STOWARZYSZENIE WILLA DECJUSZA

Opis głównych działań

LABORATORIUM DIALOGU KULTUR Laboratorium Dialogu Kultur jest wieloletnim programem kulturalnym Stowarzyszenia Willa Decjusza realizowanym w formie kompleksowej i całorocznej działalności. Zadanie składa się z trzech głównych komponentów: 1. Centrum Literackie (Rezydencje literackie). 2. Platforma Dialogu Międzykulturowego (Letnia Szkoła Wyszehradzka, Polska Nagroda im. Sérgio Vieira de Mello, Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka, WIRE Women in Resistance). 3. Dziedzictwo Krakowa, jako przestrzeń dialogu kultur. Strategicznym celem zadania jest rozwój kultury i dialogu międzykulturowego oraz promocja dziedzictwa kulturowego Krakowa. Podejmowane działania adresowane są do społeczności lokalnej, w tym pracujących, uczących się i prowadzących działalność na terenie Krakowa obcokrajowców oraz środowisk kultury i nauki na platformie ogólnopolskiej i zagranicznej. Bazując na potencjale kulturowym Krakowa oraz dzięki wieloletniemu doświadczeniu Stowarzyszenia projekt służy rozwojowi kompetencji kulturowych i społecznych odbiorców, autorefleksji nad własnym dziedzictwem kulturowym i potrzebą poznania dziedzictwa innych oraz włączeniu się w dialog tradycji i współczesności. W swej wieloletniej perspektywie realizacja zadania przyczyni się do rozwoju polskich sektorów kultury oraz pobudzenia innowacyjności w tych obszarach. Finansowanie: Miasto Kraków Koordynacja: Dominika Kasprowicz, Katarzyna Trojanowska Termin: 1.01. 2023 – 31.03. 2024 Frekwencja: 697 odbiorców bezpośrednich oraz 2 245 298 odbiorców pośrednich - koncertów i spektakli § 13 ustęp b, Statutu Stowarzyszenia: MAŁY KSIĄŻE. SPEKTAKL DLA DZIECI W WYKONANIU BIAŁORUSKIEGO TEATRU Teatr „Dzieci sąsiadów” to amatorska grupa teatralna z siedzibą w Krakowie, która powstała latem 2021 r. W jego skład wchodzą aktorzy z Białorusi i Ukrainy, którzy wyemigrowali do Polski w latach 2020-2022. Teatr działa w języku białoruskim. Dzięki zajęciom teatralnym oraz regularnym występom, dzieci jak i rodzice zyskują przestrzeń dla integracji białoruskiej diaspory oraz podtrzymania kontaktów i zainteresowania kulturą białoruską. Finansowanie: Fundacja Solidarności Międzynarodowej Koordynacja: Katarzyna Trojanowska, Liliana Scelina Termin: 04.06.2023 Frekwencja: 70 osób KONCERT BIAŁORUSKIEGO ETNO-CHÓRU - I EDYCJA Podczas swego występu - przy posadzonym rok temu przy Willi Decjusza Opiekuńczym Drzewie - Chór przedstawił tradycyjny białoruski obrządek "kumlenie", kiedy to 4 czerwca w prawosławne Święto Trójcy kobiety-przyjaciółki robiły wianki i ze śpiewem przechodziły przez bramę z poskręcanych brzozowych gałązek – aby być nadal przyjaciółkami - "kumaczkami” - przez cały kolejny rok. Finansowanie: Fundacja Solidarności Międzynarodowej Koordynacja: Liliana Scelina, Aleksandra Szymańska-Niekłań Termin: 04.06.2023 Frekwencja: 2 edycje koncertu: 170 osób KONCERT ETNO-CHÓRU - II EDYCJA W czerwcu 2023 roku zespół wystąpił w ramach Dni Solidarności w Willi Decjusza, prezentując tradycyjny kobiecy białoruski obrządek „kumlenie” polegający na wspólnym pleceniu wianków i przechodzeniu przez bramę z brzozowych gałązek – aby wzajemna przyjaźń trwała przez cały kolejny rok. Tym razem artystki zaprezentowały pieśni białoruskie śpiewane tradycyjnie z końcem lata, związane z typowymi dla tego okresu czynnościami, np. żniwami. Finansowanie: Fundacja Solidarności Międzynarodowej Koordynacja: Liliana Scelina, Aleksandra Szymańska-Niekłań Termin: 29.07.2023 Frekwencja: 2 edycje koncertu: 170 osób - wystaw - § 13 ustęp c, Statutu Stowarzyszenia: WYSTAWY MALARSTWA GRUPY CAS Wystawy malarstwa i rysunku, zarówno indywidualne, jak i zbiorowe członków Centrum Aktywności Seniorów w Willi Decjusza. Celem aktywności było przede wszystkim zaprezentowanie przekrojowo działań artystycznych podejmowanych przez autorów oraz stymulowanie do rozwoju własnej twórczości, a także konfrontacja z osiągnięciami innych twórców. „Malarstwo i rysunek”, indywidualna i przekrojowa wystawa prac Marty Bogusz w Filii Biblioteki Kraków przy ul. Królewskiej 59 (6 października do 5 listopada 2023); „Kwiaty i zwierzęta Dalekiego Wschodu”, wystawa Marty Bogusz w Filii Biblioteki Kraków przy ul. Królowej Jadwigi 37b (17 listopada – 31 grudnia 2023); Wystawa zbiorowa podsumowująca całoroczną pracę grupy rysunkowej w „Galerii w Bramie” przy ul. Floriańskiej w Krakowie (25 listopada – 12 grudnia 2023); „Sercem i Pędzlem”, wystawa pokonkursowa w Centrum Kongresowym ICE w Krakowie (7 grudnia); „Krajobrazy Tatrzańskie”, wystawa prac Marty Bogusz w filii Biblioteki Kraków przy ul. Fałata 2 (9-29 lutego 2024); „Pędzlem i ołówkiem”, wystawa prac Edwarda Morka w filii Biblioteki Kraków przy ul. Królowej Jadwigi 37b (12-29 lutego 2024); „Kraków - miasto mojego dzieciństwa i dojrzałości”, wystawa prac Marty Bogusz w Bibliotece Głównej Kraków (8-31 marca 2024). Współpraca: Biblioteka Kraków Finansowanie: Miasto Kraków Koordynacja: Jolanta Mirecka Termin: 7 edycji w okresie od 6 października 2023 do 31 marca 2024 Frekwencja: 2940 osób WYSTAWA MARII ELENY BONET “ZARĘCZYNY Z MORZEM” W RAMACH PROJEKTU “KULTURA NA UCHODŹSTWIE” Wizualny projekt Marii Eleny Bonet, który składa się z filmu krótkometrażowego i prac fotograficznych stworzonych w rzadko stosowanej dziś technice gumy chromianowej. Praca nad projektem rozpoczęła się w 2021 roku, kiedy artystka przeprowadziła się z Białorusi do Polski w ramach stypendium Gaude Polonia i zamieszkała w Gdańsku. Projekt ZARĘCZYNY Z MORZEM - jako zjednoczenie rzeki z morzem - jest kontynuacją i pogłębieniem tematu odzyskania wolności, jaki autorka podjęła w swojej wcześniejszej realizacji zatytułowanej „Moja Rzeka” (prezentowany był w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie oraz w Willa Decjusza w Krakowie w 2022 roku). ZARĘCZYNY Z MORZEM to niezwykle osobista wypowiedź artystyczna, dla której podstawą jest metaforyczna droga w głąb siebie do odnalezienia swojej prawdziwej „twarzy”. Autorka wykorzystała w swoim projekcie atrybuty, które mają charakter alchemiczny. Są to rzeczywiste żywioły natury, za pomocą których tworzy swoje dzieła sztuki. Tworząc fotografie z węgla, popiołu i „bursztynu” (gumy arabskiej), przygotowała emulsję światłoczułą dosłownie z żywiołów, a wywoływanie zdjęć w morzu – symbolizuje odrodzenie i wskrzeszenie z popiołu. Guma arabska (żywica akacjowa), z której według jednej z legend powstało jajo feniksa jest głównym wiążącym składnikiem w technice gumy chromianowej. Wystawa eksponowana była w Willi Decjusza przez cały czerwiec docierając także do szerszego środowiska krakowskich odbiorców. Finansowanie: Fundacja Solidarności Międzynarodowej Koordynacja: Liliana Scelina, Aleksandra Szymańska-Niekłań, Katarzyna Trojanowska Termin: 3-25.06.2023 Frekwencja: 560 osób Ten program realizuje również cel z § 13 ustęp f. Statutu Stowarzyszenia. WYSTAWA “JEŹDŹCY APOKALIPSY” Wystawa rzeźb i rysunków „Jeźdźcy Apokalipsy” autorstwa wyszehradzkich artystów. Na wystawie swoje prace zaprezentowali: Bronisław Krzysztof z Polski, Peter Nižňanský z Czech, Marek Brzózka z Węgier, Milan Lukáč i Vít Bojňanský ze Słowacji oraz Krzysztof Krzysztof z Polski. Wizja czterech bezlitosnych i groźnych wojowników galopujących przez kraj oraz niesione przez nich zniszczenia, przez wieki znajdowała swoje artystyczne odbicie m.in. w dziełach anonimowych autorów średniowiecznych, iluminowanych rękopisach oraz w świątynnych freskach, a także w mistrzowskich miedziorytach Albrechta Dürera i obrazach Hieronima Boscha. Wystawa prezentowana w Willi Decjusza do 31 sierpnia 2023. Finansowanie:Konsulat Generalny Węgier, Konsulat Generalny Republiki Słowackiej, Koordynacja: Aleksandra Szymańska-Niekłań, Justyna Pawlik Termin: 03.07-31.08.2023 Frekwencja: 1000 osób WYSTAWA GRAFIK ŹMICIERA ŠAPAVAŁAŬ W RAMACH PROJEKTU “KULTURA NA UCHODŹSTWIE” Źmicier Šapavałaŭ – ur. w 1985 w Mińsku, mistrz rytowania historycznego na miedzi, grafik, malarz, plastyk, medalier, wzornik. Jest autorem serii rycin poświęconych wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz rekonstrukcji zaginionej ryciny Miasta Grodna autorstwa polskiego kartografa Tomasza Makowskiego z 1600 roku, nad którą pracował m.in. podczas pobytu rezydencjalnego w Willi Decjusza. Twórczość Źmiciera Šapavałaŭ prezentowana była nie tylko w rodzimej Białorusi, ale także na licznych wystawach międzynarodowych, m.in. w Austrii, Czechach oraz Warszawie. Jego prace znajdują się w zbiorach Narodowego Muzeum Sztuki Republiki Białorusi, Muzeum Nowoczesnej Sztuki Republiki Białorusi, Muzeum Zamkowym w Malborku, a także w prywatnych zbiorach Siergija Bradowicza (Ukraina), Luděka Křiža (Czechy), Yasuhiko Aoki (Japonia), Thea & Tjalling Vogelvanger (Królestwo Niderlandów) oraz w innych zbiorach prywatnych w Białorusi, Polsce, Serbii i in. Źmicier Šapavałaŭ jest laureatem międzynarodowych konkursów graficznych i ekslibrisowych. Otrzymał m.in. główną nagrodę w konkursie ekslibrisu „Bread Cultural Heritage” w 2006 roku w Belgradzie, a także w I Międzynarodowym Triennale Drzeworytu w Zakopanem. W 2015 roku jego znaczący wkład w popularyzację wiedzy historycznej w społeczeństwie białoruskim został doceniony Nagrodą im. Wacława Lastowskiego. W 2019 roku zwyciężył w białoruskim konkursie młodych ilustratorów i wzorników „Арт-Прадмова” w kategorii „Ilustracja”. Otwarciu wystawy towarzyszył pierwszy w Polsce koncert białoruskiego mistrza muzyki dudziarskiej Narymonta Cmoka, w czasie którego artysta zaprezentował tradycyjny instrument przybyły ze Szkocji do Białorusi oraz pieśni nawiązujące do historii Wielkiego Księstwa Litewskiego. Finansowanie: Fundacja Solidarności Międzynarodowej Koordynacja: Liliana Scelina, Aleksandra Szymańska-Niekłań, Katarzyna Trojanowska Termin: 16.10-15.11.2023 Frekwencja: 560 osób - zajęć edukacyjnych § 13 ustęp e, Statutu Stowarzyszenia: WIRE (WOMEN IN RESISTANCE. RESHAPING THE NARRATIVES ON FEMALE ANTITOTALITARIAN RESISTANCE IN EUROPE) KICK-OFF CONFERENCE W INSTYTUCIE HISTORII UJ 4 kwietnia 2023 r. w Instytucie Historii UJ odbyło się spotkanie promujące projekt WIRE (Women in Resistance. Reshaping the narratives on Female Antitotalitarian Resistance in Europe) otwierające rekrutację do grupy projektowej. Wydarzeniem towarzyszącym spotkaniu był wykład poświęcony kobietom w Solidarności poprowadzony przez prof. Barbarę Klich-Kluczewską. Partnerzy: Barbara Klich-Kluczewska, Instytut Historii UJ Finansowanie: EUROPEAN EDUCATION AND CULTURE EXECUTIVE AGENCY (EACEA)– Creativity, Citizens, EU values and Joint operations, Project no 101091223 Koordynacja: Dominika Kasprowicz, Liliana Scelina Termin: 4 kwietnia 2023 r. Frekwencja: 24 osoby Ten program realizuje również cel z § 13 ustęp h. Statutu Stowarzyszenia. WIRE (WOMEN IN RESISTANCE. RESHAPING THE NARRATIVES ON FEMALE ANTITOTALITARIAN RESISTANCE IN EUROPE) SOLIDARNOŚĆ: KOBIETY W OPOZYCJI - WARSZTATY PISANIA SCENARIUSZY DO EDUKACYJNYCH GIER NARRACYJNYCH W dniach 26-29 września 2023 r. odbyła się pierwsza edycja warsztatów pisania scenariuszy do gier narracyjnych w ramach projektu WIRE „Solidarność: Kobiety w opozycji”. Podczas zajęć prowadzonych przez ekspertów z Krakowskiego Parku Technologicznego, uczestnicy odkrywali potencjał gry narracyjnej jako narzędzia edukacyjnego oraz tworzyli swoje własne prototypy gier, inspirowane biografiami aktywistek związanych z Solidarnością opracowanych przez ekspertkę z Instytutu Historii UJ. Celem warsztatów było przełamanie konwencjonalnego dyskursu historycznego opartego na męskiej perspektywie oraz głębsze zrozumienie dylematów przed jakimi stanęły kobiety zaangażowane w ruch opozycyjny. Gry narracyjne umożliwiające wcielenie się w bohaterki inspirowane postaciami aktywistek Solidarności, w szczególny sposób sprzyjają głębszemu zrozumieniu ich sytuacji i wyborów. Warsztaty obejmowały następujące komponenty: prezentacje i wykłady inspiracyjne ekspertów dot. potencjału gry jako narzędzia edukacyjnego, ćwiczenia, praca w zespołach nad projektami prototypów gier, prezentacja stworzonych prototypów. Po zakończeniu warsztatów stworzona została publikacja online prezentująca efekty zajęć (prototypy gier), zawierająca m.in. wywiady z ekspertem i uczestnikami, artykuł poświęcony wykorzystaniu gier w edukacji oraz biografie aktywistek stanowiące inspirację dla uczestników. Publikacja zostanie udostępniona na stronie projektu WIRE: https://webs.uab.cat/wire/ oraz stronie Stowarzyszenia Willa Decjusza: www.villa.org.pl. Współpraca: Instytut Historii UJ, Krakowski Park Technologiczny, Europejskie Centrum Solidarności, Ośrodek KARTA Finansowanie: EUROPEAN EDUCATION AND CULTURE EXECUTIVE AGENCY (EACEA)– Creativity, Citizens, EU values and Joint operations, Project no 101091223 Koordynacja: Dominika Kasprowicz, Liliana Scelina Partnerzy: Instytut Kultury Willa Decjusza Termin realizacji projektu: 26-29 września 2023 Frekwencja: 29 osób Ten program realizuje również cel z § 13 ustęp h. Statutu Stowarzyszenia. WIRE (WOMEN IN RESISTANCE. RESHAPING THE NARRATIVES ON FEMALE ANTITOTALITARIAN RESISTANCE IN EUROPE) WRITE THE GAME - WOMEN IN RESISTANCE - MEMORY ROUTE IN POLAND W dniach 15-17 marca 2024 w Willi Decjusza odbyła się 2. edycja warsztatów pisania scenariuszy do historycznych gier narracyjnych w ramach projektu WIRE. Było to drugie wydarzenie w ramach Memory Route – metodologii opracowanej na potrzeby projektu zakładającej zaangażowanie uczestników projektu w działania edukacyjne w każdym z krajów partnerskich. Otwarciu Memory Route w Polsce towarzyszył wykład prof. Barbary Klich-Kluczewskiej na temat historii „Solidarności” oraz rozmowa z Lilianą Sonik – polską filolog i działaczką opozycyjną z okresu PRL – poprowadzona przez Zuzannę Grabską i Marka Blachę – studentów Instytutu Historii UJ. Uczestnicy Memory Route wzięli również udział w spacerze historycznym po krakowskim Starym Mieście skoncentrowanym na XX-wiecznej historii miasta. W czasie warsztatów poprowadzonych przez ekspertów z Krakowskiego Parku Technologicznego, członkowie grupy projektowej w międzynarodowych zespołach tworzyli własne prototypy edukacyjnych gier narracyjnych inspirowane biografiami kobiet zaangażowanych w ruch oporu przeciw reżimom totalitarnym we Włoszech, Hiszpanii, Grecji i Polsce w różnych momentach historycznych. Współpraca: Instytut Historii UJ, Krakowski Park Technologiczny, Europejskie Centrum Solidarności, Ośrodek KARTA Finansowanie: EUROPEAN EDUCATION AND CULTURE EXECUTIVE AGENCY (EACEA)– Creativity, Citizens, EU values and Joint operations, Project no 101091223 Koordynacja: Dominika Kasprowicz, Liliana Scelina Partnerzy: Instytut Kultury Willa Decjusza Termin realizacji projektu: 15-17 marca 2024 r. Frekwencja: 57 osób Ten program realizuje również cel z § 13 ustęp h. Statutu Stowarzyszenia. - pobytów studyjnych i stypendialnych § 13 ustęp f, Statutu Stowarzyszenia: POBYT FOTOGRAFICZKI MARII ELENY BONET NA REZYDENCJI ARTYSTYCZNEJ W WILLI DECJUSZA W RAMACH PROJEKTU “KULTURA NA UCHODŹSTWIE” Pobyt fotografki Marii Eleny Bonet w rezydencji artystycznej w Willi Decjusza obejmujący pracę nad kolejnym projektem artystki inspirowanym twórczością Czesława Miłosza oraz pobyt rezydencjalny pisarza Uładzimira Arlowa. W ramach „Kultury na Uchodźstwie” przez cały sierpień białoruska artystka Maria Elena Bonet, pracowała w Willi Decjusza nad swoim nowym projektem artystycznym, inspirowanym twórczością Czesława Miłosza, w szczególności utworem „Dolina Issy”. Twórcze działania Marii Eleny Bonet skoncentrowane były wokół motywu rzeki, który pojawiał się zarówno w jej wcześniejszych projektach artystycznych prezentowanych w Willi Decjusza w ramach „Kultury na Uchodźstwie”: „Moja rzeka” i „Zaręczyny z morzem”, jak i w utworach polskiego noblisty. W czasie pobytu w Krakowie artystka zagłębiła się w twórczość Czesława Miłosza oraz odwiedziła miejsca związane z jego życiem. „Rozpoczynam pracę nad serią obrazów, opartych na utworach literackich Czesława Miłosza. Jest to zupełnie nowa praca, w której będę malowała farbami olejnymi. W moim ostatnim projekcie „Zaręczyny z morzem” używałam fotografii jako narzędzia, które miało właściwości alchemicznego lustra. W nowym projekcie używam farb olejnych i płótna jako narzędzi do ukazania wewnętrznego odbicia, wywołanego twórczością Czesława Miłosza. Jestem blisko obrazów i doświadczeń zawartych w dziełach Miłosza. Obrazy opisane na przykład w „Dolinie Issy” przywołują moje własne wspomnienia z dzieciństwa spędzonego nad rzeką, wspomnienia czasu, który wpłynął na kształtowanie się mojej osobowości. To była pierwsza książka, którą przeczytałam, kiedy przyjechałam do Polski 2 lata temu. Poczułam wtedy pokrewieństwo i zrozumienie na poziomie obrazów, co pomogło mi na oswojenie się z nowym miejscem. Miłosz pisał „twarzą do rzeki”, czując to współbrzmienie, chciałabym wyrazić to podejście do życia poprzez obrazy wizualne. – mówi Maria Elena Bonet o swoim nowym projekcie artystycznym.” – Maria Elena Bonet. Finansowanie: Fundacja Solidarności Międzynarodowej Koordynacja: Liliana Scelina, Aleksandra Szymańska-Niekłań, Katarzyna Trojanowska Termin: 01.08-31.08.2023 Ten program realizuje również cel z §13 ustęp c. Statutu Stowarzyszenia WIZYTA BIAŁORUSKIEGO PISARZA UŁADZIMIRA ARŁOWA NA REZYDENCJI W WILLI DECJUSZA W RAMACH PROJEKTU “KULTURA NA UCHODŹSTWIE” Wizyta białoruskiego historyka i pisarza Uładzimira Arlowa na rezydencji w Willi Decjusza W czasie pobytu w Willi Decjusza Uładzimir Arlou pracował nad esejem o kobietach w powstaniu 1863 roku na Białorusi, nawiązujący tematycznie do spotkania autorskiego w Willi Decjusza w czerwcu 2023 r. poświęconemu 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego na Białorusi oraz mało znanym faktom o udziale takich kobiet jak Ludwika Jamant, Apolonia Sierakowska, Kamila Marcinkiewicz czy Eliza Orzeszkowa w walce z rosyjskimi kolonizatorami. Uładzimir Arłoŭ (biał. Уладзімер Аляксеевіч Арлоў), ur. 25 sierpnia 1953 w Połocku – białoruski pisarz, historyk i poeta. Studiował na Wydziale Historii Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego. Pracował jako nauczyciel historii w szkołach białoruskich, a także jako redaktor. Od 1988 współpracował z wydawnictwem „Mastackaja litaratura” («Мастацкая літаратура»). W tym samym roku zaangażował się w działalność polityczną, wstępując do Białoruskiego Frontu Ludowego, występując jednocześnie z KPZR. Od 1992 pozostawał członkiem Sejmu BFL. W 1997 nawiązał współpracę z redakcją „Krynicy” («Крыніца»). Był represjonowany przez łukaszenkowskie władze za udział w demokratycznej opozycji. Finansowanie: Fundacja Solidarności Międzynarodowej Koordynacja: Liliana Scelina, Aleksandra Szymańska-Niekłań Termin: 1-4.09.2023 SPOTKANIE Z GRUPĄ LITERACKĄ Z NORYMBERGI W WILLI DECJUSZA Grupa powstała 30 lat temu, a jej celem jest poznawanie wiodących tytułów i dyskutowanie o pozycjach książkowych, których autorkami są kobiety. Wśród przekładów z polskiej literatury, które omawiano przed przyjazdem do Krakowa znalazły się m.in. teksty Żanny Słoniowskiej, uznawanej za jeden z najciekawszych głosów współczesnej literatury europejskiej. W spotkaniu w Willi Decjusza wziął udział Andreas Volk - Laureat Nagrody im. Karla Dedeciusa w 2022 roku, tłumacz zajmujący się przekładem dzieł dramatycznych odgrywających znaczącą rolę w intensyfikacji polsko-niemieckich kontaktów teatralnych. Andreas Volk w minionych latach współpracował z Willą Decjusza jako redaktor polsko-niemiecko-ukraińskiego czasopisma literackiego "Radar", a aktualnie pracuje nad tłumaczeniem współczesnej sztuki teatralnej Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk. Współpraca: Dom Krakowski w Norymberdze Finansowanie: Miasto Kraków Koordynacja: Jolanta Mirecka, Katarzyna Trojanowska Termin: 27 kwietnia 2023 Frekwencja: 14 osób SPOTKANIE LITERACKIE W WILLI DECJUSZA W ramach „Kultury na Uchodźstwie” w willowych przestrzeniach gościliśmy trzech wybitnych białoruskich artystów – Dymitra Strotseva, Nastę Kudasava i Artura Kamaroŭskiego – zmuszonych do emigracji politycznej ze swojej ojczyzny. Motywem przewodnim spotkania była dyskusja na temat przeszkód i trudności, z jakimi muszą aktualnie mierzyć się białoruscy twórcy i twórczynie, których wolność artystyczną zostały zagrożone przez sytuację polityczną w Białorusi. „Naszemu spotkaniu towarzyszyła metafora czerwonej nici rozumianej jako przeznaczenie do szerzenia prawdy – w przypadku białoruskich artystów i artystek — za pomocą swojej twórczości. Jest to również odniesienie do nazwy niemieckiego wydawnictwa Hochroth (z niem. Widnieczerwony, wysokoczerwony), którego filię otworzył w Berlinie jeden z naszych gości, aby umożliwić i wspierać pracę twórczą białoruskich autorów i autorek przebywających na emigracji politycznej” – jak mówiła Kasia Ioffe, która poprowadziła spotkanie z białoruskimi artystami w Willi Decjusza. Dmitry Strotsev – (ur. 1963 w Mińsku) białoruski poeta rosyjskojęzyczny, eseista, krytyk i wydawca literacki. Znany jest ze swoich przedstawień poetyckich, nawiązujących do tradycji awangardy i figury neofolkowego barda. Od lat kieruje projektem „Szkoła Mińska”, poświęconym poezji dysydenckiej i protestacyjnej epoki radzieckiej. Jesienią 2020 rok został uwięziony za udział w protestach w Białorusi po sfałszowanych przez Łukaszenkę wyborach prezydenckich. Po opuszczeniu więzienia został zmuszony do emigracji politycznej. W 2022 r. Dmitry Strotsev prezentował w Willi Decjusza swój poetycki program w 4 językach „Gdzie byłem przez 15 lat — krzyczałem” z udziałem tłumaczy (ukraińskiego, polskiego oraz białoruskiego). W 2023 r. otworzył w Berlinie filię wydawnictwa Hochroth (hochroth-Minsk) i od tego czasu aktywnie wydaje książki białoruskich autorów i autorek, głównie poświęcone poezji protestu i przeciwstawianiu się rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Artur Kamaroŭski – (ur. w 1991) białoruski poeta, performer, artysta i dziennikarz, magister językoznawstwa. Członek zespołu artystycznego „Krasnyj Borszcewik”. W 2013 rok ukończył szkołę twórczego pisania Związku Pisarzy Białoruskich. Od 2020 roku jest absolwentem Wydziału Poezji i Tłumaczeń Szkoły Młodych Pisarzy „W/prawa” Związku Pisarzy Białoruskich. Autor zbioru poezji pt. „Vada pačynaje žyć” (Woda zaczyna żyć), za który w 2021 roku otrzymał nagrodę Maksima Bahdanoviča jako najlepszy debiut poetycki. W 2023 roku w Londynie, w ramach współpracy z wydawnictwem Skaryna Press, wydał tomik poezji pt. „Corpus Vile”. W tym samym roku wydał również tomik pt. „Ja i jość zabaronieny ściah” (Właśnie jestem zakazaną flagą) nakładem wydawnictwa hochrothMińsk. Nasta Kudasava – (ur. 1984 w Rohaczowie) białoruska poetka, tłumaczka, magister literaturoznawstwa. Autorka kilku tomów poetyckich, m.in. „Ja praciahvaju” (Kontynuuję) wydanego w 2023 roku w ramach współpracy z wydawnictwem hochroth-Mińsk. Laureatka wielu wyróżnień i nagród poetyckich, m.in. Książka Roku 2016 białoruskiego PEN Clubu. Uczestniczka licznych międzynarodowych festiwali poetyckich oraz rezydencji literackich. Finansowanie: Fundacja Solidarności Międzynarodowej Koordynacja: Liliana Scelina, Aleksandra Szymańska-Niekłań Termin: 24 września 2023 Frekwencja: 20 osób - wydawanie publikacji związanych z działalnością statutową - § 13 ustęp h, Statutu Stowarzyszenia: WYDANIE PUBLIKACJI POWARSZTATOWEJ “SOLIDARNOŚĆ: KOBIETY W OPOZYCJI” W RAMACH PROJEKTU WIRE Po zakończeniu warsztatów pisania scenariuszy do gier narracyjnych “Solidarność: Kobiety w opozycji” stworzona została publikacja online prezentująca efekty zajęć (prototypy gier), zawierająca m.in. wywiady z ekspertem i uczestnikami, artykuł poświęcony wykorzystaniu gier w edukacji oraz biografie aktywistek stanowiące inspirację dla uczestników. Publikacja zostanie udostępniona na stronie projektu WIRE: https://webs.uab.cat/wire/ oraz stronie Stowarzyszenia Willa Decjusza: www.villa.org.pl. Koordynator: Liliana Scelina Finansowanie: EUROPEAN EDUCATION AND CULTURE EXECUTIVE AGENCY (EACEA)– Creativity, Citizens, EU values and Joint operations, Project no 101091223 Termin: styczeń 2024 r. Darmowa publikacja online Ten program realizuje również cel z § 13 ustęp e. Statutu Stowarzyszenia. PORTAL INTERNETOWY „RADAR” Wszystkie artykuły prezentowane są w trzech językach, wynosząc je ponad ideę literatur narodowych. To pozwala lepiej się rozumieć, dyskutować, spierać i przede wszystkim wzajemnie inspirować. RADAR docenia tych, o których czasem się zapomina – tłumaczy. To dzięki nim ten projekt może istnieć. To oni są pełnoprawnymi twórcami literatury. Część redaktorów magazynu zajmuje się przekładami, dlatego podkreśla się w nim fakt, że „tłumacz to też autor”. W RADARZE publikuje się poezję, prozę, dramat, reportaże, krytykę, eseje… Wszystko, co jest literaturą w jej bardzo szerokim i multimedialnym rozumieniu. Serwis internetowy pokazuje aktualności, drukowany RADAR to tematyczny wybór tekstów. Wszystkie drukowane numery RADARU dostępne są online. Finansowanie: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej Koordynacja: Paweł Łyżwiński PORTAL INTERNETOWY www.visegradsummerschool.org Portal projektu Letnia Szkoła Wyszehradzka służący rekrutacji i promocji projektu obejmującego szkolenia studentów i młodych specjalistów z krajów Grupy Wyszehradzkiej i Partnerstwa Wschodniego, w obszarach: Innowacje społeczne, Biznes, Dziedzictwo kulturowe. Przeprowadzono aktualizację i modernizację strony. Finansowanie: Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki, Urząd Województwa Małopolskiego, Grupa ZUE Statystyki: 7 000 odbiorców, 43 000 odsłon Koordynacja: Aleksandra Szymańska-Niekłań Termin: kwiecień 2023 – marzec 2024 DOSTĘP BEZPŁATNY PONADTO: Stowarzyszenie współpracowało z przedstawicielami Władz RP, placówkami dyplomatycznymi i konsularnymi, międzynarodowymi organizacjami oraz instytucjami o charakterze badawczym, edukacyjnym i kulturalnym, wśród których były: Kancelaria Prezydenta RP Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP Gmina Miejska Kraków Województwo Małopolskie International Visegrad Fund International Cities of Refuge Network Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej Biuro Krajowe UNHCR w Polsce Placówki dyplomatyczne i konsularne w tym: Ambasada Federacyjnej Republiki Brazylii Ambasada Królestwa Szwecji Konsulat Generalny Austrii w Krakowie Konsul Generalny Republiki Federalnej Niemiec Konsulat Generalny Republiki Słowackiej w Krakowie Konsulat Generalny Stanów Zjednoczonych w Krakowie Konsulat Generalny Ukrainy w Krakowie Konsulat Generalny Węgier w Krakowie Konsul Honorowy Szwecji w Krakowie Konsul Honorowy Norwegii w Krakowie Pełnomocnik Rządu Regionalnego Kurdystanu w Polsce Konsulat Republiki Bułgarii w Krakowie Konsulat Republiki Włoskiej w Krakowie Konsulat Republiki Chorwacji w Krakowie Konsulat Republiki Indonezji w Krakowie oraz Rzecznik Praw Obywatelskich Scholars at Risk (Nowy Jork) Artists at Risk (Nowy Jork) European Alliance of Academies (Berlin) Uniwersytet Jagielloński Akademia Górniczo-Hutnicza im. Staszica w Krakowie Akademie der Künste (Niemcy) Genshagen Foundation (Niemcy) Arts and Theatre Institute (Czechy) Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” Petőfi Irodalmi Múzeum (Węgry) Literárne informačné centrum (Słowacja) Cracovia Express (Węgry) People in Focus (Albania) Bratislava Policy Institute (Słowacja) The Václav Havel Library (Czechy) Lund Universitet (Szwecja) Fondazione Scuola di Pace di Monte Sole (Włochy) Consorci del Museu Memorial de l’Exili (Hiszpania) Ethniko Kentro Erevnas Kai Technologikis Anaptyxis (Grecja) Engineering – Ingegneria Informatica (Włochy) Tempesta Media SL (Hiszpania) Elliniko Foroum Prosfigon (Grecja) Universitat Autònoma de Barcelona (Hiszpania) Bratislava Policy Institute (Słowacja) Marcel Hicter Foundation (Belgia) Krakowski Park Technologiczny Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha Biblioteka Kraków Fundacja Wisławy Szymborskiej Instytut Cervantesa w Krakowie Centre for European Studies – Uniwersytetu Jagiellońskiego Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć Krakow Film Commission Towarzystwo Polsko-Rumuńskie w Krakowie Instytut Europeistyki UJ Memorial Democratico (Hiszpania) Contemporary Social History Archives (ASKI) (Grecja) Fundacio Privada Parc De Recerca (Hiszpania) Zikkaròn Edizioni (Włochy) Insight A.P.S (Włochy) Instytut Historii UJ Europejskie Centrum Solidarności Fundacja Ośrodek KARTA “KULTURA NA UCHODŹSTWIE” Program prezentujący różnorodność kulturową Krakowa, w szczególności wspierając twórców i odbiorców kultury, którzy w wyniku trudnej sytuacji społecznej lub politycznej zostali zmuszeni do opuszczenia swojej ojczyzny i wybrali Kraków jako miejsce do życia i pracy. Nieprzypadkowo to w Willi Decjusza narodziła się inicjatywa promująca współdziałanie artystów z różnych krajów. To właśnie tu – w Willi zbudowanej przez przybysza z dalekiej Alzacji, Justusa Ludwika Decjusza – naszymi działaniami chcemy podkreślać i umacniać charakter Krakowa jako miasta otwartego i budującego swój kulturalny potencjał w oparciu o dziedzictwo przyjezdnych oraz bliskie kontakty z twórcami z innych krajów. Przedsięwzięcie to objęło kreowanie wydarzeń kulturalnych, promujących dziedzictwo kulturowe artystów, którzy w krajach swego pochodzenia nie mogą bezpiecznie i spokojnie żyć i tworzyć. Tegoroczna edycja wydarzenia poświęcona jest kulturze Białorusi. Była to nasza odpowiedź na pogłębiający się w Białorusi kryzys wartości demokratycznych i swobód obywatelskich, a także na toczącą się za naszą wschodnią granicą, wojnę w Ukrainie. W tym roku w geście solidarności zwróciliśmy naszą uwagę na kulturę kraju, którego twórcy – w wyniku wojny lub politycznych opresji – byli zmuszeni wyemigrować ze swojej ojczyzny, by znaleźć nowe miejsce do życia i pracy twórczej. Organizując festiwal „Kultura na uchodźstwie. Dni solidarności w Willi Decjusza”, chcieliśmy pokazać, że budowanie wspólnoty polega zarówno na serdecznym współodczuwaniu, jak również na otwartości na inne głosy i tradycje, na zaciekawieniu kulturą sąsiadów — Nowych Krakowian, na chęci nauczenia się czegoś się od nich, a także nauczenia się czegoś o nich samych i przy okazji o każdym z nas. Realizując cykl wydarzeń „Kultura na uchodźstwie”, przyświecał nam cel, by stworzyć w Krakowie, w Willi Decjusza przestrzeń do ponadnarodowego dialogu kultur i tradycji. Nasza inicjatywa była nie tylko wyrazem wsparcia i solidarności z prześladowanymi twórcami, ale także próbą poznania kultury naszych sąsiadów, aby lepiej zrozumieć i poznać osoby, które stały się częścią krakowskiej społeczności. Kolejnym celem inicjatywy „Kultura na uchodźstwie” było stworzenie w Willi Decjusza bezpiecznej przystani twórczej dla artystów, którzy ze względu na trudną sytuację w swojej ojczyźnie zostali zmuszeni do opuszczenia swojego domu. W związku z tym w czasie trwania projektu, oprócz wydarzeń kulturalnych jak koncerty, spotkania autorskie czy wystawy, realizowane były także programy rezydencji artystycznej. Takie inicjatywy pozwoliły artystom, w bezpiecznych warunkach tworzyć, ale także spotykać z odbiorcami i innymi twórcami, budować sieć kontaktów i poczucie wspólnoty, a także chronić i umacniać swoją tożsamość kulturową i językową. W ramach tegorocznej edycji projektu „Kultura na uchodźstwie” zostały zrealizowane takie wydarzenia, jak: - Dwudniowy cykl wydarzeń „Kultura na uchodźstwie”, Dni Solidarności w Willi Decjusza 03-04.06.2023 - Koncert białoruskiego Etno-Chóru w ramach Pikniku Białoruskiego w Krakowie, 29.07.2023 - Rezydencja artystyczna białoruskiej fotografki Marii Eleny Bonet w Willi Decjusza, sierpień 2023 - Prezentacja miedziorytów młodego białoruskiego artysty Źmiciera Shapovalova w Willi Decjusza, a także wydanie katalogu prezentującego jego dorobek 16.10-15.11. 2023 r. - Pobyt rezydencjalny pisarza Uładzimira Arlowa w Willi Decjusza 09.2023 - Spotkanie autorskie z pisarzami Nastassią Kudasavą, Dmitrim Strotsevem oraz Arturem Kamarouskim. Finansowanie: Fundacja Solidarności Międzynarodowej Koordynacja: Liliana Scelina, Aleksandra Szymańska-Niekłań Termin: maj - listopad 2023 Frekwencja: 1982 osoby Ten program realizuje również cel z §13 ustępy b,c oraz f. Statutu Stowarzyszenia KIERMASZ KSIĄŻKI Kiermasz był okazją do zaprezentowania wydawnictw, autorów i ich książek oraz bezpośredniej rozmowy o literaturze. Odwiedzający mieli okazję kupić książki białoruskich autorów i autorek w oryginale i przetłumaczone na język polski, publikowane przez niezależne oficyny białoruskie oraz polskich wydawców. Kiermasz trwał dwa dni 3 i 4 czerwca. Finansowanie: Fundacja Solidarności Międzynarodowej Koordynacja: Liliana Scelina Termin: 3-4.06.2023 Frekwencja: 560 osó