STOWARZYSZENIE MIŁOŚNIKÓW NOWEGO DWORU GDAŃSKIEGO - KLUB NOWODWORSKI

Opis głównych działań

W ciągu minionego roku zarząd odbył 8 posiedzeń. Realizował zadania zgodnie z kompetencją, między innymi zarządzał majątkiem, funduszami, reprezentował Klub na zewnątrz, ustalał okresowe plany działania, podejmował decyzje w sprawach przyjmowania członków, powoływał zespoły, osoby do wykonywania konkretnych zadań oraz do realizacji projektów. Żuławski Park Historyczny. Rok 2023 to kolejny rok zarządzania przez nasze stowarzyszenie Żuławskim Parkiem Historycznym. W 2023 roku Muzeum Żuławskie było dostępne dla zwiedzających w godzinach od 10:00 do 16:00 w sezonie letnim i od 10:00 do 15:00 w okresie jesienno-zimowym, codziennie oprócz poniedziałków, z wyłączeniem świąt. Zwiedzający mogli samodzielnie zwiedzać ekspozycje, wybrać opcję zwiedzania z przewodnikiem lub korzystać ze specjalnie przygotowanych narzędzi, takich jak gra muzealna. Zwiedzający uiszczali opłaty za zwiedzanie celem pokrycia części kosztów funkcjonowania Muzeum Żuławskiego. W tym roku wiele osób wielu turystów wybrało właśnie Żuławy jako cel swoich letnich podróży. Z wszelką starannością dbaliśmy o to, by odwiedzający Muzeum Żuławskie mogli dowiedzieć się o atrakcjach na terenie miasta, gminy i regionu, jakie miejsca są dostępne, gdzie zjeść, gdzie można przenocować, gdzie wypożyczyć sprzęt turystyczny. W części recepcyjnej muzeum dużym zainteresowaniem cieszył się stojak z ulotkami informującymi o atrakcjach regionu. Na bieżąco je uzupełnialiśmy i zachęcaliśmy do przekazywania nam nowych ulotek. W oknach i na drzwiach wejściowych umieszczaliśmy plakaty informujące o wydarzeniach w regionie. Prowadziliśmy ustalenia i koordynację wspólnej promocji obiektów udostępnianych dla turystów - dom podcieniowy w Marynowach, gospoda Mały Holender i kościół św. Mikołaja w Żelichowie czy Żuławska Kolej Dojazdowa. Dzięki bardzo dobrej współpracy i stałej opiece serwisowej, którą zapewnia Gmina Nowy Dwór Gdański - właściciel budynku, były rozwiązywane sporadycznie występujące problemy techniczne, we własnym zakresie wykonywaliśmy drobne naprawy usterek związanych z eksploatacją obiektu. Niezmiennie Gmina Nowy Dwór Gdański współfinansuje utrzymanie w Żuławskim Parku Historycznym dwóch etatów oraz media i obsługę serwisową, z kolei Klub Nowodworski zapewnia finansowanie pozostałych pracowników i działalność merytoryczną. 2023 roku dzięki wsparciu Gminy Nowy Dwór Gdański i środkom własnym zatrudnialiśmy następujących pracowników: Mariola Mika - 1 etat Anna Gnyś - 1 etat (od początku lutego), od grudnia ¾ etatu Jolanta Woźna - 1/2 etatu Iryna Parfeniuk - 1/2 etatu (do 17 stycznia) Katarzyna Lic - 1/2 etatu W skład zespołu Żuławskiego Parku Historycznego wchodzi również oddelegowana przez Gminę Nowy Dwór Gdański - Beata Olenkiewicz. Jednak codzienne funkcjonowanie Żuławskiego Parku Historycznego w nie byłoby możliwe, gdyby nie praca wielu wolontariuszy, praktykantów, stażystów, członków oraz zarządu Klubu Nowodworskiego. W ramach działalności ŻPH w 2023 roku kontynuowaliśmy gromadzenie pamiątek związanych z historią naszego regionu. Pozyskane eksponaty wyposażone zostały w kartę przyjęcia i opis merytoryczny. Gromadziliśmy i opracowywaliśmy archiwalia (książki, dokumenty, zdjęcia itp.). Pozyskane materiały archiwalne, fotografie, książki oraz tzw. dokumenty życia codziennego na bieżąco były katalogowane i zabezpieczane. W roku 2023 Żuławski Park Historyczny odwiedziło 15880 osób. W tym czasie organizowaliśmy, inicjowaliśmy lub współorganizowaliśmy imprezy, spotkania i wydarzenia kulturalne, warsztaty promujące historię i integrujące społeczność lokalną. Ze względu na, jak się okazało, atrakcyjność formy, Żuławską Kafejkę Historyczną również w tym roku pozostała w rzeczywistości wirtualnej, wzięło w niej udział (live) około 500 osób. W roku 2023 zorganizowaliśmy łącznie 43 wydarzenia (zakładaliśmy nie mniej niż 30) nie licząc spotkań i warsztatów cotygodniowych. Planowaliśmy, że w imprezach, spotkaniach organizowanych przez Klub weźmie udział 3000 osób, w 2023 była to liczba około 8550 osób. Zakładaliśmy, że w roku 2023 odwiedzi muzeum 3500 osób, wg biletów odwiedziło nas 4639 osób. Kalendarz imprez na bieżąco prowadzony jest na stronie internetowej www.zph.org.pl. Informacje o imprezach i wydarzeniach Klubu Nowodworskiego zamieszczane są na bieżąco na stronie internetowej Klubu Nowodworskiego www.klubnowodworski.pl oraz stronach na portalach społeczościowych. Wydarzenia, imprezy, spotkania organizowane lub współorganizowane przez Klub Nowodworski Żuławska Kafejka Historyczna Nasze comiesięczne spotkania z historią pozostawiliśmy nadal w rzeczywistości wirtualnej. Decyzja ta była motywowana doświadczeniem z 3 lat prowadzenia kafejki online. Dzięki takiej formie zyskaliśmy nie tylko nowych odbiorców, którym zmiana przyniosła możliwość uczestniczenia w naszych spotkaniach w dowolnym czasie i miejscu, ale również możliwość zaproszenia wybitnych specjalistów z nawet najdalszych zakątków naszego kraju. W roku 2023 zorganizowaliśmy 6 spotkań: 27.02 - “Architektura Drewniana na Żuławach” , rozmowa z dr Martą Koperską - Kośmicką. 28.03 - “wielka Lechia, czyli co nieco o pseudonauce”, rozmowa z Arturem Wójcikiem. 29.05 - “Kościół wobec procesów o czary w XVI-XVII w.”, rozmowa z prof. dr reh. Jackiem Wijaczką. 26.06 - “Flizy w Polsce - w poszukiwaniu małej Holandii” rozmowa z Beatą Grudziecką. 30.10 - “Mennonici w Polsce - pomiędzy mitem a rzeczywistością”, rozmowa z dr. Michałem Targowskim. 04.12 - “O regionalizmie, czyli w poszukiwaniu żuławskiej tożsamości”, rozmowa z dr Aleksandrą Paprot - Wielopolską. WOW czyli Warsztaty Ozdób Wielkanocnych (1.04) 1 kwietnia ponownie zaprosiliśmy mieszkańców na WOW! czyli Warsztaty Ozdób Wielkanocnych. Wraz z ekipą z Żuławskiego Ośrodka Kultury, spotkaliśmy się na sali konferencyjnej Żuławskiego Parku Historycznego, aby wspólnie przygotować się do nadchodzących Świąt Wielkanocnych. Wspólnie z licznie przybyłymi uczestnikami tworzyliśmy palemki wielkanocne, krepinowe kwiaty, różnokolorowe, barwne pisanki, kurczaczki, wycinanki, a także małą ceramikę. W warsztatach wzięły udział całe rodziny. Dają one niepowtarzalną możliwość twórczego przygotowania się do świąt Wielkiej Nocy i stworzenia dekoracji idealnych do wielkanocnego koszyczka czy na świąteczny stół, rozwijają zdolności plastyczne i manualne oraz integrują lokalną społeczność. W tym roku ponownie wzięły w nich udział również osoby z Ukrainy, goszczące w naszym mieście i okolicach. Konferencja “Czy grozi nam potop? Wpływ zmian klimatycznych na Żuławy Delty Wisły” (19.04) 19 kwietnia zorganizowaliśmy w Żuławskim Parku Historycznym konferencję, podczas której szukano odpowiedzi na kluczowe dla Żuław pytania: czy to prawda, że Żuławom, jak i wielu innym regionom w Europie, w perspektywie najbliższych kilkudziesięciu lat grozi potop wskutek zmian klimatycznych, jakie zachodzą na świecie? Jakie ewentualnie kroki powinny zostać podjęte, aby temu zapobiec? Co mówią ci z ekspertów, którzy uważają, że to jednak bezpieczny region do życia? To tylko niektóre z pytań jakie padły podczas tego wydarzenia. Ostatecznych odpowiedzi oczywiście nie udzielono, jednak ważny jest sam fakt podjęcia dyskusji na ten temat i zwrócenia uwagi społeczności na problem zagrożenia naszego regionu. Sprzątanie rzeki Tugi (21 i 22.04) Tuga – określana jako królowa żuławskich rzek jest główną osią Nowego Dworu Gdańskiego, zdobi, daje możliwości rozwoju miastu i jego mieszkańcom oraz jest miejscem do życia dla setek gatunków fauny i flory. To nasze wspólne dobro, nasz wspólny skarb ale też obowiązek nas wszystkich aby utrzymać ją w czystości. Dlatego też zorganizowaliśmy akcję wiosennego społecznego sprzątania rzeki Tugi, która odbyła się 21 i 22 kwietnia (piątek, sobota) 2023 r. w Nowym Dworze Gdańskim Zbiórka uczestników odbyła się o godz. 10:00 przed Żuławskim Parkiem Historycznym. Grupy piesze i na łodziach sprzątały brzegi i lustro wody nowodworskiej rzeki na terenie miasta oraz ścieżkę rowerową Nowy Dwór Gdański – Żelichowo wzdłuż Tugi. Zebraliśmy 840 kg śmieci! W akcji wzięło udział blisko 200 osób w tym: Szkoła Podstawowa nr 1, Szkoła Podstawowa nr 2, Zespół Szkół, Żuławski Park Historyczny, Wody Polskie, Gospoda Mały Holender oraz Straż Rybacka w Nowym Dworze Gdańskim i osoby prywatne z regionu. Strażacy z Państwowej Straży Pożarnej i Ochotniczej Straży Pożarnej pływając łodziami czuwali nad bezpieczeństwem uczestników oraz transportowali składowane na brzegach zapełnione worki do kontenera. Kontener, transport oraz worki na śmieci zapewniło Przedsiębiorstwa Robót Sanitarno-Porządkowych sp. z o. o., a utylizację zebranych odpadów – Zakład Utylizacji Odpadów Stałych Sp. z o.o. w Tczewie. Jak zwykle najwięcej było plastikowych i szklanych butelek, puszek i wszelkiego rodzaju opakowań po żywności, ale trafiały się też prawdziwe „rarytasy” jak basen ogrodowy, opony, czy części rowerowe i części maszyn rolniczych. Warto tutaj zaznaczyć, że w roku 2022 wspólnymi siłami uzbierano 1020 kg śmieci z brzegów i samej rzeki, natomiast w tym roku było to 840 kg. Biorąc pod uwagę to, że w tym roku liczba osób zaangażowanych w sprzątanie i ich wkład był podobny jak rok temu, wynik tegoroczny napawa optymizmem. Oznacza bowiem, że świadomość ekologiczna i poczucie dbałości o – w pierwszej kolejności – swój najbliższy region jest coraz większe. Organizatorów akcji cieszy to niezmiernie. Dzięki wspólnym siłom nasza Tuga prezentuje się teraz naprawdę po królewsku! Europejska Noc Muzeów - U Żuławskich Sąsiadów (13.05) W maju zorganizowaliśmy dla mieszkańców i turystów kolejną odsłonę Europejskiej Nocy Muzeów. Tematem tegorocznej edycji byli “Żuławscy Sąsiedzi”, czyli jak dawniej wyglądało codzienne życie gospodarzy w Delcie Wisły. Z tej okazji jak zawsze przygotowaliśmy wiele atrakcji. W tym roku chcieliśmy Wam przybliżyć dawne życie żuławskich gospodarzy. Dlatego też, w Muzeum Żuławskim, już od progu, witał gości zapach domowego chleba Można go było skosztować ze świeżo ubitym masłem. W zaaranżowanej izbie gospodynie zajmowały się codziennymi kobiecymi zajęciami i robótkami ręcznymi, a pod czujnym okiem guwernera można było poćwiczyć kaligrafię. Miłośnicy żuławskich specjałów mogli wysłuchać niezwykle ciekawych opowieści kulinarnych Artura Wasielewskiego, autora książki Kulinaria Żuławskie oraz spróbować mennonickiej zupy klopsowej. Podczas gdy w naszych salach warsztatowych trwało budowanie modeli domów podcieniowych pod kierunkiem Marty Koperskiej i ceramicznych gmerków z Mają Rausch, przed naszym budynkiem, do rywalizacji w Turnieju Żuławskich Sąsiadów, szykowały się drużyny: Groszków czyli reprezentacji Starostwa Powiatowego w Nowym Dworze Gdańskim, W(olont)ariatów – ekipy z Żuławskiego Ośrodka Kultury, Hot Szop – reprezentacji SZOP Sp. z o.o., Żuławskiej Kranówki z Centralnego Wodociągu Żuławskiego. Walka była zacięta, bo uczestnicy wykazali się niezwykłym zaangażowaniem, ale przede wszystkim liczyła się dobra zabawa. Bieg w gumofilcach, toczenie sera, odsiewanie zboża czy budowanie wałów to przecież sprawności, które jak przystało na Żuławiaków nasi uczestnicy mieli w małym paluszku! Wszyscy byli rewelacyjni, ale dosłownie o włos wygrała Drużyna Żuławskiej Kranówki. Następnie w sali konferencyjnej odbyły się dwa arcyciekawe wykłady o dawnym życiu żuławskich chłopów, przeprowadzone przez historyków Jaśminę Korczak-Siedlecką i Łukasza Kępskiego. Dzięki Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy Nowy Dwór Gdański przez cały wieczór w szklanej sali dostępne były dla zwiedzających najcenniejsze perełki wydawnicze poświęcone Żuławom. Wszystko to zwieńczył przepiękny koncert zespołu Żniwa, który swoją muzyką stworzył klimat przepełniony duchem dawnych legend i historii sprzed wieków. Dni Otwarte Żuławskich Zabytków (24 i 25.06) 24 i 25.06 odbyła się jubileuszowa, dziesiąta edycja Dni Otwartych Żuławskich Zabytków. W tym roku w ostatni weekend czerwca blisko czterdzieści zabytkowych domów, starych kościołów, muzeów, obiektów hydrotechnicznych, dawnych cmentarzy, izb tradycji oraz miejsc, w których prowadzone są żuławskie warsztaty artystyczne różnego rodzaju zostało otwartych dla zwiedzających. To był naprawdę wyjątkowy czas. Mogliśmy posłuchać opowieści właścicieli domu podcieniowego w Mikoszewie o tym, jak to jest zakupić stary dom, który trzeba rozebrać do zera i złożyć na nowo, czy też historii gospodarzy domu w Drewnicy o ich pomyśle na życie z dala od miejskiego zgiełku i przestawieniu się na życie na wsi i uprawianiu lawendy, konopi na olej, czy też dawnej, dzikiej odmiany pszenicy – płaskurki, a pod wieczór – wziąć udział w magicznym koncercie mis alchemicznych. Można było odwiedzić istny „pałac” na Żuławach – imponujący dom w Trutnowach, jak też pięknie odrestaurowane domy podcieniowe w Marynowach, czy Miłocinie. Kolejny zabytek architektury żuławskiej – gospoda Mały Holender w Żelichowie, witała gości degustacją lokalnych serów. Dzięki pracownikom Wód Polskich, przewodnikom PTTK z oddziału elbląskiego i malborskiego, Urzędu Gminy Stegna oraz Gminy Nowy Staw, jak też dzięki lokalnym miłośników regionu i historykom była okazja do wzięcia udziału w oprowadzaniu i spacerów z historyczną opowieścią po dawnych, zapomnianych cmentarzach, po ruinach żuławskich śluz i przepompowni oraz po stacjach pomp, które działają od blisko stu lat. Podczas Dni Otwartych Żuławskich Zabytków drzwi otworzyło także osiem kościołów – wrażenie robił drewniany, malowany sufit w parafii w Lubieszewie, drewniane wnętrze kościoła w Palczewie, czy też bogactwo kolorów i zdobień w kościele w Żelichowie. Również dla rodzin z dziećmi czekało wiele atrakcji, m.in. we Władysławowie – siedlisku Mennonickich Inspiracji, w Kąciku w pracowni ceramiki, czy w Oleśnie, które przygotowało specjalny program na Noc Świętojańską. Udział w święcie rzeki “Wodnostacja” (29.07) Podczas święta rzeki organizowanego przez Żuławski Ośrodek Kultury i wodniaków wystawiliśmy nasze stoisko, na którym promowaliśmy wydawnictwa, rękodzieło i pamiątki regionalne. Tropiciele Słów - Wakacyjne Warsztaty Regionalne (02-04.08) Czy Żuławy chorują na depresję? Czy pod podcieniem jest cień? Jakie licho śpi w wierzbie, przy tryfcie? Na te i inne pytania szukali odpowiedzi Tropiciele Słów, czyli uczestnicy wakacyjnych warsztatów regionalnych. W ciągu trzech dni mali detektywi odkrywali tajemnice naszego regionu, poznając poprzez gry i zabawy regionalizmy, archaizmy i neologizmy związane z Żuławami. Zajęcia poprowadzone były przez doświadczone edukatorki: Marzenę Bernacką-Basek, Annę Pająk oraz Alicję Zielińską. Warsztaty realizowane były w ramach projektu “Językowe peryferia”, dofinansowanego z programu “Ojczysty – dodaj do ulubionych” Narodowego Centrum Kultury. WenDo - Warsztaty Mocy! (05-06.08) W pierwszy weekend sierpnia odbyły się u nas warsztaty WenDo dla kobiet. Fantastyczne, silne Żuławianki pod czujnym okiem prowadzącej, Lidii Makowskiej, odkrywały swoją moc, ćwicząc sprawczość, stawianie granic i samoobronę. Metoda samoobrony WenDo wielkie znaczenie przywiązuje do asertywności. Wyraża się to przekonaniem, że nikt nie ma prawa naruszać naszych granic. Poznając swoje własne granice, uczymy się także szanować granice innych ludzi. WenDo nie jest sztuką walki. Podczas zajęć uczyłyśmy się nie jak się bić, lecz jak nie dopuścić do agresji, a w razie zagrożenia, jak się skutecznie bronić. Metoda WenDo pochodzi z Kanady od rdzennych mieszkanek Ameryki Północnej, kobiety te praktykują ćwiczenia samoobrony i asertywności w połączeniu z różnymi kobiecymi pracami rękodzielniczymi, to też stało się dla nas inspiracją do włączenia do programu warsztatów ceramiki, które poprowadziła Magdalena Wenta-Schulz. Projekt Żuławianki mają moc! zrealizowaliśmy dzięki wsparciu z Fundusz AKUMULATOR SPOŁECZNY i Fundacja Strefa Mocy. Sierpniowe Spasy (19.08) 19 sierpnia w Żuławskim Parku Historycznym roznosił się zapach pieczonych jabłek i rogalików, aż ślinka ciekła. Nasi przyjaciele z Ukrainy obchodzili swoje święto – Spasy, z tej okazji Klub Słonecznik przygotował poczęstunek – królowały mak, orzechy, jabłka i miód, czyli główni bohaterowie Spasów. W sierpniu w Ukrainie prawosławni chrześcijanie obchodzą trzy święta zwane Spasami – Spas Miodowy, Spas Jabłkowy i Spas Orzechowy. W tym czasie kończą się żniwa i kończy się lato. Zwyczajem jest noszenie do kościoła koszy z plonami – na każde święto inny, aby podziękować Panu, i z nadzieją zbawienia. Wtedy też gospodynie przygotowują tradycyjne specjały, w których królują oczywiście mak, jabłka i orzechy. W Żuławskim Parku Historycznym można było skosztować takich właśnie smakołyków, a najmłodszych zaprosiliśmy na słodkie polsko-ukraińskie warsztaty kulinarne. Projekt Słonecznik-Cоняшник realizowany jest przez Klub Nowodworski przy wsparciu finansowym Funduszu Solidarności z Ukrainą Fundacja Batorego. Koncerty w "Kąciku przy szklanej" (11.08, 20.08) Tegoroczne koncerty z cyklu W Kąciku przy Szklanej przyciągnęły rekordową liczbę publiczności! Nasze założenie, że koncerty mają być kameralne pozostanie już chyba nieaktualne… 11 sierpnia w kąciku przy szklanej wystąpił rewelacyjny Zespół Zaprzyjaźnionych Kolegów z Psychiatryka w składzie: Przemysław Sowiński (Hytsz Vbjidsfvbi) – Beny, Krzysztof Cherek – Indian, Patryk Kruszyński – Kruchy, Tomasz Stroynowski – Strojniś oraz goście: Roman Chojnacki – Romeo, Piotr Wondzinski – Geny oraz fantastyczna Ewelina Stroynowska. Koledzy z Psychiatryka zaprezentowali hity wykonywane przez kobiety w zupełnie nowych zaskakujących odsłonach i po prostu porwali publiczność! 20 sierpnia przy cudownej pogodzie i sielskiej atmosferze wystąpił kwartet złożony z zupełnie różnych osobowości. Jak przystało na nazwę koncertu – Open Voice – Greatest Hits – absolwenci gdańskiej szkoły wokalnej: Anna Gnyś, Zuzanna Hochschulz, Magdalena Kwiatkowska i Alexander Krysiuk, świetnie się uzupełniając, zaprezentowali swoje największe hity. Sercem z Ukrainą (24.08) 24 sierpnia Ukraina obchodzi swoje Święto Niepodległości. W geście solidarności z walczącym krajem właśnie w czwartek 24 sierpnia o godz. 17:00 w Żuławskim Parku Historycznym odbyło się otwarte spotkanie „Sercem z Ukrainą”. Już drugi rok nasi sąsiedzi z Ukrainy walczą o swoją ojczyznę, o jej wolność i niepodległość. Kiedyś nie wyobrażaliśmy sobie, że w tych czasach, w Europie, tak blisko, tuż obok możemy być świadkami napaści na wolny i niepodległy kraj, że obrazy rodem z II wojny światowej staną się rzeczywistością. Od samego początku tej okrutnej wojny wspieraliśmy uchodźców z Ukrainy, organizując kursy języka polskiego, spotkania, warsztaty, pomagając zaaklimatyzować się w naszym mieście. Poznaliśmy wiele fantastycznych osób, które bez względu na to, czy wrócą do Ukrainy, czy też zamieszkają tu na dobre, zawsze pozostaną w naszych sercach. Języki Muzyki - Paleta Odcieni Kwartetu (02.09) Festiwal Języki Muzyki, to festiwal muzyki kameralnej, który gdańska Fundacja Hanseatica realizuje od 3 lat. Pierwsze dwie edycje odbywały się w Gdańsku w różnych lokalizacjach. W tym roku udało się zorganizować festiwal w różnych miejscowościach na Pomorzu, m.in w Nowym Dworze Gdańskim w Żuławskim Parku Historycznym. Koncerty festiwalowe charakteryzują się swobodną i przyjazną atmosferą, poprowadzone są zawsze z humorem, ciekawostkami i bezpośrednio. Muzycy chcą być blisko słuchaczy, żeby zachwycić ich pięknem muzyki klasycznej w odsłonie kameralnej. Nie inaczej było tym razem. Paleta Odcieni Kwartetu to koncert, który przybliżył słuchaczom jak brzmi klasyczny skład zespołu kameralnego. Różnorodność barw trzech różnych instrumentów w rękach 4 artystów to piękno, którym zachwycali się wszyscy wielcy kompozytorzy, tworząc utwory na taki skład. Balans i harmonia, a jednocześnie ogromna różnorodność to kwintesencja kwartetu smyczkowego. Projekt zrealizowano ze środków Województwa pomorskiego, a także dzięki wsparciu partnerów: Be Able To Help Vector Group, Ziaja, Little Heaven Apartamenty. X Dzień Osadnika “Zabawa” (30.09) Dnia 30 września 2023 roku obchodziliśmy wyjątkową, jubileuszową X edycję Dnia Osadnika. Z tej okazji świętowaliśmy pod hasłem “Zabawa”, która dzięki Żuławskiemu Ośrodkowi Kultury przeszła w Tańce Hulanki Swawole i trwała aż dwa dni! Sobotnie przedpołudnie jak co roku rozpoczęliśmy na stacji Żuławskiej Kolei Dojazdowej, przy zabytkowych wagonach żuławskiej kolejki, gdzie odtworzyliśmy moment przybycia pierwszych powojennych osadników na Żuławy. Następnie, prowadzeni przez członków Samodzielnej Grupy Odtworzeniowej “Pomorze”, w towarzystwie śpiewu i muzyki Kapeli Osadniczej, ruszyliśmy w tradycyjny przemarsz ulicami miasta, upamiętniając tym samym trudne wędrówki naszych pradziadków, dziadków i rodziców. Oprócz niezliczonej liczby przebranych w powojenne stroje mieszkańców Żuław, w pochodzie wzięli udział również członkowie Teatru Wagabunda, ze swoimi niesamowitymi akcesoriami i sprzętami służącymi, jak się później okazało, …do zabawy. Tradycyjnie zatrzymaliśmy się przy obelisku poświęconemu Pionierom Odbudowy Żuław, by uczcić ich pamięć złożeniem kwiatów oraz odśpiewaniem hymnu państwowego. Następnie pochód wyruszył do Żuławskiego Parku Historycznego, gdzie wykonano wspólne pamiątkowe zdjęcie wszystkich uczestników. Obchody rozpoczął występ Kapeli Osadniczej pod kierunkiem Tomasza Stroynowskiego w towarzystwie nowodworskich chórów: Ach te baby, Rewelersi, Chór po 16; chóru dziecięcego Żuławskiego Ośrodka Kultury oraz uczniów szkoły muzycznej Kraina Otwartej Sztuki KOS. Nie zabrakło również osadniczego poczęstunku przygotowanego przez KGW Lubieszewo „Słoneczny poranek”, Zespół Szkół w Nowym Dworze Gdańskim, Gospodę Mały Holender i Restaurację Joker oraz nasze przyjaciółki z Klubu Słonecznik z Ukrainy, które znalazły na Żuławach schronienie przed dramatem wojny w Ukrainie. Nad sprawnym wydawaniem posiłków czuwał sztab gospodyń pod dowództwem Ani Krakowskiej (nieprzypadkowo używamy militarnych określeń, ponieważ zarządzanie kuchnią podczas Dnia Osadnika wymaga iście wojskowej logistyki i umiejętności dowódczych). Wspomniany już wcześniej Teatr Wagabunda przez cały czas zapraszał do swojej Starej Zagrody pełnej zabaw w klimacie retro. Patrząc na przebrane dzieci na drewnianym koniku, można było przymknąć oczy i wyobrazić sobie sceny z nowodworskiego Ogródka Jordanowskiego z lat 50-tych. Z kolei wolontariuszki uczyły robienia szmacianek, które kiedyś nasze babcie motały z gałganków, aby zastąpić niedostępne wówczas dziecięce lalki. I tak kolejny Dzień Osadnika przeszedł do historii, a my wzruszeni i pełni dumy, chcielibyśmy wyrazić ogrom wdzięczności za współtworzenie najpiękniejszego żuławskiego święta! Nowodworska Wieczornica (9.11.) W czwartkowy wieczór, z okazji nadchodzącego Narodowego Święta Niepodległości, w Sali Dwukolumnowej w Żuławskim Parku Historycznym wybrzmiały znane pieśni i piosenki patriotyczne. Nowodworska Wieczornica, czyli wspólne śpiewanie razem z fantastycznymi muzykami – Tomaszem Stroynowskim i Romanem Chojnackim oraz zaproszonymi gośćmi przerodziła się w prawdziwie grupowy występ - ku naszemu zaskoczeniu, niemal każdy miał okazję zaśpiewać do mikrofonu! Ale zanim to nastąpiło, wysłuchaliśmy krótkiego, przepięknego recitalu fantastycznej wokalistki Anny Federowicz przy akompaniamencie Tomka Stroynowskiego, Romka Chojnackiego i Sławka Daggi. Chórki wykonały Helenka Cherek i Martynka Szulc. Narodowe Święto Niepodległości (11.11) W ramach obchodów Narodowego Święta Niepodległości, w Żuławskim Parku Historycznym wspólnie świętowaliśmy 105 rocznicę Odzyskania Wolności Naszej Ojczyzny, rozpoczynając pięknym występem Chóru Retro pod batutą utalentowanej dyrygentki Andżeliki Duczek. Następnie Łukasz Kępski - historyk i przewodnik po Żuławach wygłosił niezwykle ciekawy wykład pt. "Niepodległość". Głównym punktem programu był Finał I Gminnego Konkursu Historycznego "Polskie Drogi do Niepodległości 1794-1918", który odbył się pod patronatem Burmistrza Nowego Dworu Gdańskiego Jacka Michalskiego i Gminy Nowy Dwór Gdański. W formule popularnego programu telewizyjnego 1 z 10 stanęli w szranki uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1 w Nowym Dworze Gdańskim, Szkoły Podstawowej Nr 2 w Nowym Dworze Gdańskim oraz Zespołu Szkolno-Przedszkolny w Kmiecinie. Po tych wszystkich duchowych i umysłowych atrakcjach przyszedł czas na skosztowanie przepysznych cynamonowych bułeczek przygotowanych przez naszą koleżankę z Klubu Słonecznik Yevheniia Lukyanova. FOCH czyli Fabryka ozdób Choinkowych (02.12) Już w pierwszych dniach grudnia zaprosiliśmy całe rodziny, dużych i małych do wspólnego tworzenia kreatywnych, pięknych i, co najważniejsze, własnoręcznie wykonanych ozdób bożonarodzeniowych. W programie jak zawsze znalazły się aniołki, gwiazdki, stroiki i inne cudeńka. W tym roku również pod czujnym okiem Maji Rausch można było wykonać ozdoby z masy solnej. W sali szklanej królowały babeczki, które uczestnicy sami dekorowali wg. własnej fantazji. “FOCH” to wyjątkowe w naszym kalendarzu wydarzenie, które integruje mieszkańców oraz pozwala każdemu poczuć się przez chwilę jak dziecko. Promocja książki „Prusy. Relacja z podróży Oberlandczyka” (09.12) 9 grudnia o godz. 17:00 odbyło się u nas spotkanie promujące książkę „Prusy. Relacja z podróży Oberlandczyka”. Autorem tej niezwykłej relacji pochodzącej z przełomu XVII i XIX w. był luterański teolog i pastor Johann Christoph Wedeke. Wśród wielu spostrzeżeń, jakie znalazły się w jego relacjach sporo z nich dotyczy Żuław i Żuławiaków. Spotkanie przyciągnęło do Muzeum Żuławskiego kilkadziesiąt osób. Z tłumaczką dr Magdaleną Żółtowską-Sikorą oraz ilustratorem dr Jerzym Domino rozmawialiśmy nie tylko o publikacji ale także o mennonitach, Żuławach, Oberlandzie i krainach (regionach) w których ciągłość kulturowa zostały przerwane. Co do zaś samej publikacji "Prusy. Relacje z podróży Oberlandczyka" niewątpliwie warto ją przeczytać bo żuławskich smaczków jest w niej co niemiara. Projekt “Słonecznik” Od maja 2023 w Żuławskim Parku Historycznym funkcjonował Klub Słonecznik przeznaczony do spotkań polsko-ukraińskich. W ramach cotygodniowych spotkań przy kawie i herbacie, (około 48) realizowaliśmy różne aktywności, mające na celu wzajemne zrozumienie obu narodów, szczególnie przez pryzmat kultury, zwyczajów, świętowania dni ważnych. Stworzyliśmy przestrzeń do integracji, pobycia razem, rozmowy, wspierania się wzajemnie i wymiany międzykulturowej. Wzmocniliśmy podopieczne aby były liderkami społeczności Ukraińskiej w naszym regionie. Jedna z liderek - Nadiia Kotvitska została koordynatorką Klubu Słonecznik-Cоняшник. W ramach działalności Klubu Słonecznik-Cоняшник organizowaliśmy wyjazdy do miejsc i na wydarzenia, które pomagały lepiej poznać kulturę polską, a jednocześnie lepiej zintegrować klubowiczów. Zorganizowaliśmy jednodniowy wyjazd do Torunia, gdzie zwiedzimy muzeum piernika, planetarium, stare miasto. Odbył się wyjazd do teatru muzycznego w Gdyni, do Domu Uphagena w Gdańsku, do Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu. W ramach projektu zorganizowaliśmy szereg wydarzeń i świąt obchodzonych w Ukrainie otwartych dla społeczności lokalnej. Organizatorami i prowadzącymi te wydarzenia były członkinie Klubu Słonecznik-Cоняшник. Stały się one pewnego rodzaju ambasadorkami swojej ojczyzny na Żuławach. Celem tych wydarzeń było przybliżenie kultury i tradycji ukraińskich mieszkańcom naszego regionu. Przez cały okres trwania projektu (prócz przerwy świąteczno-noworocznej) prowadziliśmy kurs języka polskiego dla członków Klubu Słonecznik (łącznie 48 godzin), w zajęciach brało udział średnio ok. 10 osób. Regionalne zajęcia artystyczne dla seniorów W 2023 kontynuowaliśmy współpracę partnerską z Fundacją MY DBAMY w zakresie prowadzenia zajęć rękodzieła dla seniorów z Drewnicy, Bronowa i Tujska. od stycznia do lipca przeprowadziliśmy 195 godzin zajęć warsztatowych, które miały na celu rozwój plastyczny, techniczny, manualny i kreatywny osób starszych z trzech żuławskich miejscowości, a jednocześnie były pretekstem do lepszego poznania dziedzictwa kulturowego regionu. Współpraca z stowarzyszeniami mennonickimi Prowadzimy stałą współpracę ze stowarzyszeniami mennonickimi z całego świata. Najbardziej zaawansowaną formę ma ona w przypadku Mennonite Polish Studies Association z USA oraz Mennonitischer Arbeitskreis Polen z Niemiec. Wspólnie z nimi przygotowaliśmy programy wizyt w roku 2024. Ponadto we współpracy z Dutch Heratige World Tours przygotowaliśmy aplikacje turystyczne mające umożliwić turystom zwiedzanie Muzeum Żuławskiego oraz terenów Delty Wisły. Aplikacja dostępna będzie w od lipca 2024 r. Edukacja regionalna Stała oferta edukacyjna w Żuławskim Parku Historycznym W roku 2023 realizowaliśmy ofertę edukacyjną Żuławskiego Parku Historycznego, w tym opracowaliśmy i wprowadziliśmy do naszej oferty całkiem nowe lekcje i warsztaty: wśród nich lekcja i warsztat “Krajobraz żuławski” z malowaniem na szkle domu podcieniowego, który cieszył się dużym zainteresowaniem i był jednym z najczęściej wybieranych tematów. Powstały nowe materiały do edukacji o Żuławach i dziedzictwie kulturowym regionu. Prowadziliśmy zajęcia dla dzieci i młodzieży z obszaru miasta i gminy Nowy Dwór Gdański, łącznie 16 lekcji. Współpracowaliśmy ze szkołami i nauczycielami z terenu miasta i gminy pod kątem realizacji tematów regionalnych podczas zajęć szkolnych i realizacji projektów dotyczących regionu. W całym roku 2023 z naszej oferty edukacyjnej skorzystało 388 dzieci i młodzieży. Quest “Żuławski Spacer” Quest to popularna forma edukacyjnej gry terenowej, która łączy w sobie elementy zabawy i nauki. Uczestnik gry poznaje najważniejsze atrakcje danego miejsca, podążając według wskazówek znajdujących się na karcie questu. Quest, który stworzyliśmy w formie ulotki A4 jest doskonałą formą zwiedzenia Nowego Dworu Gdańskiego zarówno dla tych, którzy nie znają miasta, jak i mieszkańców, którzy chcieliby poszerzyć swoją wiedzę i odkryć kilka ciekawostek. Czas trwania gry to ok. 30-45 min. Kartę questu można pobrać zarówno w formie papierowej (w recepcji Muzeum Żuławskiego), jak i w formie cyfrowej przez naszą stronę internetową. Quest powstał w ramach projektu „Językowe Peryferia” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w programie Narodowego Centrum Kultury – Ojczysty – dodaj do ulubionych. Pracownia ceramiczna W 2023 rok kontynuowaliśmy cotygodniowe zajęcia ceramiczne. Utworzyliśmy dwie grupy, dla dzieci i dla dorosłych, które spotykały się w każdy czwartek pod kierunkiem Magdaleny Wenta-Schulz. Jednocześnie warsztaty ceramiczne powróciły również do oferty edukacyjnej Żuławskiego Parku Historycznego dla grup zorganizowanych. Wydawnictwa „REGIONICZEK, czyli mały słownik regionalizmów żuławskich” Nasze najnowsze wydawnictwo tym razem kierujemy do najmłodszych. „REGIONICZEK, czyli mały słownik regionalizmów żuławskich” powstał po to aby w prostych dziecięcych słowach wyjaśnić co znaczą terminy związane z Żuławami, takie jak np. dom podcieniowy, most zwodzony, tryfta, terp czy rów melioracyjny. Naszą misją jest aby już od najmłodszych lat uczyć małych Żuławiaków rozumienia naszej wyjątkowej krainy! Bo przecież „chronimy to co kochamy, kochamy to co rozumiemy, a co rozumiemy to czego nas nauczono” (cyt. Baba Dioum). “Regioniczek, czyli mały słownik regionalizmów żuławskich” wydano w ramach projektu “Językowe peryferia” współfinansowanego z programu Ojczysty – dodaj do ulubionych Narodowego Centrum Kultury.