POLSKI CZERWONY KRZYŻ

Opis głównych działań

Polski Czerwony Krzyż powstał 18 stycznia 1919 r. jako Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża, od 1927 r. nosi nazwę „Polski Czerwony Krzyż” i posługuje się skrótem „PCK”. 14 lipca 1919 r. został uznany przez Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, a 16 września 1919 r. przyjęty do Ligi Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca – obecnie Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Polski Czerwony Krzyż jest stowarzyszeniem krajowym Czerwonego Krzyża w rozumieniu Konwencji genewskich o ochronie ofiar wojny z 12 sierpnia 1949 r. oraz Protokołów dodatkowych do tych Konwencji z 8 czerwca 1977 r. i z 9 grudnia 2005 r., których stroną jest Polska. Posiada status organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie. Celem Polskiego Czerwonego Krzyża jest zapobieganie cierpieniom ludzkim i ich łagodzenie we wszelkich okolicznościach i w każdym czasie przy zachowaniu bezstronności oraz bez jakiejkolwiek dyskryminacji, a zwłaszcza z powodu narodowości, przynależności do grupy etnicznej, pochodzenia społecznego, rasy, płci, religii lub poglądów politycznych. Polski Czerwony Krzyż w wypełnianiu swojej misji i realizacji celów statutowych kieruje się zawsze siedmioma podstawowymi zasadami, które są stałe i nie ulegają wpływom politycznym i ideologicznym, są to: HUMANITARYZM BEZSTRONNOŚĆ NEUTRALNOŚĆ NIEZALEŻNOŚĆ DOBROWOLNOŚĆ JEDNOŚĆ POWSZECHNOŚĆ 1. Strategia PCK 2030 Wybrany we wrześniu 2021 roku Zarząd Główny PCK podjął decyzję o rozpoczęciu procesu opracowania strategii działania Polskiego Czerwonego Krzyża do 2030 roku. Proces tworzenia strategii odbywał się z aktywnym udziałem wolontariuszy i pracowników organizacji na różnych szczeblach. Byli oni angażowani w prace analityczne, spotkania i warsztaty konsultacyjne. Całość nadzorował zespół ds. strategii powołany przez Zarząd Główny PCK. Oficjalnie dokument Strategii PCK 2030 został przyjęty Uchwałą nr 17/2022 Krajowego Zjazdu Polskiego Czerwonego Krzyża z 24 września 2022 r. Poszczególne obszary, filary i działania określone w Strategii PCK 2023 wpisują się w Cele Zrównoważonego Rozwoju Agendy Organizacji Narodów Zjednoczonych 2030.Przyjęcie Strategii PCK spotkało się z bardzo pozytywnym jej odbiorem przez partnerów biznesowych oraz przedstawicieli administracji rządowej. Przetłumaczona na język angielski Strategia PCK 2030 została przekazana do struktur Ruchu: Międzynarodowej Federacji Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca (ang. IFRC), Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża (ang. ICRC) oraz do stowarzyszeń krajowych Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Zagadnienia organizacyjne a. Organizacja W ramach struktury Polskiego Czerwonego Krzyża działają: Zarząd Główny Polskiego Czerwonego Krzyża, 16 oddziałów okręgowych, zlokalizowanych w każdym z województw, a na szczeblu lokalnym łącznie 171 oddziałów rejonowych i 18 delegatur. Pracę zarządów Polskiego Czerwonego Krzyża wspomaga na szczeblu krajowym Biuro Zarządu Głównego PCK, a na szczeblu okręgowym 16 biur okręgowych, a na rejonowym biura rejonowe. W ramach struktur zarządów rejonowych i okręgowych działają jednostki podstawowe: Środowiskowe, Zakładowe i Szkolne Koła PCK, Grupy Społecznych Instruktorów Młodzieżowych PCK, Kluby Honorowych Dawców Krwi PCK, Grupy Ratownictwa PCK, Grupa Pomocy Humanitarnej PCK oraz Grupy Wsparcia Humanitarnego PCK. b. Funkcjonowanie organów statutowych Najwyższą władzą PCK jest Krajowy Zjazd, organ regulujący wewnętrzne zasady funkcjonowania Stowarzyszenia, wyznaczający ramową strategię jego działań, zatwierdzający sprawozdania finansowe i powołujący organy szczebla krajowego. Organem wykonawczym, który kieruje pracami całego Stowarzyszenia jest Zarząd Główny. Najwyższym organem w oddziale okręgowym i rejonowym jest odpowiednio okręgowy i rejonowy zjazd, a organem wykonawczym odpowiednio zarząd okręgowy i rejonowy. Kontrole działania organów PCK wykonują: na szczeblu krajowym Głowna Komisja Rewizyjna oraz na szczeblu okręgowym i rejonowym odpowiednio okręgowa i rejonowa komisja rewizyjna. W Polskim Czerwonym Krzyżu działają dodatkowo na szczeblu krajowym: Sąd Organizacyjny PCK oraz Kapituła Odznaki Honorowej PCK. Wszystkie osoby wybierane do wyżej wymienionych organów pełnią swoje funkcje na zasadach wolontariatu i nie pobierają za to wynagrodzenia. c. Członkostwo i wolontariat Liczba członków PCK w 2022 r. według podpisanych deklaracji wyniosła 53 077 osób, rozmieszczonych w zróżnicowany sposób w poszczególnych oddziałach okręgowych i jednostkach podstawowych. Z tej liczby 55% członków PCK to mężczyźni, a 45% to kobiety. W Polskim Czerwonym Krzyżu w 2022 r. działało łącznie 2 225 osób, z którymi podpisano porozumienia wolontariackie na wolontariat stały. Dodatkowo, w związku z kryzysem związanym z konfliktem zbrojnym w Ukrainie, w ramach Polskiego Czerwonego Krzyża działała duża liczba wolontariuszy akcyjnych, którzy rekrutowali się z różnych grup społecznych i krajów Zatrudnienie Pracę Zarządów Polskiego Czerwonego Krzyża wspomaga na szczeblu krajowym Biuro Zarządu Głównego PCK, na szczeblu okręgowym 16 biur okręgowych, a na rejonowym biura rejonowe. Najwyższym rangą pracownikiem Polskiego Czerwonego Krzyża jest Dyrektor Generalny PCK, kierujący Biurem Zarządu Głównego, a na poziomie okręgowym dyrektor okręgowy, kierujący biurem okręgowym oraz w części rejonów dyrektor/ kierownik biura rejonowego. Według stanu na 31 grudnia 2022 r. Polski Czerwony Krzyż zatrudniał w całym kraju 6 827 osób, z tego 629 pracowników na umowę o pracę oraz 6 198 na umowę zlecenia. 91 % zatrudnionych w PCK na umowę o pracę lub zlecenie to kobiety. 2. Kontrole W 2022 r. przeprowadzono w Polskim czerwonym Krzyżu 120 kontroli zewnętrznych, Kontrolujący wydali zalecenia pokontrolne w 19% przeprowadzonych kontroli. Wszystkie te zalecenia zostały zrealizowane przez PCK. I. GOTOWOŚĆ DO DZIAŁANIA W CZASACH KRYZYSU 1. Pomoc humanitarna Cel Statutowy Polskiego Czerwonego Krzyża, jakim jest niesienie pomocy ofiarom klęsk żywiołowych lub katastrof, a także przygotowywanie społeczeństwa do właściwych zachowań w przypadku wystąpienia klęsk i katastrof, realizowany jest przez System Pomocy Humanitarnej Polskiego Czerwonego Krzyża. System współtworzony jest przez: 10 utworzonych w 2022 r. Grup Wsparcia Humanitarnego PCK (GWH) oraz jedną Grupę Pomocy Humanitarnej PCK (GPH). Grupy te tworzone są wyłącznie z wolontariuszy, w tym: psychologów, interwentów kryzysowych, logistyków i angażują w swoje działania ponad 200 osób. Celem istnienia Systemu Pomocy Humanitarnej PCK jest ograniczanie i likwidowanie skutków katastrof naturalnych, klęsk żywiołowych, awarii technicznych, wypadków w komunikacji z udziałem środków transportu zbiorowego i innych sytuacji kryzysowych, w zakresie udzielania pomocy humanitarnej. Jest on realizowany poprzez tworzenie punktów tymczasowego pobytu, zapewnianie wsparcia psychospołecznego oraz organizowanie dystrybucji pomocy rzeczowej. W 2022 r. w ramach pomocy migrantom z granicy polsko – białoruskiej Lubelska GPH przygotowywała i organizowała transporty z pomocą rzeczową do ośrodków detencyjnych na terenie województwa podlaskiego, do punktu pomocowego PCK oraz innych partnerów w Michałowie. Od początku wybuchu wojny w Ukrainie pełniła również ponad 42 dyżury w punktach tymczasowego pobytu organizowanych w miejscach takich jak Ośrodki Sportu i Rekreacji czy szkoły oraz na przejściach granicznych. W ramach dyżurów GPH zapewniała wsparcie psychospołeczne, dystrybucje pomocy rzeczowej, dystrybucje ciepłych napojów i przekąsek oraz udzielanie informacji. W ramach tej działalności członkowie grupy łącznie przepracowali 1564 osobogodzin. Ponadto GPH aktywnie prowadziła dystrybucję ciepłych napojów i posiłków, pakietów higienicznych, ulotek informacyjnych i zapewniała wsparcie psychospołeczne na dworcu głównym w Lublinie. W zakresie prac magazynowych i logistycznych związanych z dystrybucją pomocy humanitarnej członkowie Lubelskiej Grupy Pomocy Humanitarnej, wypracowali ponad 3000 osobogodzin. Rok 2022 r. był kontynuacją pomocy humanitarnej jaką PCK świadczył na rzecz potrzebujących migrantów przekraczających granice polsko-białoruską. Grupy Ratownictwa PCK w związku ze wzrostem zagrożeń dla osób migrujących, spowodowanych czynnikami pogodowymi, od listopada 2021 do lutego 2022 pełniły dyżury na terenie województwa podlaskiego. Kolejną formą pomocy humanitarnej było przekazywanie potrzebującym pomocy rzeczowej za pośrednictwem organizacjami pozarządowych i organów administracji państwowej (w ramach podpisanych porozumień), udzielającymi pomocy migrującym bezpośrednio przy granicy. Łączna wartość pomocy rzeczowej przekazanej w 2022 r. przez Polski Czerwony Krzyż osobom migrujących, przekraczającym granicę polsko – białoruską to ponad 650 tys. zł. Polski Czerwony Krzyż na pomoc humanitarną dla ofiar konfliktu zbrojnego w Ukrainie przeznaczył ponad 250 000 000 zł, dając schronienie, najpotrzebniejszą pomoc i organizując długofalowe projekty dla ponad 1 200 000 uchodźców. W pomoc tą było zaangażowanych ponad 8 200 wolontariuszy i pracowników PCK, 505 z nich pochodziło z Ukrainy. Wszystkie struktury Polskiego Czerwonego Krzyża były bardzo zaangażowane w pomoc uchodźcom, jednakże w początkowym okresie konfliktu, działania te były skupione na terenie działania Podkarpackiego i Lubelskiego Oddziału Okręgowego. Polski Czerwony Krzyż rozpoczął działania pomocowe od pierwszych godzin po wybuchu konfliktu zbrojnego w Ukrainie. W punktach recepcyjnych przy granicy polsko-ukraińskiej (Medyce, Przemyślu, Korczowej, Krościenku i Budomierzu) ratownicy PCK udzielili pomocy ponad 8 500 osobom, które potrzebowały pomocy zaraz po przekroczeniu granicy z Polską, a kolejnym tysiącom, którzy czekali w kilometrowych kolejkach, aby przekroczyć granicę z Polską, rozdawali żywność, wodę, koce i ciepłą odzież. W miarę napływu uchodźców do innych miejsc w większych miastach wolontariusze i pracownicy PCK wspierali funkcjonowanie miejsc tymczasowego pobytu, a także czuwali nad bezpieczeństwem przemieszczających się w głąb kraju osób z Ukrainy, W celu usprawnienia komunikacji PCK, wspólnie z IFRC i przy wsparciu Amerykańskiego Czerwonego Krzyża, uruchomił infolinię dla uchodźców z Ukrainy. Następnym krokiem było stworzenie przez PCK serwisu informacyjnego dla uchodźców w 4 językach (PL, UA, RU, EN), pod adresem www.napomocUkrainie.pck.pl. Poprzez te kanały informacyjne w łatwy sposób uchodźcy mogli uzyskać informacje na temat działań pomocowych prowadzonych przez Polski Czerwony Krzyż. Łącznie Polski Czerwony Krzyż wydał prawie 1,3 mln szt. pakietów żywnościowych i ponad 500 tys. szt. pakietów higienicznych. Aby zapewnić efektywną dystrybucję darów w Lublinie powstało Centrum Pomocy Humanitarnej PCK. PCK wysłał prawie 750 transportów z ponad 5 600 ton pomocy humanitarnej na Ukrainę. Poza przekazywaniem doraźnej pomocy humanitarnej, PCK aby zaspokoić ogromne potrzeby wynikające z organizacji życia uchodźców w Polsce, wspólnie z IFRC, uruchomiło programy ułatwiające usamodzielnienie się uchodźców w Polsce. Uchodźcy mogli skorzystać ze wsparcia finansowego, które otrzymywali przez 4 miesiące. Programem zostało objętych ponad 21 tys. rodzin, na łączną wartość ponad 115 mln zł. Dodatkowo we współpracy z partnerami biznesowymi Polski Czerwony Krzyż wydał uchodźcom 85 tys. bonów o łącznej wartości 8,5 mln. zł. 2. Pierwsza pomoc W 2022 roku w Polskim Czerwonym Krzyżu działało 264 instruktorów pierwszej pomocy, spośród których 170 aktywnie prowadziło działalność szkoleniową. Instruktorzy łącznie przeprowadzili 821 kursów pierwszej pomocy, w ramach których przeszkolono 11 789 osób. Podstawowe formy szkoleniowe z zakresu pierwszej pomocy to: 5 godzinny kurs elementarny, 16 godzinny kurs podstawowy oraz kurs bazowy 8 godzinny. Ponadto przeprowadzono 5 kursów pierwszej pomocy dla opiekunów dzieci, 8 kursów BLS/AED, kurs z charakteryzacji i pozoracji, 5 kursów pierwszej pomocy kwalifikowanej. W ramach programu edukacyjnego „Ratowniczek pomaga Ci pomagać” zajęciami w 48 placówkach oświatowych objęto 1 372 dzieci. Oprócz kursów i szkoleń z pierwszej pomocy zakończonych wydawanym zaświadczeniem przeprowadzano pokazy oraz pogadanki na temat pierwszej pomocy. Łącznie takich form edukacyjnych było 699 w całym kraju i dotarły one do ponad 32 885 osób. 3. System ratownictwa System Ratownictwa Polskiego Czerwonego Krzyża składa się z 19 wyspecjalizowanych Grup Ratownictwa. Łącznie w Grupach Ratownictwa w 2022 r. działało 441 ratowników, w tym 127 kobiet. Zadaniem wszystkich grup tworzących system Ratownictwa PCK jest prowadzenie kompleksowych działań ratowniczych obejmujących udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy i medycznych czynności ratunkowych bezpośrednio na miejscu katastrofy i prowadzenie tych działań długoterminowo. Grupy w ramach swoich zadań współpracują z władzami publicznymi i instytucjami, takimi jak: Państwowa Straż Pożarna, Ochotnicza Straż Pożarna, Policja, Państwowe Ratownictwo Medyczne, Obrona Cywilna Kraju i Siły Zbrojne. Rok 2022 był dla Systemu Ratownictwa PCK rokiem szczególnym ze względu na wybuch wojny w Ukrainie oraz zaangażowanie całego potencjału osobowego i sprzętowego Grup Ratownictwa PCK do szerokoobszarowej operacji pomocowej realizowanej przez Polski Czerwony Krzyż wobec napływu uchodźców na terytorium Polski oraz wsparcia inicjatyw dążących do niwelowania skutków wojny bezpośrednio w Ukrainie. Łącznie, bezpośrednio na granicy polsko – ukraińskiej System Ratownictwa PCK przez 36 dni realizował całodobowe dyżury, 7 dni w tygodniu, w 6 punktach medycznych oraz ad hoc w innych lokalizacjach (na przejściach granicznych, dworcach oraz innych miejscach). Działania centralne dla Systemu Ratownictwa PCK koordynował Krajowy Zespół Koordynacyjny ds. Ratownictwa PCK, co zapewniło efektywne i kierunkowe koordynowanie działań Grup Ratownictwa PCK z całego kraju. Jednocześnie jednostki Systemu Ratownictwa PCK w ramach pomocy uchodźcom z Ukrainy realizowały również inne działania, nie wynikające bezpośrednio z obszaru ratownictwa, było to m.in: wsparcie w dystrybucji żywności i innej pomocy rzeczowej, pomoc w prowadzeniu magazynów, współorganizację transportów z pomocą humanitarną. Część Grup realizowała działania ad hoc zgodnie z aktualną potrzebą pomocy wobec sytuacji kryzysu migracyjnego, tj. zabezpieczała dyżury ratownicze na dworcach, wspierała prowadzenie punktów informacyjnych. W części województw Grupy Ratownictwa PCK współprowadziły również punkty medyczne, np. na Dolnym Śląsku, Podkarpaciu, Śląsku czy też w województwie świętokrzyskim, kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim. Poza opisanymi działaniami kryzysowymi członkowie Systemu Ratownictwa PCK aktywnie podnosili swoje kompetencje, biorąc aktywnie udział w: 79 ćwiczeniach z zakresu poszukiwań osób zaginionych, 33 ćwiczeniach z zakresu katastrof budowlanych/awarii technicznych, 2 ćwiczeniach z zakresu katastrof naturalnych (powodzie/podtopienia itp). Równolegle członkowie PCK zrzeszeni w obszarze ratownictwa brali udział w akcjach ratowniczych i poszukiwawczych. Liczba dysponowań Grup Ratownictwa do:poszukiwań osób zaginionych, których życie lub zdrowie było zagrożone to 114,katastrof budowlanych/awarii technicznych/wypadków komunikacyjnych – 8. Ponadto w 2022 Grupy Ratownictwa PCK realizowały zabezpieczenia medyczne - będące jednym ze sposób utrzymania bieżącego jednostek. Liczba imprez na których jednostki PCK realizowały zabezpieczenie medyczne/KPP to 1 182, z czego ponad 99 wydarzeń każdorazowo gromadziło ponad 5 000 uczestników. Sumarycznie w czasie wszystkich imprez udzielono kwalifikowanej pierwszej pomocy co najmniej 5 040 osobom. Łącznie działania zabezpieczające zajęły ponad 10 278 osobogodzin. 4. Powszechna edukacja humanitarna Polski Czerwony Krzyż w 2022 r. znowelizował program „Odkrywamy Prawo Humanitarne”, prowadzony we współpracy z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji, placówką podległą Ministerstwu Edukacji i Nauki. W ramach aktualizacji programu na początku 2022 roku odbyły się warsztaty wprowadzające dla nauczycieli oraz opracowano konspekty nt. wojny hybrydowej, wpływu nowych technologii na działania zbrojne i handlu ludźmi. Ponadto w 2022 r. PCK przeprowadził działania w zakresie upowszechniania Międzynarodowego Prawa Humanitarnego: W ramach działań związanych z ochroną znaku czerwonego krzyża z uwagi na jego masowe nadużywanie związane z konfliktem na Ukrainie, podjęto łącznie 32 interwencje, opracowano wspólnie z Ministerstwem Spraw Zagranicznych stanowisko uświadamiające zakres ochrony znaku, które skierowane zostało do wszystkich ministerstw i urzędów wojewódzkich i przeszkolono z tego zakresu 650 osób. a. Krajowe Biuro Informacji i Poszukiwań PCK Krajowe Biuro Informacji i Poszukiwań (KBIiP) Polskiego Czerwonego Krzyża działa nieprzerwanie od 1919 roku. Zakres jego działalności wynika z Konwencji Genewskich o ochronie ofiar wojny z 1949 r. oraz Protokołów Dodatkowych do tych Konwencji z 1977 r. i 2005 r. Każde Stowarzyszenie Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca prowadzi własną służbę poszukiwań, będącą w ścisłej współpracy z Międzynarodowym Komitetem Czerwonego Krzyża w Genewie oraz z przedstawicielami Komitetu w Polsce. Polskie Biuro jest jednym z największych tego typu placówek w ramach Międzynarodowego Ruchu. W 2022 r. do KBIiP wpłynęło ponad 7 tys. pism z kraju i z zagranicy, przeprowadzono ponad 5,5 tys. rozmów telefonicznych i udzielono pomocy ponad 2,2 beneficjentom. W ramach prowadzonych spraw: 221 poszukiwań zakończyło się wynikiem pozytywnym, w 271 przypadkach udało się ustalić miejsce pochowania żołnierzy i cywilnych ofiar wojny. Zarejestrowano 52 nowe, imienne, dokumenty uzyskane z archiwów krajowych i zagranicznych, wprowadzono do bazy danych 24 735 oryginalne, imienne dokumenty dotyczące ofiar wojny i wykonano 225 kwerend dotyczących 774 miejscowości. Znacząca część pracy Biura w roku 2022 dotyczyła działań na rzecz osób objętych konfliktem zbrojnym na Ukrainie. DZIAŁANIA NA RZECZ PROFILAKTYKI I ZDROWIA 1. Krwiodawstwo W 2022 r. w Stowarzyszeniu działało 696 Klubów Honorowych Dawców Krwi PCK, zrzeszających 18 481 członków. Wśród działających klubów 13% stanowią młodzieżowe kluby, zrzeszające 1 381 członków. Kobiety w liczbie 5 434 stanowią 29% wszystkich członków klubów HDK PCK. Ilość pobranej krwi w przeliczeniu na krew pełną w 2022 r. pozyskana dzięki staraniom PCK, centra krwi zadeklarowały na poziomie 89 472,77 litrów. Stanowi to 15% całkowitej krwi oddanej honorowo w Polsce. W roku szkolnym 2022/2023 ogłoszono 20. Edycję Ogólnopolskiego Turnieju Szkół oraz Uczelni Wyższych w Honorowym Krwiodawstwie „Młoda Krew Ratuje Życie”. Turniej trwa do 30 czerwca 2023 r. i adresowany jest do pełnoletnich uczniów szkół średnich, policealnych i pomaturalnych oraz studentów uczelni wyższych, jak również do uczniów/studentów, obywateli Ukrainy, którzy przebywają czasowo na terytorium Polski i uczęszczają do polskich szkół/uczelni wyższych. Do turnieju zgłosiło się 178 szkół ponadpodstawowych oraz 14 uczelni wyższych. Dodatkowo, w ramach obchodów Dni Honorowego Krwiodawstwa Polskiego Czerwonego Krzyża, przeprowadzono w social mediach akcję promocyjno-edukacyjną. Krwiodawcy chcący wziąć udział w akcji zgłaszali się do Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, aby oddać krew pobrać odpowiednie zaświadczenie i przesłać je do PCK. W akcji udział wzięło blisko 150 osób, spośród których rozlosowano upominki. W ramach promocji honorowego krwiodawstwa w całym kraju prowadzone były akcje promujące honorowe oddawanie krwi w trakcie których dokonywano również poboru krwi. Łącznie zorganizowano 3 160 takich inicjatyw i pozyskano ponad 42 tys. litrów krwi. Do stałych form promujących honorowe krwiodawstwo należały konkursy plastyczne i literackie dla dzieci i młodzieży, zajęcia edukacyjne w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, pikniki oraz otwarte akcje poboru krwi. Ponadto w listopadzie obchodzone były w całej Polsce „Dni Honorowego Krwiodawstwa”. Z tej okazji organizowane były uroczyste spotkania, w trakcie których najbardziej zasłużonym honorowym dawcom krwi wręczane były odznaczenia państwowe, Odznaki „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu”, Odznaki Honorowe PCK, „Kryształowe Serce”, Odznaki ZHDK i inne wyróżnienia. W uznaniu zasług dla honorowych dawców krwi PCK w 2022 roku Prezydent Rzeczypospolitej nadał łącznie 139 odznaczeń państwowych za zasługi w działalności społecznej na rzecz promocji honorowego krwiodawstwa. 747 honorowych krwiodawców zostało również wyróżnionych przez Ministra Zdrowia Odznaką „Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu”, a Kapituła „Kryształowego Serca” przyznała to wyróżnienie 38 Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi oraz innym osobom zasłużonym dla Ruchu HDK PCK. Ponadto Polski Czerwony Krzyż realizując zadanie wynikające z ustawy o publicznej służbie krwi w zakresie nadawania Tytułu Honorowego i Odznaki „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” w 2022 r. nadał 43 482 Tytuły Honorowe oraz wydał 1 665 duplikatów legitymacji ZHDK. Polski Czerwony Krzyż poprzez swojego przedstawiciela uczestniczył także w pracach działającej przy Ministrze Zdrowia – Krajowej Radzie do Spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. 2. Promocja zdrowia W 2022 r. działaniami promocji zdrowia Polski Czerwony Krzyż objął ponad 170 tys. osób dorosłych i młodzieży, którzy uczestniczyli w kursach, szkoleniach i prelekcjach. Dodatkowo, dzięki wsparciu partnerów biznesowych, prowadzono kampanie społeczne i programy edukacyjne. W 2022 r. po raz kolejny prowadzony był program „Dziel się uśmiechem”, finansowany przez firmę MARS. Z pakietami dla dzieci Polski Czerwony Krzyż dotarł do 881 szkół podstawowych we wszystkich województwach. W programie wzięło udział 83 581 uczniów. W roku szkolnym 2021/2022 PCK zorganizował również XXIX edycję Ogólnopolskiej Olimpiady Promocji Zdrowego Stylu Życia PCK. Celem olimpiady jest wykształcenie wśród młodzieży szkolnej potrzeby dbania o własne zdrowie oraz promowanie przez młodzież zdrowego stylu życia. Łącznie w olimpiadzie w 2022 r. wzięło udział ponad 10 207 uczniów z 758 szkół z całego kraju (z wyjątkiem województwa pomorskiego oraz kujawsko-pomorskiego). Dodatkowo, prowadzony był program edukacyjny: „Drogowe ABC”, którego celem jest poprawa wiedzy o bezpieczeństwie ruchu drogowego, w który zaangażowanych było ponad 22 tys. uczniów z 360 jednostek oświatowych ze wszystkich województw z wyjątkiem lubuskiego i lubelskiego. „Super Wiewiórka – Przyjaciółka Oli i Kuby”. Program skierowany jest do przedszkolaków oraz uczniów szkół podstawowych z klas I-III. Jego celem jest wykształcenie nawyków dbałości o bezpieczeństwo, higienę, tolerancję i pomoc potrzebującym. W 2022 r. program realizowało 79 jednostek oświatowych, w których uczestniczyło w programie 3 613 dzieci. Edukacja w zakresie profilaktyki HIV/AIDS kontynuowana było w 2022 r. 8 oddziałów województwach, docierając do ponad 6 tys. osób. W 2022 r. zorganizowano koordynowane na poziomie lokalnym 122 akcje, angażując ponad 51 tys. osób. Ponad 80% wszystkich adresatów lokalnej działalności szkoleniowej to dzieci i młodzież. Promocja i edukacja prozdrowotna dotyczyła głównie projektów przeciwdziałających uzależnieniom (narkotyki, dopalacze, tytoń), profilaktyki chorób zakaźnych, higienie jamy ustnej. W 2022 r. Polski Czerwony Krzyż pozyskał grant z Unii Europejskiej z projektu EU4Health (DG Sante) na rozwój i zapewnienie wysokiej jakości wsparcia psychospołecznego osobom dotkniętych konfliktem zbrojnym na Ukrainie, przebywającym na terenie Polski. II. AKTYWIZACJA SPOŁECZEŃSTWA ORAZ NIWELOWANIE NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNYCH 1. Ruch Młodzieżowy PCK Grupy Społecznych Instruktorów Młodzieżowych PCK (SIM PCK) to grupy młodych osób w wieku 13-30 lat, które organizują działania kierowane do środowisk dziecięco-młodzieżowych, dodatkowo wspierają każdy obszar działalności statutowej Polskiego Czerwonego Krzyża. W ubiegłym roku Grupy SIM w związku z konfliktem na Ukrainie angażowały się w działania pomocowe na rzecz uchodźców z Ukrainy i były ogromnym wsparciem w realizacji tej misji Polskiego Czerwonego Krzyża. Wolontariat młodzieżowy poza działalnością grup SIM PCK opiera się w znaczącej mierze na członkach PCK w szkolnych i akademickich Kołach PCK. Członkowie i wolontariusze ze szkolnych oraz akademickich kół stanowią bazę wsparcia dla aktywności Polskiego Czerwonego Krzyża, angażując się w działania edukacyjne jak i pomocowe PCK m.in. w: segregowanie darów, zbiórki żywności i akcesoriów, udział w kwestach, rozładunek i wydawanie żywności w ramach programu POPŻ, prowadzenie animacji dla dzieci podczas imprez towarzyszących i w punktach integracyjnych dla uchodźców z Ukrainy, zbiórki krwi, pokazy pierwszej pomocy, robienie zakupów dla seniorów. 2. Pomoc społeczna W 2022 r. Polski Czerwony Krzyż objął pomocą społeczną ponad 1,3 mln beneficjentów, oferując m.in. dożywianie, paczki żywnościowe, paczki chemiczno-kosmetyczne, odzież czy zapomogi pieniężne. Beneficjentami pomocy społecznej było ponad 1,1 mln uchodźców z Ukrainy lub migrantów z Białorusi. Pozostałe grupy społeczne do których kierowano pomoc to przede wszystkim osoby ubogie, dzieci i młodzież, w tym ze środowisk zagrożonych wykluczeniem. Polski Czerwony Krzyż jako jedna z organizacji pozarządowych o zasięgu ogólnopolskim lub ponadregionalnym jest organizacją partnerską w Programie Operacyjnym Pomoc Żywnościowa (POPŻ) na lata 2014-2020. Pomocą zostało objętych 96 204 osoby, którym wydano łącznie 416 000 paczek. Oprócz pomocy w ramach programu FEAD w 2022 r. PCK prowadził również działania w zakresie dożywiania bezpośredniego poprzez prowadzenie własnych placówek żywieniowych (przykładowo w OR Ciechanów, OR Żnin) lub dofinansowanie posiłków. Z pomocy takiej skorzystało ponad 8 tys. beneficjentów w 125 placówkach. Dodatkowo szczególnie potrzebującym PCK zapewniał paczki żywnościowe które przekazano do ponad 21 tys. beneficjentów. Paczki żywnościowe trafiły ponadto do przebywających w Polsce ponad 430 tys. ofiar wojny w Ukrainie. W roku 2022 PCK rozpoczął nowy program pomocowy pn. „Żywnościowy SOS”, którego organizatorem jest Fundacja Biedronki. Program Pomocy „Żywnościowy SOS” jest odpowiedzią na pogarszającą się sytuację najbardziej wrażliwych grup społecznych – osób dotkniętych ubóstwem, niepełnosprawnością, w kryzysie bezdomności, ze szczególnym uwzględnieniem seniorów W ramach dożywiania dzieci realizowany był program „Żółty talerz” realizowany przez Polski Czerwony Krzyż, dzięki finansowaniu przez Kulczyk Foundation. Pomoc rzeczowa i finansowa Doraźna pomoc finansowa skierowana była do prawie 100 tys. osób, między innymi w postaci paczek kosmetyczno-żywnościowych, odzieży, zapomóg finansowych. Taka sama pomoc trafiła również do ponad 540 tys. potrzebujących ofiar wojny w Ukrainie. Dzięki wsparciu partnerów biznesowych czy grantom m.in. z Funduszy Norweskich i EOG po raz pierwszy na tak dużą skalę Polski Czerwony Krzyż mógł rozdysponowywać bony Sodexo. czy KiK do potrzebujących, przybywających do Polski po 24 lutego 2022 r. W 2022 r. przekazano 49 000 bonów na łączną kwotę 8,5 mln złotych. Pierwszy raz świadczono również pomoc społeczną w formie kart przedpłaconych (ang. cash vouchers), finansowaną w Polsce przez IFRC, na którą przeznaczono ponad 115 mln zł. PCK był uczestnikiem programu Health4Ukraine, w ramach którego uchodźcy mogli skorzystać z dofinansowania do zakupu leków i innych produktów dostępnych w aptece. PCK przeznaczył na ten cel ponad 3,5 mln zł. W 2022 r. z tej pomocy skorzystało prawie 24 tys. osób. Polski Czerwony Krzyż przekazał również 1 066 pakietów higienicznych, sfinansowanych w ramach Funduszy Norweskich EOG dla rodzin romskich, które przebywały w Centrum Pomocy Humanitarnej w Nadarzynie. Równolegle z pomocą uchodźcom Polski Czerwony Krzyż kontynuował ogólnopolskie akcje pomocowe takie jak: Wielkanoc z PCK Gorączka Złota Wyprawka dla Żaka, Czerwonokrzyska Gwiazdka. a. Kluby Seniora W 2022 r. PCK prowadził 26 Klubów Seniora, w 6 województwach PCK. Kluby Seniora przeprowadziły łącznie ponad 328 różnego rodzaju warsztatów. W wyniku przeprowadzonych działań w widoczny sposób nastąpiła poprawa jakości życia Seniorów m.in. poprzez motywację do systematycznego wyjścia z domu i nawiązywania nowych relacji międzyludzkich, wzmacnianie skłonności do niesienia bezinteresownej pomocy innym, przeciwdziałanie wyalienowaniu oraz m.in. ułatwienie komunikowania się z użyciem nowych technologii (smartfony, komunikatory itp.). Wśród uczestników Klubów Seniora wywodziło się wielu wolontariuszy akcyjnych PCK, którzy czynnie angażowali się w działania PCK, w szczególności w przy akcji #napomocUkrainie. b. Inne formy pomocy społecznej PCK wychodząc naprzeciw potrzebie wielokierunkowego organizowania pomocy humanitarnej skierowanej do obywateli Ukrainy przy wsparciu finansowym partnerów zorganizował Centra Integracyjne dla Uchodźców. Zakłada się, że z działań CI korzysta 20 tys. osób, w tym dzieci, osoby starsze i samotne. Wsparcie Hiszpańskiego Czerwonego Krzyża umożliwiło PCK prowadzenie projektu aktywizacji zawodowej, którego celem jest pomoc w usamodzielnianiu się uchodźców. Projekt w 2022 r. realizowany był w Łódzkim, Małopolskim, Mazowieckim i Pomorskim Oddziale Okręgowych PCK i docelowo ma objąć ponad 1 500 osób. Szczególnie istotną formą pomocy społecznej była potrzeba zapewnienia miejsc noclegowych oraz miejsc stałego pobytu. W całej Polsce w miarę lokalnych możliwości PCK kwaterował uchodźców w obiektach własnych (Stargard, Mszana Dolna, Chorzów) lub specjalnie użyczanych w tym celu (np. hotel w Łodzi). Kluczową rolę dla osób przekraczających na podkarpaciu granicę polsko-ukraińską było Centrum Pomocy Humanitarnej w Przemyślu. CPH prowadzone przez Polski Czerwony Krzyż w pomieszczeniach po byłym markecie „TESCO” przyjmowało jednorazowo 300 osób. stałe miejsca noclegowe w pozostałych województwach. Przez cały okres funkcjonowania CPH zapewniło schronienie dla ponad 300 tys. osób. Dzięki wsparciu IFRC i przy współpracy z Fundacją Odbudowy Odporności, PCK rozpoczął realizację programu wsparcia finansowanego SHELTER, pozwalającego wynająć mieszkanie uchodźcom. Celem programu było usamodzielnienie się uchodźców przebywających w schroniskach wieloosobowych. Wysokość wsparcia finansowego na 6 miesięcy uzależniona jest od liczebności rodziny i wielkości wynajmowanego mieszkania. Pilotażowy program SHELTER został z sukcesem uruchomiony w Łodzi, gdzie skorzystało z niego 30 rodzin. Łączna wartość środków przeznaczonych na program SHELTER w Łodzi to 552 000 zł. W 2022 r. Polski Czerwony Krzyż kontynuował również akcje przeciwdziałające problemowi ubóstwa i wykluczenia menstruacyjnego. Jednym ze sposobów pozyskiwania środków na działalność opiekuńczą jest projekt „Tekstylia”. W 2022 r. program zakończono zebraniem łącznie ponad 62 tysięcy ton odzieży o wartości 4 635 100 zł., a do dyspozycji PCK pozostawały 34 350 pojemniki na używaną odzież. 3. Działalność opiekuńcza W 2022 r. PCK kontynuował prowadzenie działalności opiekuńczej przez zróżnicowane formy organizacyjne. Najliczniejsza formą były prowadzone przez PCK świetlice środowiskowe, których działało 38. Dodatkowo wśród działań opiekuńczych Polskiego Czerwonego Krzyża prowadzonych w 2022 roku można wymienić m.in: • prowadzenie przez Małopolski Oddział Okręgowy PCK opieki długoterminowej w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym, opieki pielęgniarskiej domowej i domowego hospicjum, • prowadzenie przez Mazowiecki Oddział Okręgowy PCK działalności Ochotniczego Korpusu „OKO”, troszczącego się o żyjących Żołnierzy Powstania Warszawskiego. Działania opiekuńcze Korpusu oparte są na sprawdzonej formule drużyny powstańczej: 1 siostra plus 2 wolontariuszy, którzy opiekują się dwojgiem podopiecznych, • prowadzenie przez Wielkopolski Oddział Okręgowy PCK noclegowni oraz ogrzewalni dla bezdomnych, dzięki którym 29 osób usamodzielniło się, a 2 osoby znalazły miejsce w domu pomocy społecznej, • prowadzenie przez Zachodniopomorski Oddział Okręgowy PCK: - punktu socjalnego zapewniającego łaźnię, poczekalnię/ogrzewalnię, magazyn odzieżowy dla osób bezdomnych lub zagrożonych bezdomnością, - Środowiskowego Domu Samopomocy Typu AC dla osób przewlekle psychicznie chorych. a. Siostry/Opiekunki/Opiekunowie PCK Działalność w zakresie opieki nad chorym w domu realizowana była na zlecenie samorządów miejskich i gminnych w oparciu o formę przetargów i otwartych konkursów ofert. W 2022 r. PCK miał podpisane 150 umów z samorządami na opiekę nad chorym w domu oraz 684 umowy z innymi podmiotami. Ogółem opieką objęto 11 017 osób. Łącznie w 2022 r. działało 4570 sióstr/opiekunek/opiekunów PCK. Jednocześnie poszczególn