"FUNDACJA OŚRODEK KONTROLI OBYWATELSKIEJ OKO"

Opis głównych działań

W 2023 roku Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej realizowała swoje cele statutowe poprzez wydawanie portali OKO.press, Archiwum Osiatyńskiego oraz Rule of Law in Poland, na których publikuje artykuły i treści multimedialne. Fundacja kontynuowała też organizację debat, które po pandemicznej przerwie powróciły w 2021 roku. 15 czerwca 2023 roku w Teatrze Powszechnym w Warszawie odbyła się debata Pride de Pologne. Wszystkie opublikowane w 2023 roku treści są dostępne nieodpłatnie. W 2023 roku na stronie OKO.press opublikowano 3314 artykułów. Poniżej prezentujemy najpopularniejsze kategorie tematyczne artykułów: - polityka krajowa (1340 artykułów) – analiza działań rządu i podległych im służb oraz opozycji, teksty poświęcone wyborom parlamentarnym i zmianie władzy - polityka zagraniczna (913 artykułów) – Unia Europejska, polityka międzynarodowa, kryzysy międzynarodowe, problemy uchodźców - prawa człowieka (553 teksty) – ochrona praw mniejszości, prawa kobiet, prawa uchodźców i migrantów - sądownictwo (462 artykuły) – wymiar sprawiedliwości, stan praworządności w Polsce - gospodarka (314 artykułów) – finanse, podatki, inwestycje w Polsce - ekologia i prawa zwierząt (299 artykułów) – ochrona środowiska, zmiany klimatu (m.in. omawialiśmy eksperckie raporty), prawa zwierząt - media i kultura (223 artykuły) - kobiety (170 artykułów) – walka o równe prawa, sytuacja kobiet w Polsce po decyzjach TK ws. ustawy aborcyjnej - zdrowie (158 artykułów) – system ochrony zdrowia w Polsce - edukacja (145 artykułów) – problemy systemu edukacji w Polsce, analiza działań ministerstwa - kościół (108 artykułów) – rozdział państwa od kościoła, przypadki pedofilii w kościele - LGBT (94 artykuły) – sytuacja osób LGBT w Polsce - protesty (61 artykułów) – demonstracje w sprawie polityki rządu, SLAPP W maju 2022 rozpoczęliśmy wydawanie cotygodniowego magazynu weekendowego, w ramach którego publikowaliśmy cykle „Sobota prawdę Ci powie” i „Niedziela Cię zaskoczy”. W 2023 roku kontynuowaliśmy rozwój magazynu weekendowego, a w ramach obu cykli opublikowaliśmy odpowiednio 299 i 319 artykułów. OKO.press to także portal sprawdzający fakty, walczący z dezinformacją i fake newsami. W 2023 roku na łamach OKO.press opublikowano 184 artykuły fact-checkingowych, w których analizujemy wypowiedzi polityków, wyższych urzędników, hierarchów kościelnych, liderów ruchów społecznych. Nasz „fałszomierz” oparty jest na kilku przejrzystych zasadach: - sprawdzamy twierdzenia, które są weryfikowalne, nie są opinią lub wyrażeniem emocji - zawsze uwzględniamy kontekst wypowiedzi, nie łapiemy autorów za słowa - sprawdzając prawdziwość twierdzenia, podajemy liczby, statystyki, fakty, opinie ekspertów. Każda sprawdzona wypowiedź jest omawiana szerzej w artykule. W 2023 roku sprawdzaliśmy wypowiedzi dotyczące m.in. historii, polityki, praworządności czy prawa Unii Europejskiej. Szczególnym wyzwaniem w tym roku okazało się sprawdzanie wypowiedzi polityków i osób publicznych kampanii wyborczej z jesieni 2023 roku. Rozwinięciem fact-checkingów dostępnych na stronie były tzw. Wideo fact-checkingi publikowane w naszych mediach społecznościowych. Przez cały 2023 rok przygotowaliśmy 27 takich materiałów. Rozwijamy także wprowadzone w 2021 roku debunkingi, czyli weryfikowanie popularnych powszechnie twierdzeń i teorii. W całym 2023 roku opublikowaliśmy 114 debunkingów. W 2023 roku OKO.press zrealizowało 5 sondaży opinii publicznej (w marcu, maju, czerwcu, wrześniu i październiku), wykonanych przez renomowaną pracownię IPSOS. Kontynuowaliśmy na tym polu owocną współpracę z radiem TOK FM. To był bardzo intensywny, stojący głównie pod znakiem zbliżających się wyborów parlamentarnych rok. O ile sondaże z pierwszej połowy roku prezentowały nieco większe spektrum tematów (kwestia referendum w sprawie aborcji, pedofilia w kościele a Jan Paweł II, sprawa migracji czy klauzuli sumienia dla lekarzy), o tyle sondaże z drugiej połowy roku zdominował już głównie jeden temat – wybory, zmieniające się poparcie dla partii, notowania liderów, przewidywania koalicyjne itd. Nie zabrakło też jednak pytań, chociażby o pomoc dla walczącej z Rosją Ukrainy czy o sympatie prezydenckie respondentów. Oprócz przeprowadzania nowych sondaży tłumaczyliśmy też na język angielski kilka archiwalnych analiz sondażowych poświęconych społeczności LGBT. Jesień 2023 roku upłynęła nam głównie pod znakiem wyborów parlamentarnych, przetasowań w parlamencie i zmiany władzy. Na bieżąco śledziliśmy wszystkie kluczowe dla kraju wydarzenia, zapewniając naszym odbiorcom szerokie spektrum relacji: od szybkich newsów, przez relacje z kampanii publikowane na YouTube po pogłębione analizy i próby przewidywań przyszłych wydarzeń politycznych w kraju. 15 października w wieczór wyborczy, po zakończeniu głosowania, prowadziliśmy na żywo program wideo (specjalne wydanie Programu Politycznego), w którym komentowaliśmy na bieżąco spływające wyniki sondażowe. OKO.press prowadzi także dziennikarskie śledztwa. Przez cały 2023 rok publikowaliśmy materiały o polskiej polityce i osobach publicznych. Dotyczyły one m.in. działalności Marcina Osadowskiego (vel Ludwiczek), niegospodarności w wydawaniu środków publicznych przez Lasy Państwowe czy kontrowersjach wokół działalności Instytutu Pileckiego. Prześwietliliśmy też finanse i inwestycje europosła PiS Tomasza Poręby oraz zbadaliśmy powiązania radia RMF FM z państwowym koncernem PKN Orlen. Przez cały 2023 rok kontynuowaliśmy nawiązaną rok wcześniej współpracę z Fundacją Reporterów i wydawanym przez nią portalem śledczym FRONTSTORY.PL. Oprócz tekstów Fundacja tworzy także liczne materiały multimedialne. W 2023 roku opublikowaliśmy ponad 300 filmów na Facebooku i Instagramie, ponad 170 na YouTube (w tym shorts) i stronie www. Relacjonowaliśmy na żywo najważniejsze wydarzenia polityczne i społeczne (m.in. Parady i Marsze Równości), przygotowaliśmy (Robert Kowalski) reportaże wideo z ogarniętej wojną Ukrainy i kampanii wyborczej do parlamentu. Zapowiadaliśmy i omawialiśmy w formie wideo nasze teksty. Publikowaliśmy także liczne wykresy (dotyczące omawianych w tekstach zagadnień – politycznych, społecznych, sytuacji epidemicznej), 184 grafik w social mediach (infografiki, memy, karuzele) oraz 374 ilustracje w artykułach. Wystartowaliśmy z nowym projektem – wideo podcastem Program Polityczny, w którym Agata Szczęśniak i Dominika Sitnicka co tydzień komentują najważniejsze wydarzenia polskiej polityki. Od debiutu programu w lipcu 2023 do końca roku opublikowaliśmy 23 odcinki, a oglądalność najlepszych przekraczała 50 000 odsłon w serwisie YouTube. Treści OKO.press wciąż cieszą się dużym powodzeniem. Choć wciąż trudno nawiązywać do rekordowego pod wieloma względami 2020 roku i bardzo dobrego 2021, treści OKO.press wciąż mają duże grono odbiorców. W 2023 roku portal OKO.press miał ponad 17 mln unikalnych użytkowników (przy czym wskaźnik ten bliższy jest liczbie urządzeń, z których korzystają użytkownicy, czyli np. osoba, która czyta nas na laptopie i na smartfonie liczy się podwójnie) i blisko 84 mln odsłon. Fundacja upowszechnia swoje treści także na platformach społecznościowych: Facebook, Twitter, YouTube, Instagram. Pod koniec 2023 roku mieliśmy: ponad 690 tys. osób obserwujących nas na Facebooku, 227 tys. Obserwujących na Twitterze, 153 tys. Na Instagramie oraz ponad 100 tys. Subskrybentów na YouTube. Kanały social media służą też do kontaktów z Czytelniczkami i Czytelnikami, zbierania informacji i budowania społeczności OKO.press. Kontynuujemy działalność grupy facebookowej „Twoja OKOlica” przeznaczonej dla stałych darczyńców wspierających portal. Na koniec 2023 roku w społeczność tę zaangażowanych było ponad 1500 osób. Otwarty pod koniec 2022 roku kanał OKO.press na Tik Toku wciąż zyskuje na popularności. Po roku działalności odnotowaliśmy ponad 11 000 subskrypcji, a najchętniej oglądany na tej platformie materiał miał blisko 75 000 odsłon. W 2023 roku Fundacja rozpowszechniała także swoje treści przez kanał e-mail (pod koniec 2023 roku w bazie odbiorców mieliśmy prawie 257 tys. Osób) m.in. poprzez wysyłkę codziennych (365) i tygodniowych (52) newsletterów. Drogą mailową przesyłamy także teksty specjalne, informacje o najważniejszych wydarzeniach z życia Fundacji oraz apele o wsparcie finansowe naszej działalności. Rok 2023 to też rok sukcesów dziennikarzy i dziennikarek OKO.press. Katarzyna Kojzar otrzymała Polsko-Niemiecką Nagrodę Dziennikarską im. Tadeusza Mazowieckiego za reportaż „Rzeka płynie i umiera. Czy walka o Odrę jest z góry przegrana?”. Sławomir Zagórski został wyróżniony Kryształowym Piórem za artykuł „Do serca przytul psa. Dlaczego setki tysięcy Polaków umierają na własne życzenie i jak to zmienić?”. Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO upowszechnia także wiedzę o demokracji, praworządności oraz standardach ochrony praw człowieka poprzez publikację treści w języku polskim na stronie, mediach społecznościowych i newsletterze Archiwum Osiatyńskiego oraz w języku angielskim na stronie i w mediach społecznościowych Rule of Law in Poland. Wszystkie treści dostępne są nieodpłatnie. Na stronie Archiwum Osiatyńskiego (www.archiwumosiatynskiego.pl) w 2023 roku opublikowano 306 artykułów. ● Styczeń — 38 artykułów ● Luty — 15 artykułów ● Marzec — 35 artykułów ● Kwiecień — 16 artykułów ● Maj — 31 artykułów ● Czerwiec — 30 artykułów ● Lipiec — 18 artykułów ● Sierpień — 26 artykułów ● Wrzesień — 12 artykułów ● Październik — 15 artykułów ● Listopad — 30 artykułów ● Grudzień — 40 artykułów Artykuły dotyczyły zagadnień takich jak: ● represje dotykające sędziów stosujących prawo europejskie i broniących praworządności ● działania Sejmu i Senatu — proces legislacyjny — dot. praworządności ● mechanizmy Unii Europejskiej dotyczące praworządności w Polsce ● działania Komisji Europejskiej wobec Polski dot. praworządności ● reakcje polityków koalicji rządzącej i opozycji na działania instytucji UE dot. praworządności ● kamienie milowe w Krajowym Planie Odbudowy i ich realizacja przez Polskę ● zamrożenie funduszy europejskich dla Polski w związku z niespełnianiem warunków horyzontalnych — przestrzeganiem Karty Praw Podstawowych UE ● procedura Artykuły 7 Traktatu o UE wobec Polski ● orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach dot. praworządności w Polsce ● orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach dot. praworządności w Polsce oraz aborcji, praw LGBT ● działania legislacyjne, w tym nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym ● funkcjonowanie Krajowej Rady Sądownictwa ● funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego ● funkcjonowanie Sądu Najwyższego ● działania Prezydenta RP dot. praworządności w Polsce, w tym powoływania sędziów i podpisywania ustaw oraz kierowania wniosków do Trybunału Konstytucyjnego ● funkcjonowanie Prokuratury ● doniesienia medialne o korupcji ● Prawa Człowieka, w tym ochrona wolności wypowiedzi i prawa do prywatności w Polsce ● kodeks wyborczy i jego zmiany ● Państwowa Komisja Wyborcza ● kampania wyborcza w wyborach parlamentarnych w 2023 ● używanie zasobów publicznych przez partie rządzące w kampanii wyborczej ● obowiązki mediów publicznych w kampanii wyborczej ● plany organizacji referendum ● ustawa o komisji ds. badania rosyjskich wpływów w Polsce, tzw. lex Tusk ● ocena jakości demokracji w Polsce — sondaże opinii ● Opinie Komisji Weneckiej ● raport Departamentu Stanu USA o stanie praw człowieka w Polsce ● stanowisko Niemiec w sprawie praworządności w Polsce ● retoryka rządzących wobec Unii Europejskiej ● działania społeczeństwa obywatelskiego dot. praworządności ● kwestie inwigilacji (Pegasus) ● plany reformy sądownictwa powszechnego i Krajowej Rady Sądownictwa — projekt społeczny ● plany reformy Trybunału Konstytucyjnego — projekt społeczny ● społeczne protesty przeciwko zmianom w sądownictwie w Izraelu ● wolność mediów ● kary nakładane przez przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na media prywatne ● bezpieczeństwo i dezinformacja, w tym w kontekście wyborów ● debata publiczna po wyborach parlamentarnych o naprawie praworządności w Polsce ● rola spółek skarbu państwa w kryzysie demokracji w Polsce ● zmiany w mediach publicznych przeprowadzone przez nowy rząd ● plany nowego Ministra Sprawiedliwości dotyczące naprawy praworządności i wykonywania wyroków europejskich trybunałów w Polsce ● działania nowego rządu wobec Trybunału Konstytucyjnego Archiwum Osiatyńskiego w 2023 roku opublikowało dwa specjalne raporty w języku polskim i angielskim: ● Europejskie mechanizmy ochrony praworządności i krajowe odpowiedzi ● European mechanisms for safeguarding the rule of law and national responses ● Siła prawa Unii Europejskiej: innowacyjne rozwiązania i obszary wymagające poprawy w zakresie ochrony praworządności. ● Unleashing the power of EU Law: Assessing innovative solutions and areas for improvement in safeguarding the rule of law Archiwum Osiatyńskiego w 2023 roku zorganizowało cztery nieodpłatne webinaria w języku angielskim. Ich zapis jest dostępny na kanale YouTube Archiwum Osiatyńskiego. ● The Rule of Law in Poland: Assessing the Effectiveness of European Mechanisms - 22.05.2023 ● Judical Independence in Poland: Evaluating the Impact of the EU Court of Justice Rulllng - 06.06.2023 ● Poland Elections 2023— Are They Truly Free and Fair? 13.03.2023 ● Restoring Media Freedom In Poland 13.12.2023 Archiwum Osiatyńskiego w 2023 roku wysłało 26 newsletterów. Dotyczyły zagadnień: ● retoryka polityków obozu rządzącego o Krajowym Planie Odbudowy (KPO) ● realizacja kamieni milowych w KPO i znowelizowana ustawa o Sądzie Najwyższym ● represje wobec sędziów ● eksperckie propozycje naprawy praworządności w Polsce ● plan naprawy Krajowej Rady Sądownictwa i systemu sądów powszechnych ● społeczny projekt naprawy Trybunału Konstytucyjnego ● działalność Trybunału Konstytucyjnego ● stanowisko Niemiec wobec kryzysu praworządności w Polsce ● mechanizmy Unii Europejskiej i Rady Europy dot. praworządności w Polsce ● zagrożenia dla wolności mediów w Polsce i standardy prawa europejskiego ● wyzwania dla nowego rządu w obszarach praworządności i praw człowieka ● zaproszeń na debaty (webinaria) - w języku polskim i angielskim ● promocji dwóch specjalnych raportów wydanych przez Archiwum ● nagrania z debat (webinariów) Na stronie Rule of Law in Poland (ruleoflaw.pl) w 2020 roku opublikowano 60 artykułów. Styczeń - 8 Luty - 7 Marzec - 11 Kwiecień - 5 Maj - 5 Czerwiec - 5 Lipiec - 5 Wrzesień - 5 Październik - 4 Listopad - 1 Grudzień - 4 - prace legislacyjne dotyczące ustawy o Sądzie Najwyższym - działania Komisji Europejskiej dotyczące praworządności w Polsce - realizacja kamieni milowych dot.sądownictwa w Krajowym Planie Odbudowy - zablokowanie Polsce funduszy unijnych ze względu na niespełnianie warunków horyzontalnych — standardów Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej - orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczący mediów publicznych, systemu dyscyplinarnego dla sędziów - orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach dotyczących kryzysu praworządności w Polsce - represje wobec sędziów za stosowanie prawa UE i obronę praworządności - działanie rzeczników dyscyplinarnych dla sędziów - orzecznictwo sądów krajowych w sprawie dotyczącej pomagania w aborcji - Strategiczne Pozwy Przeciwko Udziałowi w Życiu Publicznym (SLAPP) - funkcjonowanie Krajowej Rady Sądownictwa - funkcjonowanie Sądu Najwyższego - funkcjonowanie sądów powszechnych - funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego - działalność Prezydenta RP Andrzeja Dudy w związku z sądownictwem - funkcjonowanie Prokuratury - przykłady korupcji - Opinie Komisji Weneckie - Działanie społeczeństwa obywatelskiego w zakresie praworządności - Komisja ds. badania rosyjskich wpływów w Polsce tzw. lex Tusk - zmiany w przepisach prawa karnego - kodeks wyborczy i jego zmiany - kampania wyborcza — nadużywanie zasobów publicznych przez partie rządzące - obowiązki mediów publicznych w czasie kampanii wyborczej - brak równości partii w kampanii wyborczej - projekty ustaw dotyczących samorządu terytorialnego - plany PiS dotyczące zmian w sądownictwie po wyborach parlamentarnych w 2024 roku - kandydat na sędziego Trybunału Sprawiedliwości UE - plan nowego Ministra Sprawiedliwości na naprawę praworządności - debata publiczna o zmianach w zakresie praworządności po wyborach parlamentarnych