TOWARZYSTWO GIMNASTYCZNE "SOKÓŁ" GNIAZDO W ZAKOPANEM

Opis głównych działań

Zakopiańskie Towarzystwo Gimnastyczne “Sokół” - członek historycznego Związku TG „Sokół” organizacji, której historia rozpoczyna się w dniu 7 lutego 1867 r. (154 lata temu), kiedy to we Lwowie, na terenie zaboru austriackiego powstaje pierwsze Gniazdo Towarzystwa. Od samego początku istnienia „Sokół” stawiał przed sobą dwa podstawowe cele traktowane równorzędnie – promowanie kultury i sprawności fizycznej oraz budowanie świadomości narodowej. Na przestrzeni ponad 150 lat powstawały kolejne Sokolnie wyznające te same wartości. „Sokół” był pierwszym na ziemiach polskich ruchem społecznym o charakterze ponadstanowym. Jego członkiem mógł być każdy, niezależnie od pochodzenia społecznego, kto chciał rozwijać się fizycznie. Początkowo „Sokół” prowadził wyłącznie zajęcia gimnastyczne, ale z czasem pojawiły się różne sekcje, w których trenowano inne dyscypliny sportowe. Towarzystwo zgodnie ze statutem za główny cel obrało działalność związaną z upowszechnianiem kultury, kultury fizycznej i sportu w harmonii z tradycją, kulturą narodową i wartościami patriotycznymi dla kształtowania wiedzy historycznej, dyscypliny, odpowiedzialności obywatelskiej oraz zdrowego i aktywnego trybu życia. Zakopiański Sokół dla osiągnięcia celów podejmuje aktywność m.in. w obszarach 1. NAUKI, EDUKACJI, OŚWIATY I WYCHOWANIA 2. OCHRONY, ROZWIJANIA I POMNAŻANIA DOROBKU KULTURY 3. ANIMACJI SPOŁECZNO-KULTUROWEJ, PODNOSZENIA POZIOMU ŚWIADOMOŚCI I AKTYWNOŚCI OBYWATELSKIEJ I KULTUROWEJ SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH 4. EDUKACJI KULTURALNEJ, OBYWATELSKIEJ, PROZDROWOTNEJ, EKOLOGICZNEJ 5. INTEGRACI EUROPEJSKIEJ, ROZWIJANIA KONTAKTÓW I WSPÓŁPRACY MIĘDZY SPOŁECZEŃSTWAMI 6. WSPOMAGANIEM TECHNICZNYM, SZKOLENIOWYM, INFORMACYJNYM LUB FINANSOWYM ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH ORAZ PODMIOTÓW O KTÓRYCH MOWA W USTAWIE O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO I O WOLONTARIACIE. TG podejmuje powyższe działania w oparciu o zatwierdzoną 1 X 2019 uchwałę nr 71 Strategię Rozwoju na lata 2020-2025. W myśl przyjętej strategii celem TG Sokół jest stanie się w pełni profesjonalną organizacją pozarządową działającą w Zakopanem i na terenie powiatu tatrzańskiego, skupiającą Gniazda Sokole z całej Polski. Z rozpoznawalną marką, nie uzależnioną od finansowania grantowego, w pełni wykorzystującą swój potencjał, współpracującą z samorządem, realizującą w środowisku autorskie programy. Organizacją tworzącą przestrzeń do dialogu, nauki i współpracy, wspierającą oddolne inicjatywy mieszkańców powiatu, zwiększając ich przedsiębiorczość i udział w życiu publicznym upowszechniającą demokratyczne normy obywatelskości, przeciwdziałającą wykluczeniu społecznemu. Zarząd dostrzega potrzebę federalizacji Towarzystw na co wskazuje przynależność do Związku Towarzystw Gimnastycznych w Polsce. DZIAŁALNOŚĆ CIĄGŁA Prowadzenie Nieformalnego Centrum Kultury w oparciu o swój majątek, ponad 90-letni budynek mieszczący Kino Sokół (365 miejsc), Kino Miejsce (70 miejsc) i Inkubator Inicjatyw, TG prowadzi edukację społeczną, kulturalną i filmową. Kina wyświetlają produkcje zarówno popularne jak i te bardziej ambitne, filmy historyczne, transmisje i retransmisje baletów oraz oper, których na trenie powiatu nie ma, przez co nie są one łatwo dostępne dla mieszkańców. Sale NCK kilkadziesiąt razy w roku udostępniane są mieszkańcom i instytucjom z Zakopanego i okolic m.in. UM Zakopane, Starostwu Tatrzańskiemu, TOP-owi, Muzeum Tatrzańskiemu, Tatrzańskiemu Parkowi Narodowemu, Centrum Kultury Rodzimej Czerwony Dwór, Instytutowi Pamięci Narodowej, Tatrzańskiej Agencja Rozwoju i Promocji. Organizowane są teatrzyki dla dzieci, projekcje dla szkół, spotkania krajoznawcze i turystyczne, zaręczyny, pokazy lokalnych talentów i spotkania młodych kapel muzycznych. W NCK TG Sokół tworzy lub współtworzy takie wydarzenia jak: Pieśni Patriotyczne, Koncerty Noworoczne, Festiwal Wiosna Jazzowa Zakopane, Przegląd Filmów o Sztuce, Program Edukacyjny „Godzina Wychowawcza” (program dla młodzieży o tematyce ekologicznej, profilaktyce zdrowotnej i uzupełnieniowej, Festiwal Filmów Górskich, Festiwal Muzyka na Szczytach, Festiwal Literacki, Koncert Siła Miłości będący szansą na spotkanie z Profesor Wandą Półtawską więźniarką obozu KL Ravensbruck bliską przyjaciółką Jana Pawła II. Z oferty NCK (odpłatnej i nieodpłatnej) w 2019 r. z wydarzeń skorzystało ponad 72 tyś. osób, mieszkańców powiatu jak i turystów. Towarzystwo organizuje imprezy na powietrzu upowszechniając motto organizacji "W Zdrowym Ciele Zdrowy Duch". W ramach działań tworzone są aktywności wspierające rozwój fizyczny dzieci i dorosłych - pikniki rodzinne, zawody sportowe, Weekend Biegowy z Sokołem/Mistrzostwami Polski w Biegach Wysokogórskich (Skyrunningu) od 2006 r. W samych zawodach biegowych udział co roku bierze ponad 900 osób. Ponadto TG Sokół wspiera takie wydarzenia jak Światowy Dzień Śniegu, Szkolna Liga Przełajowa czy wydarzenia Mikołajkowe. Prowadzenie Inkubatora Inicjatyw Społecznych rozpoczęło się w 2019 r. "Inkubator Inicjatyw" to projekt, w ramach którego TG Sokół aktywizuje lokalną społeczność, rozwija pozaformalną edukację obywatelską w powiecie tatrzańskim, animuje oddolne inicjatywy, wzmacniając kompetencje lokalnych liderów. Projekt realizowany był przy wsparciu FIO i kontynuowany jest w ramach środków własnych. Na rzecz osób działających w ramach Inkubatora organizacja wyremontowała i wyposażyła dwa pomieszczenia biurowe. Edukacja historyczna i dobroczynność Towarzystwo opracowuje, przygotowuje i drukuje wystawy oraz broszury o tematyce historycznej m.in. dotyczące historii “Sokoła”, jak i ważnych wątków historycznych poruszanych w trakcie realizacji projektów. Sekcje tematyczne i członkowie w 9 sekcjach jest 94 członków, działają tu sekcje: krajoznawcza, górska, krótkofalarska, paralotniarska, deskorolkowa, pływacka, gimnastyczna i tenisa stołowego. Uruchomiona została sekcja strzelecka i strzelnica. DZIAŁALNOŚĆ SIECIUJĄCA TG działa również w przestrzeni ogólnopolskiej uczestnicząc aktywnie w zlotach, zebraniach i projektach przygotowywanych przez Związek Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. Gniazdo Zakopane reprezentuje kraj podczas zlotów sokolich za granicą. DZIAŁALNOŚĆ PROJEKTOWA a) 2023 rok: - Małopolskimi Śladami gen. Józefa Hallera – Projekt miał na celu zaprezentowanie ważnej postaci dla Małopolski jaką jest gen. Józef Haller. W ramach działania zorganizowano: wystawę historyczną, panel historyczny, śpiewnie pieśni patryiotycznych, wyjazd młodzieży do Jurcyc i Krakowa, gdzie odbyło się uroczyste złożenie kwiatów pod pionkiem Generała i odwiedziny w izbie pamięci. Następnie odwiedzono miejsce pochówku w Krakowie. - Narodowe Centrum Sokolstwa – przestrzeń historii. Projekt którego celem było stworzenie w zabytkowym budynku Kina Sokół miejsca ekspozycji i prezentacji zbiorów organizacji prezentujących jej historię i historię Zakopanego. Celem projektu jest również integracja Gniazd Sokolich na terenie naszego kraju. (około 59 organizacji) - Edukacja dla Bezpieczeństwa – II edycja projektu. Projekt adresowany do młodzieży w szkołach podstawowych i liceach z terenu powiatu Tatrzańskiego, w projekcie uczestniczyło blisko 550 osób. - TG Sokół Zakopane Lider Zmiany. Miejsce Społecznej Aktywności - kontynuacja projektu którego celem jest stworzeni Miejsca Aktywność Mieszkańców. Przestrzeni wspierającej inicjatywy oddolne mieszkańców. Trzyletni projekt zakładający utworzenie przestrzeni twórczej dla aktywnych mieszkańców powiatu i organizacji pozarządowych. W ramach zadania prowadzone są również działania zw. z gromadzeniem i upowszechnianiem dziedzictwa historycznego TG Sokół Zakopane. - W Polskę pod Skrzydłami Sokoła - Projekt którego celem były z organizowanie wycieczek krajoznawczych dla osób ze szczególnymi potrzebami m.in. dzieci z domów dziecka, seniorów, osób o ograniczonej sprawności. - Aktywna Małopolska - II edycja projektu. - Projekt miał na celu szeroką animację sportową szczególnie wykorzystując niszowe dyscypliny sportu. Zajęcia były organizowane m.in. w małych miejscowościach i wsiach na terenie województwa małopolskiego. Uczestnicy i uczestniczki w regularnych zajęciach mogli rozwijać swoje umiejętności np. w jeździe na rowerze, wrotkarstwie, jeździe na deskorolce, strzelaniu, pływaniu, bieganiu. - Podróże w Miejscu Podróże po Kulturze to zadanie współrealizowane z Miastem Zakopane którego celem była prezentacja pasji turystycznych i sportowych mieszkańców miasta i jego sympatyków. Celem projektu było pokazanie "zwykłych ludzi" o niezwykłych pasjach. - Aktywne Podhale - celem projektu było zorganizowaniem przy w współpracy z Podhalańską Organizacją Turystyczną działań promocyjnych dla regionu Podhala. W ramach działania powstały miedzy innymi mapy turystycznej, przewodniki aktywnych atrakcji. Działaniu towarzyszyła kampania promocyjna. - Freestyle z Sokołem celem zadani były przygotowanie zawodników sekcji narciarskiej do sezonu zimowego. Zięcia odbywały się regularnie. - Turniej Strzelecki im. generała Józefa Hallera w 150 rocznice urodzin, dla młodzieży z zakopanego zorganizowany został turniej strzelecki. Który z jednej strony upamiętania postać wybitnego dowódcy i patrioty z drugiej strony dawał szanse na sportową rywalizację młodzieży. - TG Sokół Lider Zmiany Społecznej Aktywności - Celem projektu jest przygotowanie organizacji do opracowania strategii pozyskania kapitału żelaznego. W ramach projektu przygotowywana jest aktualizacja strategii rozwoju dla TG Sokół. W 2023 roku zapoczątkowany został cykl potkań lokalnych organizacji pozarządowych. Celem spotkań jest wsparcie lokalnego samorządu we współpracy z organizacjami pozarządowymi. Głównym obszarem działalności jest powiat tatrzański, gdzie współpracuje m.in. z : lokalnymi firmami i takimi instytucjami jak: TPN, Policją, Zakopiańskim Centrum Kultury, Miejską Biblioteką Publiczną, Zakopiańskim Centrum Edukacji, Muzeum Tatrzańskim, Miejską Galerią Sztuki, Teatrem Witkacego, a także placówkami edukacyjnymi (licea, szkoły podstawowe, przedszkola). Urząd Miasta Zakopane, Związek Podhalan, Stowarzyszenie Kurierów Tatrzańskich, Polskim Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością, Warsztat Terapii Zajęciowej, Klub Zamoyskich, grupy nieformalne, Stowarzyszenie im. Mieczysława Karłowicza, czy Gminą Poronin. TG Sokół bierze udział w pracach dotyczących strategii rozwoju miasta Zakopane, ma swojego członka w radzie sportu UMZ i uczestniczy w konsultacjach społecznych mających poprawić jakość życia mieszkańców terenu na którym działa. Jest też jedyną organizacją zgłaszającą uwagi do rocznego planu współpracy organizacji pozarządowych z UMZ. Działania TG Sokół są skierowane do wielu organizacji oraz mieszkańców Zakopanego i okolic: 1. Z oferty kinowej korzystają zarówno kilkuletnie dzieci (np. projekt Miejsce Na Zabawę) jak i seniorzy, młodzież i dorośli, a także osoby ze szczególnymi potrzebami. Zarówno osoby ceniące sobie bardzo dobre kino jaki i osoby szukające mniej, ambitnej rozrywki. Wśród widzów znajdują się również turyści odwiedzający miasto. Kina prowadzą też działalność edukacyjną, która nastawiona jest na upowszechnianie wiedzy o danych dyscyplinach sportowych, czy turystyce kulturalnej. W spotkaniach uczestniczą najczęściej osoby dorosłe i młodzież. W ofercie są również działania ukierunkowane na rodziców z małymi dziećmi i seniorów, są też działania pro ekologiczne. W spotkaniach profilaktycznych uczestniczy młodzież szkolna (licea i podstawówki). W spotkaniach bierze udział od kilkunastu osób do kilkudziesięciu. Najczęściej są to osoby z Zakopanego 2. Członkowie sekcji (szerszy opis a zasobach) 3. Działalność adresowana jest do aktywnych organizacji i mieszkańców powiatu tatrzańskiego w tym młodzieży, grup nieformalnych i organizacji pozarządowych. W ramach działalności inkubatora zrealizowano 24 inicjatywy i przeszkolono 24 osoby (liderki i liderzy) z terenu powiatu tatrzańskiego. 4. Obecnie również działania kierowane są do przedstawicieli Sokołów w Polsce i zagranicą poprzez współpracę ogólnopolską w celu utworzenia Centrum Sokolstwa wspieranego przez Zarząd Główny ZTGS w Polsce. Wraz z 58 gniazdami w nim zrzeszonymi. Środowisko sokole zlokalizowane jest na terenie całej Polski zarówno w dużych jak i małych miastach oraz wsiach m.in. w: Andrychowie, Białymstoku, Brodach, Brodnicy, Brzesku, Brzozowie, Brwinowie, Bukownicy, Bukówcu Górnym, Bydgoszczy, Bytomiu, Dębicy, Dobrkowie, Dynowie, Gdańsku, Gliwicach, Czernichowie, Gniewkowie, Inowrocławiu, Katowicach, Knurowie, Krakowie, Kruszynie, Lesznie, Lublinie, Mariance, Mielcu, Myszkowie, Nakle nad Notecią, Oborniku, Perkowie, Pilznie, Ratajach, Poznaniu, Raciborzu, Radomiu, Ropczycach, Rymanowie, Rzeszowie, Sanoku, Stalowej Woli, Strachocinie, Szamotułach, Szczecinie, Tarnowie, Tomaszowie Lubelskim, Wadowicach, Warszawie, Warszawie – Radość, Wysocku Wielkim, Zbąszyniu, Zgierzu. UCZESTNICTWO W SIECIACH Zakopiański Sokół oraz jego członkowie i członkinie współpracują uczestniczą w sieciach współpracy zarówno z instytucjami jak i organizacjami, czy federacjami, m.in. Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Centrum Archiwistyki Społecznej, Sieć Liderów PAFW , Liderzy Dialogu, Społeczni Liderzy Dialogu, Związek Podhalan, Związek Polskich Artystów Lutników, Polski Związek Narciarski, Międzynarodowa Federacja FIS, Sieć Kin Studyjnych, Sieć Kin Przyjaznych Sensorczynie, Polski Związek Sportów Wrotkarskich, Towarzystwo Muzyczne im. H. Wieniawskiego w Poznaniu, Stowarzyszenie Przyjaciół im. Jana Kasprowicz na Harendzie, Instytut Muzyki i Tańca w Warszawie, Cech Rzemiosł Różnych i Przedsiębiorczości, Forderkreis Nordische Kombination (międzynarodowa fundacja wspierająca kombinację norweską).