylko wspierają osoby najuboższe, ale również przeciwdziałają marnowaniu żywności. W Polsce każdego roku marnuje się 4,8 mln ton żywności i to konsumenci odpowiadają za 60% tego zjawiska. Również biznes nie znajduje adekwatnych metod przeciwdziałania temu – tylko nieco ponad 5% żywności, która nie zostałaby wykorzystana w handlu, trafia do organizacji pozarządowych. Caritas Polska od lat buduje pomost łączący biznes, swoje organizacje i potrzebujących, wspierając w duchu ekologii integralnej. PROGRAM OPERACYJNY POMOC ŻYWNOŚCIOWA NA LATA 2014-2020 – PODPROGRAM 2021: We wrześniu 2023 roku Caritas zakończył dystrybucję żywności i realizację działań towarzyszących w ramach Podprogramu 2021 Plus. Wolontariusze i pracownicy Organizacji Partnerskich Regionalnych – Caritas z 26 archidiecezji i diecezji w Polsce wydali osobom potrzebującym 325 836 paczek i 158 062 posiłków w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014-2020 Podprogram 2021 Plus. Realizacja Podprogramu była możliwa dzięki oszczędnościom powstałym w związku z realizacją całej Perspektywy. Od kwietnia do września 2023 roku ponad 2 756,7514 ton artykułów spożywczych o wartości 17 901 897,08 zł trafiło do 234 201 osób ubogich zakwalifikowanych do programu. Pomoc można było uzyskać w ponad 761 punktach wydawania żywności. Były to parafie, ośrodki pomocy społecznej, jadłodajnie i placówki prowadzone przez Caritas oraz inne współpracujące organizacje. Caritas wspiera osoby i rodziny podlegające deprywacji materialnej, która polega na braku możliwości zaspokojenia potrzeb żywieniowych. Dlatego szczególną pomocą żywnościową podczas realizacji Podprogramu 2021 Plus objęte były rodziny wielodzietne i dysfunkcyjne. Pomoc otrzymać mogły osoby i rodziny znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji, np. dotknięte ubóstwem, sieroctwem, bezdomnością, niepełnosprawnością, długotrwałą lub ciężką chorobą i uzyskujące dochód miesięczny nieprzekraczający 1 823,60 zł w przypadku osoby samotnie gospodarującej i 1 410,00 zł w przypadku osoby w rodzinie (dochód nieprzekraczający 235% kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej). Warto podkreślić, że tak jak w Podprogramie 2021 Plus paczki i posiłki wydawano uchodźcom z Ukrainy. W podprogramie 2021 Plus z tej pomocy skorzystało 20 402 migrantów i uchodźców. W ramach działań ze środków towarzyszących Caritas Diecezjalne przeprowadziły 1210 warsztatów (w tym 162 warsztatów zdalnych) w sumie dla ponad 26 299 uczestników z 16 województw. Działania towarzyszące realizowane przez Caritas pozwalały uczestnikom nauczyć się samodzielnego prowadzenia gospodarstwa domowego. Były to szkolenia i warsztaty w formule stacjonarnej i zdalnej, przekazujące niezbędną wiedzę i umiejętności z zakresu przygotowania posiłków, dietetyki oraz zdrowego odżywiania się, jak również sprawnego zarządzania budżetem domowym i zapobiegania marnowaniu żywności. • programy edukacyjne zdrowego odżywiania i przeciwdziałania marnowaniu żywności – 278 dla 6248 osób • warsztaty dietetyczne i zdrowego żywienia – 196 dla 4326 osób • warsztaty edukacji ekonomicznej – 333 dla 7151 osób • warsztaty kulinarne – 263 dla 6079 osób • warsztaty inne (m.in. włączenia społecznego finansowane z ST) – 140 dla 2495 osób Program warsztatów dopasowany był do grupy odbiorców i obejmował różne formy zajęć: prezentacje, ćwiczenia w podgrupach, „burzę mózgów”, przygotowywanie potraw według przepisów, indywidualne zadania. Uczestnicy warsztatów otrzymywali materiały warsztatowe oraz drobne gadżety, np. teczki, notesy, długopisy, fartuszki, deski do krojenia, kalkulatory oraz książki kucharskie. Odbiorcy pomocy żywnościowej mieli możliwość uczestniczenia w działaniach towarzyszących niefinansowanych w ramach programu, realizowanych w ramach działalności statutowej Caritas przez organizacje partnerskie regionalne oraz organizacje partnerskie lokalne. Przeprowadzono 432 działań na rzecz włączenia społecznego, m.in. wspólne inicjatywy na rzecz społeczności lokalnej, mające na celu włączenie społeczne osób zagrożonych marginalizacją (np. osób bezdomnych), wsparcie terapeutyczne, psychologiczne i prawne prowadzone w placówkach Caritas, świetlicach socjoterapeutycznych i ośrodkach charytatywnych, spotkania integracyjne, w tym spotkania świąteczne, różnego typu warsztaty i zajęcia dla dzieci, dorosłych i seniorów, festyny rodzinne oraz udział w programach Caritas. JADŁODAJNIA CARITAS – Projekt miał na celu wsparcie inwestycyjno-remontowe jadłodajni prowadzonych przez Caritas diecezjalne. Cel, na który planowane jest wydatkowanie środków ramach wniosku to poprawa funkcjonowania jadłodajni poprzez jej modernizację lub uzupełnienie wyposażenia w tym zakup środków trwałych (profesjonalnego sprzętu wyposażenia kuchni typu patelnie, zmywarki, podgrzewacze, obieraczki, płyty eklektyczne, lodówki, chłodnie itp.) aby móc lepiej pomagać osobom potrzebującym. Przekazano wsparcie dla 28 jadłodajni w Polsce. Wszystkie Caritas Archi/Diecezjalne, które złożyły wnioski o wsparcie jadłodajni otrzymały dofinansowanie. Całościowa kwota wsparcia w ramach programu wynosiła 350 000 złotych, zaś darczyńcom biznesowym akcji był Lidl Polska. WIGILIA CARITAS - Celem akcji było wsparcie osób najbardziej potrzebujących: ubogich, samotnych, wykluczonych, w kryzysie bezdomności. W 2023 roku w akcji Wigilia Caritas wzięło udział 36 Caritas Diecezjalnych, uczestniczyło 22 tys. osób oraz zaangażowało się 2100 wolontariuszy. Wigilie Caritas odbyły się aż w 90 miastach w całej Polsce. Największe spotkania wigilijne odbyły się w Bydgoszczy, Poznaniu, Krakowie, Szczecinie, Lublinie, Kielcach, Łomży, Koszalinie, Radomiu, Skarżysku-Kamiennej i Sosnowcu. Pomoc rzeczowa; Darczyńca biznesowy – Selgros; wysokość wsparcia 645 455,14 złotych. POMOC RZECZOWA - Projekt istotnie wpływa na zaspokojenie potrzeb rzeczowych osób najuboższych i potrzebujących, które znalazły się w kryzysie, między innymi dostarczając środki czystości, środki higieniczne, odzież, żywność czy inne artykuły pierwszej potrzeby. W 2023 r. Caritas Polska przekazała pomoc rzeczową o wartości 11 027 294 zł, wspierając Caritas diecezjalne, domy pomocy, ośrodki wsparcia, domy dziecka i inne placówki. Pomoc rzeczową w wysokości 1,2 mln zł przekazano za pośrednictwem Centrum Pomocy Migrantom i Uchodźcom, natomiast wartość pomocy rzeczowej przekazanej poza granice Polski wyniosła 259 152 zł. WSPARCIE SENIORÓW: Trendy demograficzne w krajach rozwiniętych, w tym również w Polsce, jednoznacznie wskazują na szybko postępujący proces starzenia się społeczeństwa. W kontekście równolegle spadającej dzietności, wzrastającego poziomu i długości życia, ale również migracji młodego pokolenia, wsparcie seniorów staje się kluczowym wyzwaniem społecznym. Zmiana modelu rodziny, z wielopokoleniowej w stronę typu nuklearnego, często mieszkających z dala od swoich bliskich, stawia wyzwanie przed systemami zabezpieczenia społecznego, któremu niełatwo będzie sprostać. Obecnie ponad 20% społeczeństwa to osoby starsze, które z jednej strony potrzebują wsparcia instytucjalnego i zdrowotnego, z drugiej zaś powinny być aktywnymi członkami społeczności tak długo, jak to możliwe. Caritas Polska wraz z Caritas diecezjalnymi wspiera seniorów w zabezpieczaniu podstawowych potrzeb życiowych i zdrowotnych, ale również staje się rzecznikiem osób starszych, reprezentując ich interesy. W minionym roku i kolejnych latach planuje wzmocnić głos środowiska w obszarze opieki długoterminowej i hospicyjnej, również poprzez badania potrzeb i wsparcie instytucji opiekuńczych. W środowisku lokalnym i w parafiach Caritas animuje życie społeczne, zapewniając osobom starszym możliwość aktywności, wolontariatu, dostęp do klubów seniora i poczucie bycia potrzebnymi i zaangażowanymi. HOSPICJA CARITAS: Hospicja Caritas: Bazując na przeprowadzonej diagnozie potrzeb placówek hospicyjnych prowadzonych przez Caritas diecezjalne, uruchomiono program wsparcia dla hospicjów. W 2023 roku wsparciem objęto 32 placówki hospicyjne Caritas z 16 Caritas diecezjalnych. Opracowano założenia kampanii medialnej i fundraisingowej na rzecz hospicjów oraz zorganizowano szereg spotkań sieciujących Caritas diecezjalne działające w obszarze opieki długoterminowej. Dodatkowo odbyła się zainicjowana przez Caritas Diecezji Kieleckiej wizyta studyjna w placówkach hospicyjnych, współorganizowana przez Caritas Polska. Wzięli w niej udział przedstawiciele placówek hospicyjnych z Caritas diecezjalnych. Źródło finansowania: 1,5% POMOC RODZINOM I DZIECIOM: Według raportu Europejskiej Sieci Przeciw Ubóstwu (European Anti-Poverty Network) opublikowanego w 2023 roku w Polsce rośnie skrajne ubóstwo dzieci – liczba dzieci w skrajnym ubóstwie zwiększyła się w 2022 roku o ok. 26 tys. do 396 tys. w porównaniu z 371 tys. w 2021 r. (wzrost z 5,3% do 5,7%). Zwiększyło się też znacząco skrajne ubóstwo w rodzinach z dziećmi z niepełnosprawnością – z 5,2% do 6,7% Znaczący wzrost liczby rodzin skrajnie ubogich w Polsce oznacza, że coraz więcej najmłodszych potrzebuje wsparcia. Dzieci z rodzin cierpiących niedostatek często nie mogą skoncentrować się na lekcji, ponieważ są głodne. Częściej też chorują i opuszczają zajęcia szkolne. Wiele z nich nie ma warunków, by odrabiać lekcje, co pogłębia zaległości w nauce. Tak jak ich rówieśnicy, mają swoje zainteresowania i marzenia, ale bieda powoduje, że czują się gorsze i nie wierzą we własne umiejętności. Niektóre z tych dzieci doświadczyły już w swoim życiu traumy spowodowanej śmiercią lub chorobą kogoś z najbliższych czy też problemu uzależnienia w rodzinie. W ostatnich latach liczba dzieci potrzebujących wsparcia zwiększyła się znacząco również o grupę dzieci ukraińskich. Realizując posługę miłosierdzia, Caritas Polska podejmuje szereg działań na rzecz poprawy sytuacji dzieci w Polsce. Jedną z takich inicjatyw jest stypendialny program „Skrzydła”, w ramach którego już 13,5 tys. dzieci otrzymało wsparcie edukacyjne. Caritas Polska wraz z siecią Caritas diecezjalnych wspiera dzieci, tworząc im możliwości rozwoju i wzrastania w bezpiecznym, przyjaznym środowisku. Oprócz prowadzenia świetlic i punktów opiekuńczych w diecezjach, Caritas Polska od lat wspiera dzieci pomocą stypendialną oraz dofinansowuje aktywny wypoczynek („Wakacyjna Akcja Caritas”), zaś w minionych latach organizowała bądź finansowała turnusy i opiekę dla dzieci migrantów i uchodźców. Caritas Polska aktywnie przeciwdziała wszelkiej przemocy i wykorzystaniu dzieci, do jakiej może dochodzić w ich środowisku, stosując mechanizmy prewencji i wczesnego reagowania zgodne ze standardami krajowymi i humanitarnymi regulującymi zasady ochrony dzieci. Caritas diecezjalne prowadzą działalność w najtrudniejszych środowiskach, wspierając rozwój i zapewniając bezpieczeństwo dzieciom zarówno w placówkach wychowawczych jak i podczas wakacyjnego wypoczynku. DZIEŃ DZIECKA - Pudełko Szczęścia: Caritas Polska, a także Caritas diecezjalne od kilku lat angażują się w działania z okazji Dnia Dziecka. W 2023 roku Caritas Polska przygotowała 20 000 Pudełek Szczęścia, które zostały przekazane m.in. podopiecznym placówek prowadzonych przez Caritas diecezjalne. W specjalnie zaprojektowanych pudełkach znalazły się słodycze, maskotki oraz książki. Pudełka Szczęścia trafiły m.in. do dzieci z Zespołu Szkół i Placówek Specjalnych w Mocarzewie, prowadzonego przez siostry zmartwychwstanki. Źródło finansowania: Jeronimo Martins, właściciel sieci sklepów Biedronka DOBRY POCZĄTEK - DOMY SAMOTNEJ MATKI - W ramach współpracy z Generali Polska oraz The Human Safety Net realizujemy Projekt Dobry Początek polegający na wsparciu kobiet przebywających w Domach Samotnej Matki. Projekt został zainaugurowany we wrześniu 2023 roku, w I edycji udział wzięły 3 placówki Domów Samotnej Matki prowadzone przez Caritas: Zielonka (Caritas Diecezji Warszawsko-Praskiej), Gniezno (Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej), Rudnik nad Sanem (Caritas Diecezji Sandomierskiej). Wsparciem w roku 2023 objęliśmy około 70 mam i dzieci. Projekt został przygotowany w oparciu o badanie potrzeb w grupach fokusowych realizowanych z kierownikami placówek Domów Samotnej Matki. Zależało nam tym aby działania, które chcemy zrealizować były jak najbardziej pomocne i cenne dla kobiet pozostających w ośrodkach. Ze względu na specyfikę osób przebywających w ośrodkach, wsparcie zostało podzielone na 3 bloki: 1) Wyjście z utartych schematów, wzmacniające poczucie własnej wartości; 2) Budowanie relacji z dzieckiem poprzez poznanie innych form spędzania wolnego czasu; 3) Przeciwdziałanie wykluczeniu na rynku pracy; Tematy warsztatów realizowanych w ramach projektu: 1. Bezpieczeństwo w sieci; 2. Jak uniknąć mężczyzny stosującego techniki manipulacyjne; 3. Zobacz siebie w przyszłości; 4. Wychowywanie bez przemocy; 5. Jak spędzać czas wolny z dzieckiem Współdziałanie: Współdziałanie to projekt Caritas Polska mający na celu wspieranie działań Caritas diecezjalnych, ale również innych organizacji, zarówno świeckich jak i kościelnych, nie zawężając pomocy jedynie do kościoła katolickiego, zgodnych z linią programową i szeroko rozumianą pomocą charytatywną. W projekcie Współdziałanie przekazywana jest również pomoc w ramach OPP. W 2023r. przekazano 569 021, 12 zł. dziewięciu organizacjom, w tym Caritas diecezjalnym i Fundacjom prowadzącym hospicja. Była to zarówno pomoc materialna jak i rzeczowa - łóżka i materace ortopedyczne, pompy infuzyjne, pomoc żywnościowa dla najuboższych, leki. EKOLOGIA INTEGRALNA: W dzisiejszym świecie ekologia staje się nieodłącznym elementem działań integralnych. „Krzyk ubogich i wołanie ziemi”, o których pisze papież Franciszek w encyklice Laudato si’, stały się drogowskazem do wprowadzenia niespotykanego dotychczas standardu pomagania. Główne cele projektu to uważność skierowana na ponoszone koszty środowiskowe oraz promowanie pozytywnych postaw i dobrych praktyk w ramach działań Caritas Polska, troska o integralny rozwój wolontariuszy, beneficjentów i wszystkich interesariuszy Caritas Polska. Takie położenie akcentu odkrywa przed organizacją kolejne płaszczyzny, które muszą zostać przepracowane na coraz głębszych poziomach. Coraz bardziej oczywiste staje się, że propozycja życia w duchu Laudato si’ jest odpowiedzią na kryzys i trudności dzisiejszego świata. Ta świadomość towarzyszy powstawaniu sieci Wspólnot Działania Caritas Laudato si’, którą wzmacniają lokalne inicjatywy, wyjazdy Zielonej Ambasady, konferencje, warsztaty czy kampania społeczna. Projekt wnosi nową jakość mówienia o ekologii w Kościele i poszukuje języka, który nie wpisuje się w żadną skrajność.W 2023 roku hasłem przewodnim działań Caritas Laudato si’i był UMIAR – życie w umiarze, przeciwdziałanie konsumpcji, odpowiedzialne korzystanie z rzeczy i środowiska przyrodniczego, budowanie świadomości i zaangażowania. Idąc za wskazówkami zawartymi w encyklice Laudato si’ Caritas Polska skupiła swoje zaangażowanie na inspirowaniu i wzmacnianiu oddolnych działań społecznych, które realnie wpływają na otaczające nas środowisko oraz przełożenie zasad ekologii integralnej na praktykę życia Kościoła. Założeniem od początku było budowanie wspólnoty, która jest odpowiedzią na potrzebę długofalowego działania. Wokół Caritas Laudato si’ powstała wspólnota – to liderzy inicjatyw lokalnych w parafiach i organizacjach katolickich, naukowcy, działacze społeczni czy obserwatorzy działań w przestrzeni publicznej, którzy korzystają z tworzonego przez nas przekazu i uznają go za wiarygodny, obiektywny i ukierunkowany na dobro człowieka jako istoty żyjącej w harmonii z przyrodą. ZIELONA AMBASADA Szerzenie wiedzy o projekcie i animowanie w ramach projektu wymagało czegoś specjalnego. Tak powstała Zielona Ambasada, na którą składa się hybrydowy samochód docierający do każdego miejsca w Polsce, namiot z atrakcyjną wystawą ekologiczną, program warsztatów i konferencji poruszających wybrane zagadnienia dotyczące troski o środowisko oraz dodatkowe atrakcje w postaci eko-quizów, gier i filmów edukacyjnych, nocnego eko-kina czy podzielników. Połączenie przystępnej formy warsztatowej oraz wykładów specjalistów sprawia, że oferta Ambasady dotyka najważniejszych wyzwań ekologicznych, z którymi lokalne wspólnoty mierzą się każdego dnia. Wszystkie działania Caritas Laudato si’ były oparte na ścisłej współpracy ze specjalistami zaangażowanymi w projekt zarówno na poziomie zespołu centralnego, jak i inicjatyw lokalnych. Celem wejścia z nimi we współpracę jest przyjęcie szerszej perspektywy, w której tematyka ochrony środowiska i przeciwdziałania kryzysowi klimatycznemu połączona zostanie z problemami ekonomicznymi i społecznymi. To bowiem system gospodarczy jest matrycą, przez pryzmat której dociekać należy przyczyn wielu niedoskonałości współczesnego świata. Caritas Polska skoncentrowała działania proekologiczne na czynniku będącym jednym z największych problemów współczesnego świata – konsumpcjonizmie. NIEDZIELA ŚW. FRANCISZKA Zwieńczeniem Czasu dla Stworzenia jest Niedziela św. Franciszka, która w ubiegłym roku przypadła na 8 października. Zespół Laudato si’ uczestniczył w spotkaniu w Olsztynie w Parafii Chrystusa Króla na Zatorzu, gdzie funkcjonuje jedna ze Wspólnot Działania Caritas Laudato si’. W wigilię Niedzieli św. Franciszka w Rokitnie (Diecezja Zielonogórsko- -Gorzowska) odbywało się spotkanie kół różańcowych z diecezji. Zespół Laudato si’ w ramach Ambasady Mobilnej wyjaśniał szerokiemu gronu uczestników, dlaczego w Kościele mówimy w ogóle o ekologii integralnej. Co więcej, partner projektu – Caritas Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, wraz z pracownikami i wolontariuszami schroniska dla bezdomnych mężczyzn w Żukowicach prezentowało swoje działania, a także przygotowało stoisko z poczęstunkiem ekologicznym. KAMPANIA SPOŁECZNA „MNIEJ ŚMIECI WIĘCEJ PAMIĘCI” Kolejnym wymiarem działalności zespołu Caritas Laudato si’ były ogólnopolskie kampanie społeczne związane z aktywnościami proekologicznymi. Poczucie wspólnej misji stało się dla zespołu Caritas Laudato si’ siłą napędową do promowania i wspierania ciekawych inicjatyw oraz idei związanych z poprawą kondycji przyrody. Wszystkie materiały tworzone w ramach projektu są oparte na zdobytym doświadczeniu i wiedzy specjalistów, a dostęp do nich jest bezpłatny. Grono odbiorców jest poszerzane poprzez kompleksowe działania medialne w telewizji, Internecie, prasie, radiu i mediach społecznościowych, poprzez współpracę z influencerami, a także przez tworzenie materiałów promocyjnych. Największą kampanią, która jednocześnie odbiła się najszerszym echem w mediach, była zorganizowana z okazji dnia Wszystkich Świętych kampania „Mniej śmieci więcej pamięci”. Jej celem było zachęcenie Polaków do zastąpienia plastikowych śmieci przynoszonych na groby bliskich zmarłych bardziej naturalnymi ozdobami lub po prostu najważniejszą przy tej okazji refleksją i wspomnieniem, prowadzącym do świadomego samoograniczenia w zakresie produkowanych i konsumowanych przedmiotów materialnych. Projekt realizowany jest w okresie od 01.09.2023 do 31.12.2024 r. 1 358 914 zł – całościowa kwota projektu. Kwota dofinansowania z NFOŚiGW wynosi 88,28% kosztów kwalifikowalnych, tj. 1 199 614 zł WOLONTARIAT: Wsparcie formacyjne – obszar formacji duchowej - Działania formacyjne realizowane przez Caritas Polska w ramach Działu Wolontariatu realizowane były w kilku obszarach. W 2023 roku w ramach działania „ObDARowani” co miesiąc przygotowywano i dystrybuowano za pośrednictwem strony internetowej materiały formacji duchowej – powstało 10 zestawów materiałów dystrybuowanych comiesięcznie, z wyłączeniem czasu wakacji. Prowadzono również spotkania formacyjne online, na których omawiano „temat miesiąca” opisany również w materiałach – odbyło się 10 spotkań, w których uczestniczyło 300 osób. W ramach działań formacyjnych zrealizowano Ogólnopolską Pielgrzymkę Parafialnych Zespołów Caritas (PZC), w której uczestniczyli członkowie PZC, wolontariusze Szkolnych Kół Caritas (SKC), pracownicy Caritas diecezjalnych i środowisk charytatywnych. W 2023 roku spotkanie odbyło się 17 czerwca w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łagiewnikach. Spotkanie miało za zadanie integrację środowiska wolontariuszy i budowanie relacji, uczestniczyło w nim 1250 osób z 35 diecezji i archidiecezji. Przedstawiciele Działu Wolontariatu Caritas Polska uczestniczyli też w Światowych Dniach Młodzieży, wraz z 57 osobami delegowanymi z Caritas diecezjalnych. Podczas spotkania możliwe było wzmacnianie formacji poprzez uczestnictwo w ogólnorozwojowych warsztatach dotyczących wiary chrześcijańskiej i kształtowanie postaw społecznych. Przedstawiciel Caritas Polska uczestniczył również w warsztatach Young Caritas w Possenhoffen w Niemczech, organizowanego przez Caritas Europa. Wsparcie formacyjne to również działania związane z prowadzeniem dni skupienia w Caritas diecezjalnych dla członków PZC i wolontariuszy SKC, w celu pogłębienia wiary i wiedzy w zakresie działalności charytatywno- -opiekuńczych. W 2023 roku odbyły się 3 rekolekcje – w Katowicach, Szczecinie i Szkole Podstawowej Montessori w Warszawie. wolontariusze uczestniczący w pielgrzymce. Rozwój i profesjonalizacja działań wolontariackich w Polsce to ważne zadanie Caritas Polska, mające w swych założeniach wsparcie wolontariuszy zrzeszonych w Caritas diecezjalnych. W roku 2023 w działania wolonatriackie zaangażowanych było ponad 66 500 osób w całej Polsce, zrzeszonych i zorganizowanych w 9 Akademickich Zespołach Caritas, 4287 Parafialnych Zespołach Caritas, 3190 Szkolnych Kołach Caritas i 50 Przedszkolnych Kołach Caritas oraz Centrach Wolontariatu Caritas Polska. Obszar formacji kompetencyjnej - W ramach budowania i rozwijania kompetencji zarządzania wolontariatem w diecezjach, wzmocnienia współpracy i komunikacji Caritas Polska i Caritas diecezjalnych w obszarze wsparcia wolontariatu odbyły się trzy zjazdy koordynatorów diecezjalnego wolontariatu (7-9 lutego, 25-26 maja, 15-16 listopada). W warsztatach uczestniczyło odpowiednio: w lutym – 29 uczestników z 20 diecezji, w maju – 21 uczestników z 13 diecezji i w listopadzie – 39 uczestników z 24 diecezji. Szkolenia dla katechetów i opiekunów Szkolnych Kół Caritas odbywały się również w diecezjach. W roku 2023 zrealizowano 12 warsztatów na terenie całej Polski (Kielce, Ostrołęka, Słupsk, Warszawa, Radom, Łomża, Zielona Góra, Wrocław, Kołobrzeg, Szczecin, Poznań i Lublin). Przygotowano i wydano Poradnik dla Szkolnych Kół Wolontariatu. Poradnik zawiera propozycje scenariuszy spotkań oraz wskazówki organizacyjno-prawne dotyczące funkcjonowania SKC. W druku wydano 1000 egzemplarzy podręcznika. Dzień Dobra - Patronalne święto Caritas, odbywające się 22 kwietnia 2023 roku w Niedzielę Miłosierdzia Bożego, poprzedzone zostało Tygodniem Miłosierdzia Bożego. W ramach działań w obszarze wolontariatu przygotowano materiały liturgiczno-formacyjne dla Kościoła w Polsce (wysłane przez KEP – Komisja Charytatywna. W ramach Dnia Dobra w całej Polsce odbyło się 467 lokalnych spotkań integrujących wolonatriuszy i inne osoby zaangażowanew działalność Caritas. Rozwój Centrum Wolontariatu przy Caritas Polska Centrum Wolonatriatu Caritas Polska posiada własną siedzibę w lokalu przy ul. Chłodnej 25 w Warszawie. Dzięki stworzeniu miejsca przeznaczonego do prowadzenia działań wolontariackich udało się zaangażować stałych wolontariuszy, działających na rzecz uchodźców i seniorów. W chwili obecnej Centrum w Warszawie współpracuje z 50 miejscowymi wolontariuszami, którzy uczestniczą w cyklicznych spotkaniach formacyjnych. Program “Przełamywanie barier rozwoju wolontariatu długoterminowego Caritas w Polsce” Narodowego Instytutu Wolności - W ramach programu zaplanowano szereg działań wzmacniających instytucjonalnie obszar wolontariatu w Caritas Polska i Caritas w Polsce (wolontariat w diecezjach). Program przewiduje m.in. realizację badań wolontariuszy i koordynatorów, sformułowanie strategii rozwoju wolontariatu Caritas w kolejnych latach,jak również szereg innowacyjnych działań integrujących środowisko wolontariuszy w Warszawieoraz wzmacniających współpracę między wolontariuszami w całej Polsce m.in. poprzez wyznaczenie nowych obszarów działalności w duchu Laudato si’, czyli ekologii integralnej, budowaniu lokalnych społeczności i relacji międzypokoleniowych. Działania zakładane w projekcie będą kontynuowane w roku 2024. Kwota wsparcia w ramach programu – 199 000 złotych. Akcja „Szkoła Szkole” i „Kolega Koledze” - W ramach akcji promowano postawy solidarności i wsparcia dla rówieśników w potrzebie w polskich szkołach. Zorganizowano zbiórkę artykułów szkolnych dla dzieci z Syrii i Libanu. Łącznie przygotowano 200 kartonów takich artykułów i przekazano je potrzebującym. Festiwal Dobra 2023 - Zrealizowano konkurs grantowy skierowany do Szkolnych Kół Caritas (SKC), promujący inicjatywy wolontaryjne. Aby wziąć udział w konkursie, należało nadesłać prezentację dotyczącą działań akcyjnych i programowych realizowanych przez SKC. W tym roku uczestnicy nadesłali 27 relacji ze swoich aktywności. Podczas finału konkursu, dwudniowego spotkania laureatów w Caritas Polska, nagrodzono pięć najciekawszych prezentacji (SKC Rzepin, SKC Nowe Miasto Lubawskie, SKC Poznań Strzeszyn, SKC Ruś). Dobre wakacje W ramach akcji zorganizowano dwa wyjazdy wakacyjne: • półkolonie w miejscowoścu Chust dla dzieci i młodzieży z rejonu objętego trwającą wojną, w dniach 1-8 lipca. Wzięło w nich udział 70 dzieci, 6 wolontariuszy oraz opiekun. • wyjazd integracyjno-warsztatowy z mieszkańcami Ośrodka dla Cudzoziemców w Lininie oraz wolontariuszami z SKC z Rusi (Diecezja Warmińska) w dniach 21- 26 sierpnia. Wzięło w nim udział 20 osób. CENTRUM ANALIZ PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH CARITAS POLSKA: Misja Caritas Polska to nie tylko praktykowanie miłosierdzia w stosunku do jednostek zagrożonych wykluczeniem społecznym, ubogich, chorych, bezdomnych, ale również duszpasterstwo społeczne, co w odniesieniu do celów Caritas Polska oznacza zarówno potrzebę niesienia pomocy charytatywnej, jak i wpływania poprzez działania rzecznicze na zmiany strukturalne w społeczeństwie, aby ograniczyć ubóstwo i kultywować zasady współżycia społecznego. Podejście to, upowszechnione w czasie pontyfikatu św. Jana Pawła II, znane jest jako opcja (miłość) preferencyjna Kościoła na rzecz ubogich. Oprócz świadczenia standardowych i podstawowych form pomocy, Caritas Polska promuje ideę, że tworzenie lepszego świata jest możliwe. W Centrum Analiz Problemów Społecznych Caritas Polska prowadzona jest systematyczna diagnoza zjawisk społecznych, której wyniki wykorzystywane są w celu prowadzenia działań rzeczniczych względem osób potrzebujących. W ten sposób domagamy się sprawiedliwego traktowania osób ubogich, wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz włączamy się w kształtowanie opinii publicznej, a także prowadzimy szeroko rozumianą edukację społeczną. Spośród działań analitycznych i rzeczniczych prowadzonych w 2023 roku na szczególną uwagę zasługuje współpraca z Radą Ekspertów działającej przy Centrum Analiz. Przedstawiciele Caritas Polska i Eksperci biorą udział w pracach rad, zespołów, komitetów i grup roboczych powołanych jako jednostki doradczo-wspierające w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej (Rada Pomocy Społecznej, Rada ds. Polityki Senioralnej, Krajowy Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej), Ministerstwie Sprawiedliwości (Rada Główna ds. Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym), Caritas Europa (Grupa Specjalna ds. Komunikacji, Grupa Specjalna ds. Pomocy Humanitarnej, Grupa Specjalna ds. Współpracy Międzynarodowej, Grupa Specjalna ds. Ekonomii Społecznej) oraz w Caritas Internationalis (Grupa Specjalna ds. Ekologii Integralnej). Centrum Analiz Problemów Społecznych Caritas Polska prowadzi też bieżące badania, analizy i przygotowuje raporty na temat działalności Caritas Polska oraz Caritas diecezjalnych, znajdujące odzwierciedlenie w Raportach Rocznych, publikacjach tematycznych, opracowaniach wewnętrznych i planowaniu strategicznym. W minionym roku Centrum Analiz Problemów Społecznych Caritas Polska, zgodnie z zaleceniami audytu CIMS, poszerzyło działania w obszarze MEAL (Monitoring, Evatuation, Accountability and Learning) w organizacji, wzmacniając standardy zarządzania wiedzą w organizacji. 2. DZIAŁANIA CARITAS POLSKA ZA GRANICĄ: POLSKA POMOC - PROJEKTY WSPÓŁFINANSOWANE W RAMACH POLSKIEJ WSPÓŁPRACY ROZWOJOWEJ MINISTERSTWA SPRAW ZAGRANICZNYCH RP: WSPARCIE I PROMOCJA LOKALNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ORAZ JAKOŚCI PRODUKCJI SERA ACHMETA, REGION KACHETIA, GRUZJA (MODUŁ III) - Gruzja to niezwykły i różnorodny kraj, który słynie z unikalnej tradycji wyrobu sera. W 2022 roku Caritas Polska zrealizowała II moduł projektu finansowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, mający na celu wsparcie lokalnych rolników w doskonaleniu umiejętności wytwarzania serów, poprawie jakości produkcji oraz promocji ich działalności. W 2023 roku, w toku trwania modułu III finansowanego przez MSZ, beneficjenci