ZWIĄZEK OCHOTNICZYCH STRAŻY POŻARNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Opis głównych działań

1 października 2022 roku w Otrębusach w Europejskim Centrum Matecznik Mazowsze z udziałem delegatów, strażackich delegacji zagranicznych, zaproszonych gości oraz delegacji strażaków z całego kraju odbył się XV Zjazd Krajowy Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP. Zjazd uchwalił program, kierunki działania Związku OSP RP na kadencję 2022-2027 oraz strategię Florian 2050. Wybrane zostały władze Związku. Prezesem Zarządu Głównego ZOSP RP został wybrany druh Waldemar Pawlak. Strategia Florian 2050 odnosi się do Związku OSP RP rozumianego jako związek stowarzyszeń, jakimi są ochotnicze straże pożarne. Prezentowana jest w niej perspektywa rozwoju Związku do roku 2050 uwzględniająca historyczne i współczesne środowisko bezpieczeństwa i ochrony ludności, zmiany cywilizacyjne i nowe zagrożenia. Strategia opiera się na podstawowych dokumentach, w tym na Statucie Związku OSP RP oraz na obowiązującym porządku prawnym. Jest skorelowana z dokumentami strategicznymi, szczególnie ze Strategią Bezpieczeństwa Narodowego, strategiami na poziomie regionalnym, krajowym i Unii Europejskiej. W perspektywie strategicznej Związek OSP RP realizuje swoją działalność w ramach pięciu podstawowych obszarów: 1. Działalność ratownicza i humanitarna. 2. Prewencja społeczna. 3. Działalność sportowa, kulturalno-społeczna, dokumentacyjna i naukowa. 4. Młodzi w ochotniczym ruchu strażackim. Edukacja i wychowanie. 5. Rozwój organizacyjny i gospodarczy Związku OSP RP. Powyższe obszary ujmują podstawowe cele strategiczne. One zaś są podstawą do przyjmowania kierunków ich realizacji w postaci konkretnych programów, zadań operacyjnych i szczegółowych tematów. Doświadczenie oraz potencjał, jakim dysponuje ZOSP RP, oprócz dotychczasowych powinności, jakie pełni na rzecz ochotniczych straży pożarnych i ich członków, umożliwia aktywne włączanie się jako podmiot ochrony przeciwpożarowej w działania na rzecz ochrony ludności, ze szczególnym uwzględnieniem prewencji społecznej, a w tym aktywności informacyjnej i szkoleniowej. Związek OSP RP od lat wpływa na umacnianie tożsamości narodowej i ochronę dziedzictwa narodowego. Wnosi swój wkład w umacnianie naszego bezpieczeństwa, rozwój demokracji i budowę społeczeństwa obywatelskiego. Umacnianie więc Związku i zrzeszonych w nim OSP jest tego gwarancją w przyszłości. Takie jest przesłanie Strategii Florian 2050 – programowej konstytucji ochotniczego ruchu strażackiego. Imprezy programowe Związku OSP RP propagujące ochronę przeciwpożarową: Ochotnicze Straże Pożarne i Związek OSP RP kontynuują tradycje związane z rozwijaniem i upowszechnianiem kultury poprzez działalność m.in. orkiestr. Są one istotnym elementem aktywności statutowej podtrzymującej tradycje narodowe, pielęgnującej polskość oraz rozwój świadomości narodowej. Przez pokolenia przenosiły polską kulturę i obyczaje, wnosząc znaczący wkład w dorobek kultury narodowej. Ruch artystyczny trwa niezmiennie przy OSP, uświetniając życie lokalnych społeczności i uroczystości: patriotycznych, religijnych, strażackich i samorządowych. Orkiestry dęte stanowią istotny element amatorskiego ruchu artystycznego funkcjonującego przy Ochotniczych Strażach Pożarnych. Istotny wpływ na rozwój formacji orkiestrowych ma organizowanie przeglądów orkiestr OSP. Regionalne poprzedzają wojewódzkie przeglądy, których organizacją zajmują się oddziały wojewódzkie Związku. Ogólnopolski Przegląd Orkiestr Ochotniczych Straży Pożarnych odbył się 27 sierpnia 2022 roku w Busku- Zdroju pod patronatem honorowym Komendanta Głównego PSP gen. brygadiera Andrzeja Bartkowiaka i Marszałka Województwa Świętokrzyskiego Pana Andrzeja Bętkowskiego. W Przeglądzie wzięło udział 7 Orkiestr. W konkursie zaprezentowało się łącznie 381 muzyków wraz z zespołami tanecznymi. Przegląd został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Przegląd zorganizowany został przez Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej w porozumieniu z Buskim Samorządowym Centrum Kultury. Przegląd został zorganizowany w oparciu o „Regulamin Przeglądów Orkiestr Ochotniczych Straży Pożarnych” zatwierdzony przez Prezydium Zarządu Głównego ZOSP RP 3 sierpnia 2022r. Ocenę występu Orkiestry tworzyły: ocena gry w marszu + ocena koncertu konkursowego (3 utwory) jako części obowiązkowe konkursu. Orkiestry otrzymały nagrody ufundowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Ogólnopolski Turniej Wiedzy Pożarniczej „Młodzież zapobiega pożarom” ma na celu popularyzowanie przepisów i kształtowanie umiejętności w zakresie ochrony ludności, ekologii, ratownictwa i ochrony przeciwpożarowej. Turniej wyposaża młodzież w teoretyczną wiedzę i praktyczne umiejętności z zakresu ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa. W szczególności służy popularyzowaniu wśród dzieci i młodzieży znajomości przepisów przeciwpożarowych, zasad postępowania na wypadek pożaru, praktycznych umiejętności posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym, wiedzy na temat techniki pożarniczej, organizacji ochrony przeciwpożarowej szeroko rozumianego ratownictwa oraz wiedzy z zakresu bezpieczeństwa powszechnego, historii i tradycji ruchu strażackiego, a także poszerzeniu wiedzy o ekologii jak również ochrony środowiska i zmiany klimatycznych. W Turnieju uczestniczą dzieci i młodzież – uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych. OTWP przeprowadzany jest we wszystkich województwach, od szczebla lokalnego do ogólnopolskiego w trzech grupach wiekowych. Turniej organizowany jest corocznie na terenie całego kraju. Eliminacje przeprowadzane są w formie testu pisemnego, zadań praktycznych i finału ustnego. 44. finał centralny OTWP odbył się w dniach 25-26 czerwca 2022 roku w Miliczu w województwie dolnośląskim, w Technikum Leśnym im. prof. Władysława Jedlińskiego, pod Patronatem Honorowym Ministra Klimatu i Środowiska i Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. Partnerem wydarzenia były Lasy Państwowe. Zadanie zostało dofinansowane ze środków MSWiA. Finał centralny składał się z eliminacji pisemnych i finału ustnego. Na etapie eliminacji pisemnych uczestnicy rozwiązywali test składający się z 40 pytań. Tematyka obejmowała: zasady udzielania pierwszej pomocy, zakres ratownictwa medycznego, zagadnienia związane z prewencją oraz taktyką prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych i wyposażenia technicznego, historię ruchu pożarniczego, zasady działania Ochotniczych Straży Pożarnych jak również ochronę środowiska, zrównoważoną gospodarkę leśną i zmiany klimatyczne. W wyniku rozgrywek finałowych i przeprowadzeniu dogrywki w grupie I, w finale ścisłym zostali wyłonieni zwycięzcy I, II, III, IV, V miejsc w 3 grupach wiekowych. Ogólnopolski Strażacki Konkurs Plastyczny ma na celu zainteresowanie dzieci, młodzieży oraz twórców nieprofesjonalnych, zagadnieniami związanymi z ochroną przeciwpożarową, działalnością straży pożarnych, tradycją i życiem strażackich środowisk oraz propagowaniem pozytywnych postaw społecznych a także rozwój indywidualnych uzdolnień plastycznych. Cały konkurs składa się z kilku etapów, w trakcie, których wyłaniani są autorzy najciekawszych projektów. Komisja konkursowa bierze pod uwagę ich zgodność z tematem, estetykę wykonania oraz wykorzystaną technikę plastyczną. Artyści mogą wykonać prace w technikach dowolnych, w tematach związanych z udziałem jednostek straży pożarnych w akcjach ratowniczo-gaśniczych, zwalczaniu klęsk żywiołowych, ekologicznych oraz w szkoleniu, zawodach, działalności prewencyjnej, kulturalnej i związanej z historią pożarnictwa. Do konkursu w 2022 roku ogółem wpłynęło 2858 prac. Prace były oceniane etapowo od środowiskowego przez gminny, miejski/powiatowy, wojewódzki i centralny. Eliminacje wojewódzkie odbyły się w 14 województwach. Wyróżniono 36 prac. Do finału Ogólnopolskiego Strażackiego Konkursu Plastycznego przekazano 378 prac po eliminacjach wojewódzkich. Prace plastyczne były inspirowane zagadnieniami ochrony przeciwpożarowej, działalnością straży pożarnych, tradycją i życiem strażackich środowisk oraz propagowaniem pozytywnych postaw społecznych. Uczestnicy konkursu stosując najróżniejsze techniki (wycinanki, wyklejanki, malowanie farbą, akwarele, rysowanie pastelami, grafika, tkactwo, kolaż itp.) przedstawili własne wyobrażenia udziału straży pożarnych w akcjach ratowniczo-gaśniczych, działaniach związanych z przeciwdziałaniem zagrożeniom, zwalczaniem i usuwaniem skutków klęsk żywiołowych i ekologicznych oraz ratownictwa specjalistycznego, jak również ćwiczeniach, szkoleniach, zawodach, działalności prewencyjnej, wychowawczej, kulturalnej, historycznej, itp. Konkurs „Najlepsi z Najlepszych” na Wzorową Młodzieżową Drużynę Pożarniczą i jej Opiekuna ma na celu wyłonienie najbardziej aktywnej i wyróżniającej się MDP, której praca przyczynia się do popularyzowania ochrony przeciwpożarowej i zasad bezpieczeństwa, tradycji ruchu strażackiego, jak również promowania idei wspólnej pracy na różnych płaszczyznach (kulturalnej, sportowej, społecznej, informacyjnej itp.). XIII Konkurs - 2022. Do konkursu zgłoszono 40 prac dokumentujących działalność MDP w 2021 r. z 15 województw. Wzorową Młodzieżową Drużyną Pożarniczą została Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza im. druha Roberta Boryszewskiego Ochotniczej Straży Pożarnej w Wieliszewie z województwa mazowieckiego, najlepszymi Opiekunami: Paweł Kuna i Kamil Reda. Drużyna podjęła wiele zadań, m.in. aktywne pozyskiwanie środków. Na szczególne uznanie zasługuje szacunek dla regulaminów objawiający się w każdej formie podejmowanych aktywności. Działalność drużyny i opiekunów wyróżniała się na tle pozostałych zgłoszonych drużyn. Wyróżniono Młodzieżową Drużynę Pożarniczą OSP Warmątowice Sienkiewiczowskie z województwa dolnośląskiego i opiekunkę Justynę Jaszczyszyn za działania promocyjne. Zawody Sportowo-Pożarnicze są formą intensywnego szkolenia pożarniczego niezbędnego w przygotowaniu do działań ratowniczych. Celem organizacji zawodów dla członków DDP, MDP, OSP i KDP było w szczególności: popularyzowanie wśród społeczeństwa zagadnień ochrony przeciwpożarowej, kształtowanie świadomości ratowniczej wśród młodzieży, mobilizowanie do stałego doskonalenia umiejętności obsługi sprzętu, ocena stanu wyszkolenia, integracja między uczestnikami na wszystkich szczeblach rywalizacji, wytypowanie najlepszych drużyn, przygotowanie do startu w zawodach wyższego szczebla. 19 czerwca 2022r. odbyła się III Międzynarodowa Olimpiada Dziecięcych Drużyn Pożarniczych w Wieruszowie. Udział w niej wzięły 35 dziesięcioosobowe dziecięce drużyny z kraju i z zagranicy wraz z opiekunami. Uczestnicy byli w wieku od 4 do 10 lat. Zawodnicy startowali w konkurencjach: sztafeta, musztra, ćwiczenie bojowe „na mokro” i ćwiczenie bojowe „sikawka”. Każda drużyna musiała wziąć udział w minimum 3 z 4 konkurencji. Olimpiada to nie tylko sportowa rywalizacja ale również wiele atrakcji, trochę nauki, doskonalenie umiejętności, nabywanie właściwych nawyków ale także wyjątkowa sportowa atmosfera, wymiana doświadczeń i nawiązywanie nowych kontaktów oraz integracja środowiska DDP. Olimpiada Dziecięcych Drużyn Pożarniczych rozgrywana będzie zgodnie z zapisami regulaminu tj.: z poszanowaniem zasady “fair play” i wzajemnego szacunku dla uczestników. W dniach od 17 do 24 lipca 2022 r. w Celje (Słowenia) odbyły się XVII Międzynarodowe Zawody Sportowo-Pożarnicze CTIF i XXIII Międzynarodowe Zawody Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych CTIF. Polskę na zawodach CTIF reprezentowało 14 drużyn pożarniczych Ochotniczych Straży Pożarnych w tym 3 Młodzieżowe Drużyny Pożarnicze oraz 3 drużyny Państwowej Straży Pożarnej. Zawody rozgrywane są wg międzynarodowego regulaminu CTIF, wg którego rozgrywane były również eliminacje krajowe zorganizowane przez Związek OSP, kwalifikujące reprezentantów kraju do olimpiady w 2021 r.. W zawodach międzynarodowych w Celje udział wzięło 20 państw. Międzynarodowa Olimpiada CTIF to najbardziej prestiżowe zawody dla strażaków na całym świecie. Wydarzenie organizowane jest co 4 lata, podczas którego odbywają się Zawody Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych, Tradycyjne Międzynarodowe Zawody Pożarnicze, Zawody w sporcie pożarniczym OSP i PSP. Oraz „Wystawa narodów” – wystawa promującą kraj i drużyny oraz regiony z których pochodzą, „Prezentacja narodów” – program artystyczny przygotowany przez młodzież (uczestników spotkania) dla gości i mieszkańców miasta, Olimpiada obozowa dla młodzieży – turniej polegający na rozegraniu konkurencji zwinnościowych i sprawnościowych, wymagających zespołowego współdziałania, która służy integracji uczestników spotkania. W czasie Olimpiady tradycyjnie odbywa swoje posiedzenie Międzynarodowej Komisji Młodzieży CTIF (International Youth Leader Commission). Komisja zajmuję się m.in. organizacją Międzynarodowych Zawodów Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych, Organizacją Międzynarodowych Sympozjów CTIF, działalnością opiekunów, dzieci i młodzieży w krajowych związkach ochotniczych straży pożarnych itp. Reprezentacja Polski na Międzynarodowej Olimpiadzie CTIF Słowenia 2022 – zadanie dofinansowane ze środków Fundacji ORLEN Konkurs na prace popularnonaukowe i badawcze dotyczące historii pożarnictwa oraz konkurs na pamiętniki, wspomnienia, relacje i opracowania „Z dziejów OSP”. Celem konkursu jest zainteresowanie studentów i młodych pracowników nauki badaniami dziejów Związku, ochrony przeciwpożarowej we wszystkich jej dziedzinach oraz szerokim ruchem społecznym skupionym wokół Ochotniczych Straży Pożarnych. Konkurs jest zachętą dla młodych historyków i studentów do publikowania swoich opracowań oraz udostępniania prac magisterskich szerszemu gronu odbiorców, w tym osobom zainteresowanym tworzeniem rodowodów własnych OSP. W zakresie kontynuowania tradycji i historii dużą uwagę Związek przykłada do propagowania dokumentowania dziejów pożarnictwa i opracowań historycznych. W 2022 roku na XVI Konkurs na prace popularnonaukowe i badawcze dotyczące historii pożarnictwa oraz na XXVIII Konkurs na pamiętniki, wspomnienia, relacje i opracowania „Z dziejów OSP” zgłoszono 30 prac w tym: Prace popularnonaukowe: licencjackie, dyplomowe – 3; inne monograficzne – 6, Pamiętniki, wspomnienia, relacje, opracowania, broszury, albumy i inne monograficzne – 21. W konkursie na prace popularnonaukowe i badawcze dotyczące historii pożarnictwa przyznano 4 nagrody i 5 wyróżnień. Polsko-niemiecka współpraca młodzieży. W 2022 roku do rozpatrzenia wpłynęło 7 wniosków: 3 - na spotkania w Polsce i 4 - na spotkania i szkolenia w Niemczech. Wpływ wniosków odbywa się w trybie ciągłym. Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM) jest wspólną, niezależną, ponadpaństwową i ponadpartyjną organizacją. Projekt „OSP potencjał młodych” realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG to nowatorski projekt Związku OSP RP realizowany w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Klon/Jawor, umożlwiający zdobycie profesjonalnej wiedzy z zakresu zarządzania OSP, pozwala nawiązać znajomości oraz pokazuje jak ważne jest aktywizowanie młodzieży w działaniach lokalnej społeczności. Poprzez projekt chcemy rozwiązać problem jakim jest niedostateczny udział ludzi młodych w zarządzaniu jednostkami OSP. Rzutuje to na cały ruch OSP jako lokalnych ngo realizujących również wiele poza ratowniczych celów pożytku publicznego (np. kultura, młodzież). Działania kierowane są w szczególności do młodzieży w OSP, osób pracujących z młodzieżą oraz wszystkich tych, którzy zarządzają jednostkami bądź w przyszłości chcieliby to robić. Projekt porusza szereg problemów w OSP, t.j.: działanie wg modelu liderskiego, brak wykwalifikowanej kadry do pracy z młodzieżą, zerwanie współpracy pokoleniowej i rosnące wymagania w prowadzeniu ngo. Na niniejsze wyzwania projekt odpowiada głównym działaniem, czyli organizacją pilotażowego programu edukacyjnego dla młodzieżowych liderów i osób pracujących z młodzieżą pn. „Szkoła liderów OSP” (100 osób z 50 OSP) wspartego o organizację wizyt studyjnych oraz eksperckich. Pozostałe działania to: przeprowadzenie badania OSP ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji młodzieży, poradnictwo formalno-prawne oraz przebudowa strony internetowej Związku OSP RP. W rezultacie ponad 1tys. OSP skorzysta z poradnictwa projektowego, nastąpi wzrost uczestnictwa młodych ludzi w zarządzaniu w OSP oraz poprawi się wiedza i umiejętności niezbędne do zarządzania ngo i ludźmi. Odbiorcami głównych działań projektu jest grupa perspektywicznych 100 osób z 50 OSP z całej Polski, z czego połowa to młodzież w wieku 16-25 lat, którzy wzięli udział we wsparciu warsztatowym i eksperckim. Dodatkowo nieograniczoną liczbę odbiorców stanowią członkowie zespołów zarządzających w OSP, którzy skorzystają z poradnictwa formalno-prawnego. Realizacja projektu partnerskiego ze stowarzyszeniem Klon/Jawor pozwoli Związkowi spojrzeć na swoją działalność z innej perspektywy, skorzystać z jego doświadczeń poradniczych, badawczych i organizacyjnych. Dla Partnera projekt jest szansą na poszerzenie grona swoich odbiorców o specyficzną, ale liczną grupę organizacji jakimi są OSP. Działania: badania środowiska OSP, Szkoła Liderów OSP, wizyty studyjne, poradnictwo formalno-prawne, wizyty i doradztwo eksperckie, przebudowa strony Związku OSP RP. Okres realizacji: marzec 2021 – sierpień 2023 Działania w latach 2022 w ramach projektu: - przeprowadzono 2 zjazdy Szkoły Liderów, 26-27 marca 2022 Falenty. Warsztaty z zakresu wspierania i rozwoju umiejętności liderskich. Zespół, lider, ja: motywacja, relacje, komunikacja, samoświadomość, zaangażowanie; 21-22 maja 2022 Podlesice. Warsztaty z zakresu wspierania i rozwoju umiejętności liderskich. Zarządzanie i komunikacja w zespole OSP. - poradnictwo formalno-prawne dla OSP, teksty poradnicze, 1 film, 1 infografika, 7 tekstów o ustawie o OSP, uruchomiony został poradnik dla OSP w portalu ngo.pl Zawody Timbesrsports Mistrzostwa Polski Strażaków OSP - odbyły się 13 sierpnia 2022 w Giżycku Spotkania Zespołów Artystycznych OSP odbyło się w Polanicy Zdrój w dniu 10 lipca 2022 W Sali Gminnego Ośrodka Kultury w Osjakowie 8 października 2022 odbyło się szkolenie kronikarzy OSP i ZOSP RP województwa łódzkiego. W spotkaniu uczestniczyło 30 kronikarzy. W dniu17 października 2022 odbyło się szkolenie komendantów Gminnych Związku OSP RP z województwa łódzkiego. Szkolenie objął patronatem Marszałek Województwa Łódzkiego. Na szkoleniu omówiono m in. Źródła pozyskiwania środków przez OSP, szkolenia dla MDP czy wdrożenie programu Pierwszy Ratownik. Konkurs „ Strażak Roku 2022 Województwa Mazowieckiego – wybrano 11 strażaków z poszczególnych miesięcy. Celem konkursu jest popularyzowanie i nagradzanie strażaków ochotników wyróżniających się ofiarnością, odwagą i niezwykłymi postawami w ratowaniu życia i mienia ludzkiego. Koncerty „Pali się” odbyły się w kwietniu i październiku w Warszawie na Torwarze. Każdorazowo impreza gromadzi ponad 4000 uczestników. Inicjatywa łączy rozrywkę z wdrażaniem zasad bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Wydarzenie jest kampanią edukacyjno- informacyjną. W stulecie powstania ogólnopolskiego związku strażackiego ukazał się Słownik biograficzny polskich strażaków pod redakcją dr. Mariana Zalewskiego. Jak podkreśla Waldemar Pawlak prezes ZG ZOSP RP we Wstępie do Słownika: Losy Rzeczypospolitej to pełna poświęcenia historia patriotycznej dobrowolnej służby strażackiej. Strażacy są tymi, którzy chlubnie zapisali się nie tylko w annałach polskiego ruchu strażackiego, lecz także na kartach naszych narodowych dziejów zauważa we Wprowadzeniu przewodniczący Rady Naukowej Słownika prof. Tadeusz Olejnik. Tom pierwszy Słownika zawiera 154 biogramy wybitnych strażaków, założycieli i działaczy OSP oraz Związku, przygotowanych przez 50 autorów. Autorami są przede wszystkim strażaccy historycy, w tym członkowie Komisji Historycznej ZG ZOSP RP. Nad stroną merytoryczną wydawnictwa czuwała Rada Naukowa z prof. dr hab. Stanisławem Tadeuszem Olejnikiem na czele. W jej składzie znaleźli się także: dr Janusz Gmitruk, dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, prof. dr hab. Stanisław Kunikowski, dr Krzysztof Adam Latocha, prof. dr hab. Piotr Matusak, prof. dr hab. Tadeusz Pilch, dr Tadeusz Skoczek, dyrektor Muzeum Niepodległości, mgr Maria Smoleń, dr hab. prof. AHNS Władysław Tabasz, dr Marian Zalewski oraz dr Zdzisław Jan Zasada. Uroczysta prezentacja Słownika odbyła się 18 maja 2022 r. w siedzibie Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie, W Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP trwają intensywne prace nad wdrożeniem programu „Pierwszy Ratownik”, wzorowanym na działających z sukcesem w wielu krajach systemach tzw. First Responder. Misją wdrożenia funkcji Pierwszy Ratownik (1R) (polski odpowiednik zagranicznych tzw. First Responder) w strukturach OSP jest wykorzystanie potencjału ratowniczego Ochotniczych Straży Pożarnych w celu zwiększenia bezpieczeństwa obywateli oraz przeżywalności w poza szpitalnym Nagłym Zatrzymaniu Krążenia (NZK), szczególnie na terenach wiejskich, gdzie czas dojazdu Zespołów Ratownictwa Medycznego jest wydłużony. W zamyśle programu Pierwszym Ratownikiem może być każda osoba, która posiada przeszkolenie w udzielaniu pierwszej pomocy (Ratownik Medyczny, Ratownik KPP, lekarz, pielęgniarka lub wyszkolony funkcjonariusz innych służb, itp.) oraz wyraża chęci do otrzymania powiadomienia o potrzebie udzielenia pomocy poprzez specjalną aplikację. Program „Pierwszy Ratownik” pilotażowo wdrażany jest w województwie wielkopolskim. Związek OSP RP jest wydawcą miesięcznika „Strażak”. Czasopismo kierowane jest głównie do członków OSP oraz MDP. Prezentuje treści związane z ruchem strażackim o tematyce szkoleniowej , kulturalnej i historycznej. Oddział Wojewódzki ZOSP RP woj. Mazowieckiego jest wydawcą „ Strażaka Mazowieckiego” , który ukazuje się w formie elektronicznej raz na kwartał, na stronie www.zospmazowsze.pl. W naszym Ośrodku Szkoleniowo Wypoczynkowym w Kościelecku oraz w Oddziale Związku w Pruszczu Gdańskim mieszkali przez okres 3 miesięcy 2022 uchodźcy wojenni z Ukrainy rodziny ukraińskich strażaków. W naszym Ośrodku szkoleniowym w Turawie odbywały się kursy z kwalifikowanej pierwszej pomocy dla OSP oraz obozy szkoleniowe dla Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych.