STOWARZYSZENIE "WIZNA 1939"

Opis głównych działań

1) Stowarzyszenie „Wizna 1939” w 2023 r. prowadziło aktywną działalność statutową na wielu płaszczyznach, głównie realizując badania terenowe (poszukiwania), prace związane z poszukiwaniem zabytków, i ekshumacje z pól bitewnych, miejsc zbrodni wojennych (niemieckich, bolszewickich i sowieckich) na obszarze całej Polski, oraz badania antropologiczne. We współpracy z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym dokonywano również identyfikacji odnalezionych ofiar lub w razie braku dokumentów i relacji świadków, przekazywano materiał do Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów prowadzonej przez wymieniony podmiot. Stowarzyszenie prowadziło również aktywną działalność wydawniczą i edukacyjną związaną z upamiętnianiem wydarzeń historycznych i informowaniem o nowych odkryciach, dokumentowanych w poprzednich latach. Związane jest to z wydawaniem książek, zeszytów, raportów i podobnych wydawnictw papierowych, ale także realizowane było w ramach bieżącej edukacji historycznej prowadzonej poprzez portale społecznościowe Facebook, Twitter, Instagram i YouTube (kanał pn. „Wizny Dziennik Polowy”). W celu realizacji swoich zadań statutowych Stowarzyszenie współpracuje na terenie całej Polski z Wojskiem Polskim (głównie z Wojskami Obrony Terytorialnej), specjalistami z zakresu genetyki (Pomorski Uniwersytet Medyczny), antropologii, archeologii, geofizyki, a także historykami. Współpracuje też ze specjalistami z innych dziedzin, w zależności od charakteru działań, jakie są realizowane, w tym ze specjalistami z Laboratorium Kryminalistycznym Żandarmerii Wojskowej, działającym w strukturach Centrum Szkolenia Żandarmerii Wojskowej, głównie w zakresie identyfikacji i specjalistycznego dokumentowania zbrodni wojennych. 2) W 2023 r. kontynuowano badania związane z poszukiwaniem miejsc spoczynku mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. 3) W 2023 r. realizowano działania zmierzające do odnalezienia, udokumentowania, a przede wszystkim do wyjaśnienia okoliczności innych spraw zgłoszonych poprzez akcje internetowe na portalach społecznościowych. 4) Kontynuowano badania i dokumentowanie zbrodni niemieckiej w Wiźnie i w Jedwabnem na mieszkańcach narodowości żydowskiej i polskiej. Prowadzono także działalność edukacyjną związaną ze zbrodniami niemieckimi na dawnym Północnym Mazowszu (obecne Podlaskie). 5) W styczniu 2023 r. Stowarzyszenie wzięło udział w upamiętnieniu wcześniej przebadanego boju z okresu Powstania Styczniowego 1863 r. pod Łochowem. 6) Kontynuowano projekt pn. „Polowe Lekcje Historii”, czyli oprowadzanie turystów po Górze Strękowej i innych miejscach walk związanych z obroną „odcinka Wizna”, a także opowiadanie historii - przy schronie dowódcy, kpt. Władysława Raginisa - boju pod Wizną z 1939 roku. 7) W rocznicę walk pod Wizną we wrześniu 1939 r., po raz kolejny Stowarzyszenie „Wizna 1939” zorganizowało na Górze Strękowej k. Wizny obchody rocznicy bitwy pod Wizną. W ramach obchodów została odprawiona msza św. polowa, odbyły się uroczystości przy grobie kpt. Władysława Raginisa i por. Stanisława Brykalskiego (w tym apel pamięci, złożenie wieńców i kwiatów na grobie oficerów), a następnie piknik militarny. 8) We współpracy z Samorządową Instytucją Kultury „Ossów - Wrota Bitwy Warszawskiej 1920 roku” zorganizowano uroczystą mszę świętą polową w miejscu śmierci ks. Ignacego Skorupki w Ossowie, który poległ 14 sierpnia 1920 r., prowadząc do ataku na bolszewików, uczniów i młodzież z 236. Ochotniczego Pułku Piechoty. 9) Oprócz działalności edukacyjnej i kulturalnej, w 2023 r. Stowarzyszenie aktywnie promowało historię na własnym portalu www.wizna1939.eu oraz na portalach społecznościowych. Prowadzono własny kanał na portalu YouTube, gdzie prezentowano filmy z serii „Wizny Dziennik Polowy”. Filmy te, o charakterze historyczno-edukacyjnym, są także swoistym zapisem działań Grupy Poszukiwawczej Stowarzyszenia „Wizna 1939”. 10) Realizowano wspólnie z ekipą Adama Sikorskiego „Było… nie minęło – kronika zwiadowców historii” programy historyczno-edukacyjne, które są emitowane na antenie TVP Historia. 11) Stowarzyszenie wzięło udział w uroczystym pochówku żołnierzy węgierskich poległych w 1944 roku. 12) Członkowie Stowarzyszenia opublikowali artykuły o tematyce historycznej oraz o działalności Stowarzyszenia „Wizna 1939”, w kolejnym, XIX tomie „Rocznika Wołomińskiego”. 13) We współpracy w Wójtem Gminy Kołaki Kościelne dokonano badań i ekshumacji z mogiły wojennej na miejscowym cmentarzu. 14) Stowarzyszenie urządziło miejsce pochówku oraz zorganizowało uroczysty pochówek ludności cywilnej zamordowanej w Jedwabnem przez niemieckiego okupanta w 1941 r., we współpracy z Proboszczem Parafii Rzymskokatolickiej pw. Trójcy Przenajświętszej w Burzynie. 15) Stowarzyszenie przeprowadziło badania we współpracy z Fundacją „Przywracamy Pamięć” w poszukiwaniu ofiar Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie chorych „Dziekanka” w okolicach Gniezna. 16) Stowarzyszenie przeprowadziło prelekcję historyczną dla marynarzy Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni. 17) Przeprowadzono badania georadarowe w poszukiwaniu podziemi warsztatu, gdzie prowadzono prace nad balonem stratosferycznym „Gwiazda Polski” w Warszawie. 18) Zorganizowano pielgrzymkę (marsz) szlakiem ofiar pomordowanych w Jedwabnem. 19) Stowarzyszenie wzięło udział w uroczystościach upamiętniających ofiary ludobójstwa ukraińskiego w Warszawie. 20) Zorganizowano i przeprowadzono poszukiwania ofiary UPA (śp. Józefa Lewiarza) na Podkarpaciu. 21) Zorganizowano i przeprowadzono badania georadarowe i poszukiwania krypt na placu po nieistniejącym kościele protestanckim w Gogolinie. 22) Stowarzyszenie zorganizowało poszukiwania śladów potyczki w miejscu śmierci mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala” w Anielinie. 23) Stowarzyszenie zorganizowało poszukiwania poległego żołnierza z okresu wojny polsko-bolszewickiej w miejscowości Mazury (Podlaskie). 24) Zorganizowano i przeprowadzono badania georadarowe w Sanktuarium Chrystusa Cierniem Koronowanego i Krwi Zbawiciela. 25) Stowarzyszenie wydało publikację pt. „Bój pod Wizną. 7-10 IX 1939”.