STOWARZYSZENIE INTEGRACJI ZAWODOWEJ I SPOŁECZNEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH "TĘCZA"

Opis głównych działań

Działalność Warsztatów Terapii Zajęciowej odbywała się poprzez rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych będącymi uczestnikami Warsztatów. Zgodnie z zapisem §8 us.3 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 roku w sprawie warsztatów terapii zajęciowej – zajęcia w warsztacie prowadzone są na podstawie planów pracy poszczególnych pracowni ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych programów rehabilitacji i terapii stworzonych indywidualnie dla każdego uczestnika Warsztatu. Każdy z uczestników realizuje swój Indywidualny Program Rehabilitacji i Terapii, który jest stworzony i weryfikowany na podstawie zgromadzonych zapisów merytorycznych dot. bieżących osiągnięć i postępów uczestnika, dokumentacji medycznej, opinii psychologicznych, wywiadu rodzinnego, obserwacji zachowania uczestnika mających miejsce na terenie placówki warsztatu, jak i poza. Program opracowywany jest corocznie przez Radę Programową warsztatu i zawiera elementy takie jak: cele terapeutyczne (aktywizacja podopiecznych w życiu codziennym – wyrabianie samodzielności, rehabilitacja społeczna, rehabilitacja psychoterapeutyczna, rehabilitacja zawodowa, rehabilitacja ruchowa, trening ekonomiczny, współpraca z rodziną) forma i zakres rehabilitacji, metody pracy z uczestnikiem – sposób realizacji założonych celów, aspekt współpracy z rodziną w przedmiocie realizacji programu i wpływu tej współpracy na zakładany efekt końcowy, planowane efekty rehabilitacji, osoby odpowiedzialne za realizację programów. Opracowany dla potrzeb danego uczestnika Indywidualny Program Rehabilitacji i Terapii jest realizowany w pracowni wiodącej, pod nadzorem instruktora terapii zajęciowej jak i w pozostałych pracowniach (według indywidualnych potrzeb), natomiast odpowiedzialność za jego realizację spoczywa na opiekunach (wychowawcach grup). Dla usprawnienia i udokumentowania pracy z uczestnikami instruktorzy terapii zajęciowej prowadzą dziennik zajęć i obecności, a także uwzględniające osiągnięcia uczestników karty pracy i karty rehabilitacji społecznej. Zgodnie z obowiązkiem wynikającym z przepisów dotyczących funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej, bądź w miarę bieżących potrzeb uczestnika, Indywidualne Programy Rehabilitacji są okresowo oceniane, modyfikowane i dostosowywane. Właściwa, efektywna i optymalna realizacja IPR uzależniona jest od współpracy kadry merytorycznie odpowiedzialnej za jego realizację z uczestnikami, postawy i zaangażowania samych uczestników, jak również od wsparcia podejmowanych działań ze strony rodzin uczestników Warsztatu. Główne zadania realizowane w ramach terapii zajęciowej. 1. Rehabilitacja społeczna, nauka czynności życia codziennego i samodzielnego radzenia sobie w różnych sytuacjach życiowych; 2. Rehabilitacja społeczna i zawodowa – przyuczanie do najprostszych czynności zawodowych – realizowana poprzez zajęcia tematyczne w pracowniach; 3. Dodatkowe zajęcia wspomagające rehabilitację społeczno-zawodową- rewalidacja psychologiczna; 4. Rehabilitacja ruchowa; 5. Trening ekonomiczny; 6. Współpraca ze środowiskiem rodzinnym, rodzicami i opiekunami; Ad. 1) Rehabilitacja społeczna, nauka czynności życia codziennego i samodzielnego radzenia sobie w różnych sytuacjach życiowych; Rozwijanie umiejętności życia codziennego, formy zajęć: • trening w zakresie czynności życia codziennego • terapia w zakresie zaradności osobistej i samodzielności • ćwiczenia w zakresie samoobsługi, higieny osobistej i dbałości o zdrowie • trening w zakresie wyglądu zewnętrznego • zajęcia z pogranicza zajęć gospodarczych – prace porządkowe w domu i w najbliższym otoczeniu • rozwój umiejętności właściwego zachowania się i podejmowania słusznych decyzji w sytuacjach życia codziennego, w miejscach związanych z obcowaniem ze środka mi płatniczymi, poznanie pieniądza i jego siły nabywczej, różnicowanie i właściwa ocena potrzeb, dokonywanie wyborów i podejmowanie uzasadnionych decyzji • umiejętność odpowiedniego zachowania się w różnych sytuacjach życiowych • umiejętność poprawnego zachowania się w miejscach publicznych • trening umiejętności z korzystania z form grzecznościowych Przygotowanie do życia w środowisku społecznym, formy zajęć: • trening umiejętności interpersonalnych • trening wiedzy o samym sobie • trening pracy na samym sobą • trening asertywności • trening umiejętności rozwiązywania problemów w trudnych sytuacjach międzyludzkich • trening mediacji i negocjacji • ćwiczenia umiejętności komunikacyjnych, kształtowanie sposobu komunikowania się z otoczeniem poprzez komunikaty werbalne a także niewerbalne, itp. gesty, mimikę, wyzwalanie odruchu orientacyjno-badawczego • ćwiczenia aktywności w sytuacjach społecznych • ćwiczenia w orientacji społecznej • ćwiczenia w pełnieniu ról społecznych, w tym roli uczestnika WTZ Trening umiejętności zachowań społecznych: • trening podstawowy umiejętności komunikacji społecznej, stworzenie warunków do adaptacji społecznej, wyrabianie umiejętności i nawyków niezbędnych dla kontaktów i współżycia z innymi ludźmi • trening z zakresu akceptacji i tolerancji • trening umiejętności pracy w zespole i współodpowiedzialności za wykonywane zadanie • trening rozwiązywania problemów w trudnych sytuacjach międzyludzkich • trening przygotowania do podjęcia pracy – rozwijanie motywacji i tempa pracy • uruchamianie i utrwalanie wrażliwości sensorycznej i aktywności ruchowo-wokalnej, umożliwianie asymilacji bodźców • trening z zakresu twórczości artystycznej • wdrażanie do poszanowania mienia publicznego • ćwiczenia koncentracji i pamięci • ćwiczenia z zakresu dokładności oraz przestrzegania dyscypliny pracy • ćwiczenia z zakresu samodzielnego planowania, kontrolowania i wykonywania zadań • podnoszenie sprawności ruchowej i manualnej Rehabilitacja społeczna – ma umożliwić osobom niepełnosprawnym pełne uczestnictwo w życiu społecznym, a także wyrabianie predyspozycji i kompetencji do samodzielnego pełnienia ról społecznych. Jest to proces bardzo trudny. Do warsztatu terapii zajęciowej trafiają osoby z bardzo zróżnicowanym rozwojem osobowości. Wieloletnia izolacja środowiskowa połączona z różnymi formami segregacji społecznej dokonała wielkiego spustoszenie świadomości części uczestników. Podejmowane przez terapeutów różnorodne próby przywrócenia pełni praw osobie z głęboką niepełnosprawnością napotyka nie tylko na opór środowiska, ale nadal także wśród najbliższych. Niskie wiedza o problematyce niepełnosprawności i kompetencje środowiska w przedmiocie możliwego wsparcia w sposób skuteczny niweczy wiele działań instruktorów terapii oraz motywacji dla promocji zmian u samych zainteresowanych. Naszym zdaniem niezbędne są systematyczne akcje społeczne upowszechniające ideę integracji społecznej z tymi osobami. Niska samoocena zachowań społecznych (wskutek negatywnego oddziaływania środowiska) samych zainteresowanych nie sprzyja szybkiemu procesowi likwidacji barier społecznych i swobodnemu aklimatyzowaniu się niepełnosprawnych w środowisku. Ad.2) Rehabilitacja społeczna i zawodowa – przyuczanie do najprostszych czynności zawodowych- realizowana poprzez zajęcia tematyczne na pracowniach. Od początku istnienia Warsztatów funkcjonują pracownie terapeutycznych na bazie których realizowany jest program z zakresu rehabilitacji społecznej i zawodowej, co za tym idzie ma miejsce realizacja przyjętych indywidualnie dla każdego Indywidualnych Programów i Terapii, a nadto stwarzane są szanse na samorealizację i rozwój własnych zainteresowań przez uczestników. Zajęcia terapeutyczne zakresie rehabilitacji odbywają się w grupach 6-cio osobowych, zgodnie z programami i planami pracy poszczególnych pracowni. Ad.3) Dodatkowe zajęcia wspomagające rehabilitację społeczno-zawodową – rewalidacja psychologiczna. W ramach rehabilitacji społecznej co tydzień odbywają się spotkania społeczności terapeutycznej prowadzone przez psychologa. Główne kierunki działalności rehabilitacyjnej psychologa w okresie sprawozdawczym służyły do realizacji zadań terapii zawodowej, społecznej, poznawczej i wychowawczej. Psycholog w pracy rewalidacyjnej starała się w procesie terapii, aby uczestnicy WTZ osiągnęli maksymalny rozwój oraz przystosowanie do pełnienia roli społecznej. Istotnym zadaniem jest rozbudzenie potrzeb i aspiracji z jednoczesną oceną realnych możliwości rozwojowych, usprawnianie zachowanych funkcji, kompensowanie braków organicznych i funkcjonalnych, systematyczną korektę wad, redukcja obciążeń wynikających z upośledzeń i niezdolności do pracy. Rewalidacja – to system wychowania, nauczania i terapii osób niepełnosprawnych. Psycholog w pracy rewalidacyjnej starała się, aby uczestnicy WTZ osiągnęli maksymalny rozwój oraz przystosowanie do pełnienia ról społecznych, jak najpełniejszym uczestnictwie w życiu rodzinnym i zawodowym. Prowadzona indywidualna i grupowa terapia uczestników pozwala na ich jak pełniejszy rozwój społeczny, poznawczy i osobowościowy, biorąc pod uwagę stopień ich niepełnosprawności i poziom rozwoju umysłowego. Psychoterapia indywidualna stanowi interakcje między dwiema osobami. Grupowa to wykorzystywanie interakcji między niepełnosprawnym a psychologiem w grupie. W terapii zajęciowej dużą rolę odgrywają elementy psychoterapii pozytywnej, umożliwiające osobie nauczenie się umiejętności rozwiązywania i łagodzenia konfliktów. Ćwiczenia korekcyjno-kompensacyjne prowadzone przez psycholog, pozwalały na stymulowanie ogólnego rozwoju osoby, ćwiczenie koncentracji, uwagi, usprawnianie koordynacji wzrokowo - ruchowej, kształtowanie umiejętności porównywania, segregowania, uczyły umiejętności pisania i czytania oraz liczenia, rozbudzały zainteresowania i podnosiły motywację do pracy i nauki. Ad.4) Rehabilitacja ruchowa Głównym celem rehabilitacji ruchowej za pomocą określonych czynników terapeutycznych jest profilaktyka oraz rehabilitacja aparatu ruchowego naszych podopiecznych. Uczestnicy mają obniżoną sprawność, wydolność oraz koordynację fizyczną. Rehabilitacja ruchowa w Warsztacie Terapii Zajęciowej koncentruje się na korekcji wad postawy, zapobieganiu regresowi fizycznemu, poprawieniu kondycji fizycznej, wydolności krążeniowo –oddechowej oraz usprawnianiu widzenia. Kilka osób ma nadwagę, dlatego korzystają z sali rehabilitacyjnej, aby zwiększyć swoją sprawność fizyczną i ją utrzymać. Dla uczestników WTZ rehabilitacja ruchowa ma bardzo duże znaczenie: •Zapobieganie ograniczenia ruchomości w stawach, •Zapobieganie osłabieniu mięśni i ich zanikom, •Zapobieganie obrzękom, •Przywracanie prawidłowej ruchomości w stawach oraz siły wytrzymałości mięśni, •Poprawa koordynacji i równowagi, •Korekcja wad postaw ciała, •Poprawa czynności układu krążeniowo – oddechowego •Pobudzenie i poprawa czynności o.u.n, •Zwiększenie wydolności i sprawności ogólnej, •Nauka nawiązywania kontaktu emocjonalnego, koncentracji wzroku, Prowadzone były zajęcia na sali rehabilitacyjnej, oprócz tego uczestnicy mieli możliwość wykonywania ćwiczeń, gier i zabaw ruchowych na boisku w terenie otwartym. Dodatkowym wypełnieniem programu były zajęcia, które uczestnicy odbywali na basenie .