"INSTYTUT ROZWOJU SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO"

Opis głównych działań

Stowarzyszenie Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego, ul. Marii Curie-Skłodowskiej 5, 20-029 Lublin, NIP 712-27-05-596, REGON 432308002, data wpisu do KRS 01.10.2001 r. pod numerem KRS 0000046748 Data uzyskania statusu OPP – 25.07.2006 r. Stowarzyszenie Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego w roku 2023 liczyło 45 członków (jednostek samorządu terytorialnego województwa lubelskiego). W roku 2023 odbyło się jedno Zgromadzenie Członków Stowarzyszenia oraz cztery zebrania Zarządu Stowarzyszenia (przypadające po jednym na każdy z kwartałów roku kalendarzowego). Miniony rok był czasem intensywnej pracy, współpracy i realizacji licznych inicjatyw mających na celu wsparcie rozwoju jednostek samorządu terytorialnego województwa lubelskiego. Dzięki zaangażowaniu i wspólnym wysiłkom udało się osiągnąć wiele znaczących sukcesów, które przyczyniły się do rozwoju regionu lubelskiego poprzez szereg realizowanych projektów. Do licznych działań podejmowanych przez Stowarzyszenie w roku 2023 roku możemy zaliczyć projekty z zakresu: - wzmacnianie współpracy między samorządami, - wspieranie działań z zakresu międzynarodowej współpracy samorządowej, - działalność badawczą i naukową, - działalność z zakresu marketingu terytorialnego, - realizację projektów edukacyjnych, - promocję zrównoważonego rozwoju, - rozwój inicjatyw społecznych. Do zrealizowanych działań, wydarzeń, projektów, konferencji a także innych przedsięwzięć skierowanych do różnych grup odbiorców możemy zaliczyć: 1. III Samorządowy Kongres Trójmorza i Forum Gospodarcze. 16-17 maja 2023 r. Samorządowy Kongres Trójmorza jest kontynuacją corocznych spotkań przedstawicieli władz regionów i państw należących do Inicjatywy Trójmorza. Kongres wraz z Forum Gospodarczym jest międzynarodowym wydarzeniem pozwalającym na zacieśnianie powiązań międzyregionalnych, tworzącym trwałe podstawy dla rozwoju gospodarczego w zakresie energii, transportu, komunikacji cyfrowej i gospodarki. Wszystkie edycje realizowane były pod Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, który w 2016 roku zapoczątkował format prezydencki współpracy państw Trójmorza. Jest to honorowe wyróżnienie, wskazujące na unikalny charakter przedsięwzięcia oraz forma aprobaty dla inicjatywy podejmowanej przez Województwo Lubelskie. III edycja Kongresu poświęcona była makroregionalnym uwarunkowaniom rozwoju Inicjatywy Trójmorza. Główne tematy dotyczyły zapewnienia bezpieczeństwa w regionie oraz bezpieczeństwa energetycznego. Ważnym punktem stała się debata nad przyszłością obszaru Trójmorza, w szczególności w odniesieniu do wyzwań geopolitycznych związanych z wojną na Ukrainie. Istotnymi wydarzeniami towarzyszącymi III edycji Kongresu było podpisanie umowy o utworzeniu Sieci Regionów Trójmorza, której liderem jest Województwo Lubelskie oraz umowy o utworzeniu Sieci Uniwersytetów Trójmorza pod przewodnictwem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Inicjatywy te są dowodem na skuteczność rozwoju międzyregionalnego komponentu Inicjatywy Trójmorza. W dniach 16-17 maja 2023 roku w Samorządowym Kongresie Trójmorza wzięło udział ponad 1500 uczestników z 32 krajów. Odbyło się 40 paneli dyskusyjnych, w których uczestniczyło 240 prelegentów. Gościliśmy 22 oficjalne delegacje zagraniczne reprezentujące regiony z Inicjatywy Trójmorza, Mołdawii i Ukrainy oraz rektorów i profesorów z 13 europejskich uniwersytetów. Uczestnicy wydarzenia mieli okazję zapoznać się z ofertą ponad 40 stoisk wystawienniczych, uczestniczyć w pokazach wodorowych czy wysłuchać inspirujących wystąpień i prezentacji podczas wydarzenia towarzyszącego Kongresowi Startups Day – Future Is Now! 2. Konferencja „Samorządowe relacje międzynarodowe na osi współpracy wzdłuż trasy Via Carpatia. Dobre praktyki i determinanty rozwoju”. 11-12 czerwca 2023 r.. Lublin. Celem wydarzenia organizowanego przez Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego we współpracy ze Instytutem Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka było omówienie stosunków polsko-węgierskich oraz kwestii współpracy międzynarodowej wzdłuż trasy Via Carpatia. Konferencję otworzyło wystąpienie Przedstawiciela Ministerstwa Edukacji i Nauki. W trakcie otwarcia wydarzenia głos zabrał także dr hab. Marcin Szewczak – Prezes Instytutu Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego, Rektor KUL ks. prof. dr hab. Mirosław Kalinowski, Ambasador Węgier w Polsce dr Orsolya Zsuzsanna Kovcas oraz Dyrektor Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej dr hab. Maciej Szymanowski. Oprócz wystąpień merytorycznych w zakresie rozwoju samorządowej współpracy międzynarodowej, w programie konferencji zaplanowany został City Tour oraz prezentacje kultury lokalnej. Organizacja konferencji współfinansowana była ze środków Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka w ramach projektu VIA CARPATIA NETWORK. 3. Projekt „Podniesienie poziomu świadomości ekologicznej w zakresie odnawialnych źródeł energii na obszarach chronionych województwa lubelskiego”. Projekt z zakresu edukacji ekologicznej, współfinansowany ze środków NFOŚiGW oraz WFOŚiGW w Lublinie, skierowany do szerokiej grupy odbiorców (uczniowie, samorządowcy, przedstawiciele organizacji pozarządowych, przedsiębiorcy). Jego celem było podniesienie wiedzy i świadomości ekologicznej, umożliwiającej poznanie lubelskich obszarów chronionych, uwarunkowań inwestycji w zieloną energię na obszarach podlegających ochronie, korzyści i potencjalnych utrudnień związanych z rozwojem OZE na obszarach chronionych, umiejętność trafnej analizy efektywności energetycznej i ekonomicznej zielonych rozwiązań oraz możliwości pozyskania wsparcia na przeprowadzenie zaplanowanych przedsięwzięć. W ramach projektu na terenie 5 powiatów przeprowadzone zostały szkolenia wraz częścią warsztatową, dedykowane samorządom, organizacjom pozarządowym, przedsiębiorcom oraz mieszkańcom zainteresowanym tematyką ochrony środowiska i odnawialnych źródeł energii. Szkolenia miały charakter bezpłatny i otwarty, a ich głównym celem było nabycie wiedzy umożliwiającej wprowadzanie i rozwój odnawialnych źródeł energii elektrycznej, ze szczególnym uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju oraz regulacji prawnych obowiązujących na obszarach objętych ochroną. Podczas szkoleń poruszone zostały kwestie związane z metodami ograniczania energochłonności w gospodarstwach domowych, przemyśle, sektorze publicznym i budownictwie, systemami magazynowania energii, regulacjami prawnymi dotyczącymi odnawialnych źródeł energii oraz dokumentami strategicznymi regulującymi rozwój OZE. Uczestnikom zostały także przedstawione zagadnienia związane z energetyką wiatrową, fotowoltaiką, energią geotermalną, wodną i biogazowniami, z uwzględnieniem zasad ich działania, możliwościami rozwoju poszczególnych rodzajów OZE na obszarach chronionych, analizą efektywności instalacji, a także korzyści i ewentualnych zagrożeń wynikających z ich zastosowania. Do przeprowadzenia szkoleń zaangażowani zostały przedstawiciele kadry akademickiej, specjalizujący się w dziedzinie energetyki i odnawialnych źródeł energii, co było gwarancją jakości treści merytorycznych. Zakres tematyczny został także wzbogacony o treści stricte z zakresu ochrony środowiska - w szkoleniach uczestniczyli doświadczeni w opracowywaniu i wdrażaniu programów ochrony środowiska, przedstawiciele Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych. Prowadzący szkolenia przybliżyli uczestnikom temat obszarów chronionych, edukując na temat walorów środowiskowych województwa lubelskiego oraz zasad regulujących rozwój inwestycji ekologicznych na obszarach chronionych. Szerokie, wieloaspektowe ujęcie tematu pozwoliło na podniesienie wiedzy na temat odnawialnych źródeł energii oraz zasad zrównoważonego gospodarowania energią, co umożliwi świadome i racjonalne wykorzystywanie zielonych rozwiązań zarówno przez jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa, a także mieszkańców regionu. Szkolenia odbyły się w następujących terminach i lokalizacjach: • 19 września 2023 r. - Ryki (powiat Rycki) • 3 października 2023 r. - Tomaszów Lubelski (powiat tomaszowski) • 6 października 2023 r. - Żółkiewka (powiat krasnostawski) • 18 października 2023 r. - Nałęczów (powiat puławski) • 26 października 2023 r. - Biłgoraj (powiat biłgorajski) Informacje o ofercie szkoleń upowszechniane były za pośrednictwem spotu promocyjnego emitowanego w największej telewizji regionalnej TVP3 Lublin, na stronie internetowej beneficjenta www.irst.lubelskie.pl i profilu beneficjenta na Facebooku. W nawiązaniu do wiedzy zdobytej podczas szkoleń przeprowadzone zostały warsztaty dla przedstawicieli samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, podmiotów zajmujących się ochroną środowiska oraz wszystkich zainteresowanych tematem rozwoju odnawialnych źródeł energii na obszarach chronionych. Warsztaty miały na celu pogłębienie wiedzy i wypracowanie metod współpracy przy realizacji przedsięwzięć ekologicznych. Działania edukacyjne przeprowadzone w ramach projektu zostały podsumowane podczas konferencji, która odbyła się 12 października w Rykach. W trakcie konferencji podsumowane zostały efekty przeprowadzonych działań edukacyjnych oraz rozstrzygnięty został konkurs plastyczno-fotograficzny “Energia przyszłości”. W ramach projektu prowadzona była kampania informacyjno-promocyjna, upowszechniająca cele projektu oraz realizowane narzędzia edukacyjne. Nakręcono i wyemitowano na antenie telewizji regionalnej TVP3 Lublin 4 spoty – 1 promocyjny oraz 3 informacyjno-merytoryczne. Spot promocyjny zrealizowany został z udziałem Prezes WFOiGW w Lublinie, Prezesa IRST WL oraz Wicemarszałka Województwa Lubelskiego. Materiał stanowił formę prezentacji walorów przyrodniczych województwa w kontekście planowanych do realizacji działań i był zaproszeniem do udziału w projekcie. Spot wyemitowany został na antenie telewizji regionalnej TVP3 Lublin i został opublikowany na profilu IRST WL na Facebooku. W ramach działań informacyjno-merytorycznych IRST WL zrealizował spot z udziałem przedstawicieli samorządów, w którym zaprezentowane zostały dobre praktyki z zakresu OZE i ciekawe, innowacyjne rozwiązania pozwalające na racjonalne gospodarowanie energią. O zielonych rozwiązaniach na terenie swojego samorządu opowiedział Burmistrz Tomaszowa Lubelskiego Wojciech Żukowski, Starosta Puławski Danuta Smaga oraz Starosta Rycki Dariusz Szczygielski. W zrealizowanym materiale wyjaśnione zostały mechanizmy działania zastosowanych urządzeń oraz efekty dla środowiska, osiągnięte w wyniku wdrożenia inwestycji, co pozwoliło zarówno podnieść wiedzę mieszkańców województwa w zakresie technicznych aspektów fukcjonowania OZE, jak również świadomość przedsięwzięć proekologicznych realizowanych na terenie regionu. Spot wyemitowany został na antenie telewizji regionalnej TVP3 Lublin i został opublikowany na profilu IRST WL na Facebooku. Drugi ze spotów o charakterze informacyjno-merytorycznych zrealizowany został w formie debaty z udziałem samorządowców. Dobrany format stanowił platformę wymiany doświadczeń i dyskusji nad szansami i wyzwaniami stojącymi przed jednostkami samorządu w kontekście rozwoju OZE. Warto nadmienić, że wszelkie inwestycje realizowane na obszarach objętych ochroną powinny być gruntownie przeanalizowane i zaplanowane nie tylko z myślą o pozytywnym efekcie ekologicznym, ale także z uwzględnieniem potencjalnej ingerencji w środowisko. Wyjątkowo ważne stąd było stworzenie przestrzeni do wspólnej dyskusji nad efektywnością rozwiązań wdrażanych w samorządach, co umożliwia racjonalne gospodarowanie energią oraz zwiększa świadomość mieszkańców na temat szans i wszystkich ewentualnych zagrożeń płynących z wdrażania odnawialnych źródeł energii. W dyskusji o perspektywach rozwoju samorządów oraz zielonych rozwiązaniach na terenie naszego regionu udział wzięli: Wicemarszałek Województwa Lubelskiego Michał Mulawa, Starosta Rycki Dariusz Szczygielski, Burmistrz Nałęczowa Wiesław Pardyka, Dyrektor Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych Paweł Łapiński oraz Wiceprezes IRST WL Maryla Symczuk. Debatę moderował Prezes IRST WL prof. Marcin Szewczak. Niezwykle ważnym elementem podnoszenia świadomości ekologicznej mieszkańców województwa oraz wiedzy na temat obszarów chronionych jest oferta edukacyjna dedykowana najmłodszym mieszkańcom regionu. 3 spot informacyjno-merytoryczny przedstawiał przebieg terenowych zajęć edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, zrealizowanych we współpracy z Zespołem Lubelskich Parków Krajobrazowych i Roztoczańskim Parkiem Narodowym. Podczas lekcji na łonie przyrody dzieci, pod okiem doświadczonych przyrodników, poznawały fakty na temat obszarów objętych ochroną, mogły obejrzeć funkcjonujące na ich terenie zielone rozwiązania, a także poznać zasady, na jakich mogą być one wdrażane na obszarach o szczególnie cennych walorach środowiskowych. Zajęcia miały formę nauki przez zabawę, a dzięki połączeniu treści edukacyjnych z wyprawą terenową - były nie tylko efektywną formą nauki, ale także sposobem na rozbudzenie zainteresowania światem przyrody i inspirującą formą aktywnego letniego odpoczynku. W celu upowszechnienia efektów zajęć, ich przebieg został zarejestrowany, a następnie wyemitowany na antenie TVP 3 Lublin oraz na profilu IRST WL na Facebooku. W ramach projektu przeprowadzony został konkurs plastyczno-fotograficzny “Energia przyszłości”, którego celem było ugruntowanie, w formie kreatywnego działania, wiedzy na temat pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych. W celu promocji konkursu i upowszechniania celów projektu Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego pozyskał patronat medialny nad inicjatywą Radia Lublin i TVP3 Lublin. Rekrutacja do projektu odbyła się przy współpracy z samorządami objętymi projektem. W celu zwiększenia zasięgu inicjatywy na terenie samorządów położonych na obszarach chronionych, w działania informacyjne zaproszone został także Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych oraz Stowarzyszenie Samorządów Euroregion Roztocze. W ramach projektu opracowana i wydana została publikacja o charakterze naukowo-praktycznym, dotycząca promocji odnawialnych źródeł energii na obszarach chronionych. W ramach publikacji przygotowane zostały artykuły tożsamo zbieżne z informacjami przekazywanymi w trakcie szkoleń i warsztatów. 4. Projekt „Podniesienie poziomu świadomości ekologicznej w zakresie przeciwdziałania emisjom na obszarach chronionych województwa lubelskiego”. W ramach projektu IRST WL realizował szereg działań edukacyjnych, skierowanych do szerokiej grupy odbiorców, w tym: szkolenia i warsztaty dla przedstawicieli przedstawicieli samorządu terytorialnego oraz organizacji społecznych, podczas których nasi specjaliści przybliżyli uczestnikom możliwości działań na rzecz ochrony środowiska, z uwzględnieniem uwarunkowań środowiskowych oraz zasad zrównoważonego rozwoju. Tematyka szkoleń obejmowała zagadnienia z zakresu metod przeciwdziałania szkodliwym emisjom na obszarach objętych ochroną przyrodniczą, a w szczególności kwestie związane z rolą i miejscem gospodarki niskoemisyjnej w aktach prawnych oraz w dokumentach strategicznych ze wskazaniem obowiązków prawnych z nich wynikających; ograniczaniem smogu i emisyjnością budynków; rozwojem różnych form elektromobilności; gospodarką odpadami i BDO; rolą społecznej odpowiedzialności biznesu w rozwoju gospodarki niskoemisyjnej oraz edukacją i promocją zagadnienia gospodarki niskoemisyjnej. Do przeprowadzenia szkoleń zaangażowani zostały przedstawiciele kadry akademickiej, specjalizujący się w temacie zrównoważonego rozwoju oraz prawnych aspektów ochrony środowiska, co było gwarancją jakości treści merytorycznych. Zakres tematyczny został także wzbogacony o treści stricte z zakresu ochrony środowiska - w szkoleniach uczestniczyli doświadczeni w opracowywaniu i wdrażaniu programów ochrony środowiska, przedstawiciele Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych. Prowadzący szkolenia przybliżyli uczestnikom temat obszarów chronionych, edukując na temat walorów środowiskowych województwa lubelskiego oraz zasad regulujących rozwój inwestycji ekologicznych na obszarach chronionych. Szerokie, wieloaspektowe ujęcie tematu pozwoliło na podniesienie wiedzy na temat możliwości ograniczania emisyjności w wielu dziedzinach życia, co umożliwi świadome i racjonalne wykorzystywanie rozwiązań i inwestycji na rzecz zrównoważonego rozwoju, zarówno przez jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa, a także mieszkańców regionu. Szkolenia odbyły się w następujących terminach i lokalizacjach: • 27 września 2023 r. - Ryki (powiat Rycki) • 5 października 2023 r. - Tomaszów Lubelski (powiat tomaszowski) • 9 października 2023 r. - Krasnystaw (powiat krasnostawski) • 17 października 2023 r. - Puławy (powiat puławski) • 27 października 2023 r. - Biłgoraj (powiat biłgorajski) W szkoleniach wzięło udział ponad 500 osób. W celu pogłębienia wiedzy zdobytej na szkoleniu, terenie każdego z powiatów przeprowadzone zostały szkolenia wraz z częścią warsztatową dla samorządów, organizacji pozarządowych oraz przedsiębiorstw, służące nabyciu wiedzy umożliwiającej skuteczne ograniczenie emisyjności w tym walkę ze smogiem, wdrożenie ekologicznych metod ogrzewania budynków mieszkalnych, usługowych i gospodarczych oraz zmiany codziennych nawyków wpływających pośrednio lub bezpośrednio na ograniczenie emisji. W ramach warsztatów zostaną przygotowane zajęcia praktyczne wspierające i zwiększające współpracę na osi samorząd-organizacja-przedsiębiorca. Efektem kampanii edukacyjno-informacyjnej dla uczniów było przybliżenie metod i korzyści płynących z ograniczenia emisji spalin. W ramach zadania ogłoszony został konkurs plastyczno-fotograficzny “Czyste powietrze – nasz wspólny cel!” z nagrodami dla dzieci ze szkół podstawowych i średnich. Celem konkursu było ugruntowanie w formie zabawy zdobytej podczas warsztatów wiedzy na temat rozwiązań przyjaznych środowisku naturalnemu w szczególności promowania rozwoju gospodarki niskoemisyjnej na obszarach chronionych. Uczniowie mieli do wyboru dwie formy realizacji konkursu – plastyczną lub fotograficzną. W celu promocji konkursu i upowszechniania celów projektu Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego pozyskał patronat medialny nad inicjatywą Radia Lublin i TVP3 Lublin. Działania edukacyjne przeprowadzone w ramach projektu zostały podsumowane podczas konferencji, która odbyła się 26 października w Tomaszowie Lubelskim. W trakcie konferencji podsumowane zostały efekty przeprowadzonych działań edukacyjnych oraz rozstrzygnięty został konkurs plastyczno-fotograficzny “Czyste powietrze – nasz wspólny cel!”. W wydarzeniu, z ramienia IRST WL, wzięły udział Dyrektor IRST WL Katarzyna Kwiatosz oraz Koordynator szkoleń Monika Kalita, które podsumowały narzędzia edukacyjne zrealizowane w ramach projektu. W ramach projektu prowadzona była kampania informacyjno-promocyjna, upowszechniająca cele projektu oraz realizowane narzędzia edukacyjne. Nakręcono i wyemitowano na antenie telewizji regionalnej TVP3 Lublin 4 spoty edukacyjne, stanowiące formę prezentacji walorów przyrodniczych województwa w kontekście planowanych do realizacji działań, przedstawiające dobre praktyki samorządowe z zakresu ograniczania szkodliwych emisji, spot stanowiący zapis debaty telewizyjnej z udziałem samorządowców oraz narzędzie edukacyjne z zakresu ochrony przyrody dla najmłodszych. W celu utrwalenia efektów projektu uczniowie zaproszeni zostali do udziału w konkursie plastyczno-fotograficznym, w ramach którego zaprezentowali możliwości ochrony powietrza oraz zaprezentowali przykłady działań swoich samorządów w obszarze przeciwdziałania szkodliwym emisjom. W ramach projektu została także opracowana i wydana publikacja o charakterze naukowo- praktycznym, dotycząca promocji zagadnienia gospodarki niskoemisyjnej na obszarach chronionych. 5. Piknik ekologiczny „Kraszczady – piękno przyrody w cieniu wąwozów ukryte”. 23 lipca 2023, Krasnystaw. Wydarzenie zorganizowane przy współpracy z Powiatem Krasnostawskim było okazją do poznawania uroków, kultury i historii Kraszczad, obejmujących zasięgiem gminy Gorzków, Rudnik, Żółkiewka i Kraśniczyn w województwie lubelskim. Choć obszaru Kraszczad próżno póki co szukać na mapach regionu, Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego, wspólnie z Powiatem Krasnostawskim od wielu lat promuje obszar, edukuje w zakresie lokalnej historii i organizuje wydarzenia integrujące lokalną społeczność. Podczas pikniku ekologicznego można było przyjrzeć się inscenizacjom historycznym przygotowanym przez grupy rekonstrukcyjne stowarzyszenia „Michalec 1864” oraz „Stowarzyszenia Wschód”, skosztować lokalnych smaków na stoiskach kół gospodyń wiejskich z terenu Kraszczad, wziąć udział w grach i zabawach, a także przyjrzeć się z bliska pracy ekipy TVP3 Lublin, która w ramach programu „Lato z TVP3 Lublin w Kraszczadach” wspólnie z zaproszonymi gośćmi odkrywała przed widzami elementy lokalnej kultury, historię i ciekaowstki przyrodnicze obszaru. Wydarzeniu towarzyszył start rajdu Tour de Lubelskie. 6. Projekt badawczy VIA CARPATIA NETWORK Projekt realizowany był ze wsparcia Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. W. Felczaka w Warszawie. W ramach projektu zaplanowano szereg działań wspierających samorządową współpracę międzynarodową: organizację konferencji oraz opracowanie raportu badawczego. Celem badania realizowanych na potrzeby raportu było przeprowadzenie analizy współpracy jednostek samorządowych w obszarze Europy Środkowo-Wschodniej, ocena stanu międzynarodowej współpracy samorządowej oraz wypracowanie form jej wsparcia, w kontekście realizacji wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych. Do udziału w badaniu zaproszone zostały jednostki samorządu z terenu Polski oraz 12 krajów tworzących ówcześnie Inicjatywę Trójmorza. Narzędzie badawcze stanowiła ankieta elektroniczna. Na podstawie uzyskanych danych przygotowany został raport, który służyć będzie opracowaniu dalszych instrumentów wspierających rozwój współpracy samorządowej, zwłaszcza w kontekście ważnych założeń inwestycyjnych, w tym m.in. budowy trasy Via Carpatia, która wpłynie znacząco na poprawę jakości komunikacji pomiędzy krajami. 7. Projekt naukowy pt. „Różnorodność europejskiej kultury prawnej a proces kreowania zrównoważonego rozwoju regionalnego”, 22 września 2023 r., Lublin. Projekt naukowy realizowany przez Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II oraz Fundację „Myśląc Ojczyzna”. Pod patronatem Ministra Edukacji i Nauki. Projekt realizowany w ramach programu Doskonała Nauka II Ministerstwa Edukacji i Nauki. Konferencja stanowiła platformę wymiany myśli na temat dziedzictwa prawno-kulturowego Europy oraz aksjologicznych podstaw funkcjonowania społeczeństwa, w kontekście perspektyw i kierunków rozwoju regionalnego. Główną oś tematyczną stanowiła kwestia dziedzictwa prawno-kulturowego państw europejskich oraz ich roli w kształtowaniu modelu zrównoważonego rozwoju regionalnego. Podejmowana tematyka przez uczestników konferencji określona została za szczególnie ważną w kontekście aktualnego kryzysu tożsamościowego Europy oraz dynamicznych wyzwań geopolitycznych, takich jak wojna w Ukrainie czy kryzys energetyczny. Konferencja zgromadziła szerokie grono naukowców z różnych dyscyplin: socjologów, psychologów, filozofów, kulturoznawców, historyków, religioznawców, teologów oraz specjalistów z zakresu komunikacji i mediów. W ramach projektu opracowano raport badawczy podsumowujący wyniki konferencji pt. Różnorodność europejskiej kultury prawnej a proces kreowania zrównoważonego rozwoju regionalnego. 8. Młodzieżowe Forum Nowych Technologii. 27 listopada 2023 r., Ryki. Projekt realizowany ze wsparcia Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu edukacyjnego. Młodzieżowe Forum Nowych Technologii to wydarzenie adresowane do uczniów szkół podstawowych (klas IV-VIII) oraz szkół ponadpodstawowych. Zorganizowane zostało 27 listopada w Centrum Kultury i Sportu w Rykach. Celem wydarzenia była popularyzacja wiedzy i wymiana doświadczeń w zakresie cyberbezpieczeństwa i nowych technologii. Wydarzenie zorganizowane zostało przez Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego oraz Gminę Ryki. W dobie dynamicznego rozwoju technologicznego nowe technologie stają się integralną częścią życia społecznego, poddając dynamicznym zmianom sposób, w jaki ludzie komunikują się, pracują i uczą. Z jednej strony, innowacyjne rozwiązania przynoszą liczne korzyści, ułatwiając dostęp do wiedzy, usprawniając codzienne czynności oraz zapewniając nowe możliwości rozwoju. Z drugiej zaś - wraz ze wzrostem możliwości zastosowań nowoczesnych rozwiązań technologicznych, pojawiają się również zagrożenia, które szczególnie dotkliwie dotykają najmłodszych członków naszego społeczeństwa. Właśnie po to Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego oraz Gmina Ryki podjęli się organizacji wydarzenia, oddając do dyspozycji uczniów szkół podstawowych i ponad podstawowych zestaw narzędzi edukacyjnych, służących popularyzacji wiedzy oraz możliwość doświadczenia efektów płynących z postępu technologicznego oraz rozwoju nowych form techniki. W programie wydarzenia organizatorzy przewidzieli szereg aktywności, m.in. w prelekcje i wykłady połączone z praktyczną częścią warsztatową, prowadzone przez przedstawicieli uczelni wyższych z terenu Polski oraz szkół branżowych i technicznych, mające na celu upowszechnianie wiedzy o bezpieczeństwie, a także kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń związanych z korzystaniem z technologii (zwłaszcza w kontekście kanałów informacyjno- komunikacyjnych). Istotną częścią projektu była organizacja platformy wystawienniczej, gdzie uczniowie mogą odwiedzić stoiska uczelni wyższych oraz szkół branżowych i technicznych oraz uzyskać wiedzę na temat oferty edukacyjnej ww. podmiotów, zapoznać się z ich dokonaniami w dziedzinie nowych technologii oraz porozmawiać z przedstawicielami ośrodków, co pozwoliło na poszerzenie perspektywy uczniów i może w istotny sposób wpłynąć na dalszy kierunek rozwoju i kształcenia. Do udziału w wydarzeniu zaproszeni zostali przedstawiciele szkół wyższych, instytutów badawczych, parków naukowo-technologicznych i instytucji działających w obszarze edukacji i nowych technologii, którzy zaprezentowali ofertę naukową oraz przykłady wykorzystania nowoczesnych technologii. Wśród partnerów, a jednocześnie wystawców Forum znalazły się: • Akademia Zamojska, • Akademia Wymiaru Sprawiedliwości, • Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu Akademia Nauk Stosowanych, • Grupa Azoty, • Collegium Intermarium, • Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie, • Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, • Stowarzyszenie LGD "Lepsza Przyszłość Ziemi Ryckiej", • Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, • Puławski Park Naukowo-Technologiczny, • Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, • Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, • Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie, • Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie, • Centralne Wojskowe Centrum Rekrutacji, • Centrum Kultury i Sportu w Rykach. W ramach Forum zorganizowane zostały dwie debaty oksfordzkie z udziałem uczniów, w trakcie których poruszone zostały kwestie bezpieczeństwa cyfrowego oraz szans i zagrożeń związanych z korzystaniem z nowych technologii. Celem debat była aktywna edukacja dzieci i młodzieży w dziedzinie bezpieczeństwa w sieci oraz nowych technologii. Dyskusja było moderowana przez przedstawicieli świata nauki, którzy czuwali nad przebiegiem dyskusji oraz jej wysoką jakością merytoryczną. Dzięki organizacji debaty do dyspozycji uczniów oddane zostanie ciekawe i aktywizujące narzędzie edukacyjne pozwalające na poszerzenie wiedzy w zakresie nowych technologii, a kształtowanie umiejętności konstruktywnej wymiany argumentów i poglądów. W trakcie wydarzenia podpisany został także list intencyjny samorządów z obszaru województwa lubelskiego w obszarze wspólnych inicjatyw na rzecz edukacji innowacyjnej w szkołach. Podpisana deklaracja ma na celu zacieśnianie współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego województwa lubelskiego oraz podejmowaniu wspólnych inicjatyw w zakresie popularyzacji zasad bezpieczeństwa w sieci, promowanie postaw kreatywnych wśród uczniów oraz wspieranie rozwoju nowoczesnych technologii. W wydarzeniu wzięło udział ponad 700 uczniów z całego regionu. Wydarzeniu towarzyszyła kampania promocyjno-edukacyjna prowadzona we współpracy z największą telewizją regionalną TVP3 Lublin oraz za pośrednictwem social mediów IRST WL. Zrealizowany został spot promocyjny wydarzenia oraz film edukacyjny zawierający wypowiedzi uczestników forum oraz zaangażowanych do organizacji wydarzenia specjalistów. Do dyspozycji uczestników i osób zainteresowanych wydarzeniem i tematyką nowych technologii oddany został także portal internetowy www.mfnt.pl, gdzie znalazły się wszystkie niezbędne informacje organizacyjne, szczegółowy program wydarzenia, opis partnerów, materiały promocyjne oraz relacje z wydarzenia. Ważnym komponentem projektu było także opracowanie folderu edukacyjnego zawierającego scenariusze zajęć lekcyjnych i warsztatów praktycznych dla szkół podstawowych i ponad podstawowych, które posłużą jako kompleksowe, gotowe narzędzie edukacyjne w temacie cyberbezpieczeństwa i nowych technologii. Celem opracowanych scenariuszy zajęć edukacyjnych było przybliżenie uczniom zagadnień związanych z nowoczesnymi technologiami oraz szeroko pojętym bezpieczeństwem w sieci. Poprzez kompleksowe podejście do tematyki, planowane zajęcia mają na celu wyposażenie uczestników w niezbędną wiedzę i umiejętności, pozwalające na świadome korzystanie z cyfrowego świata, jak również na identyfikację i minimalizację potencjalnych zagrożeń. Zaprezentowane scenariusze obejmują różnorodne aspekty nowych technologii, od cyberbezpieczeństwa, przez etykę w sieci, po pojęcie prywatności danych. Wśród opracowanych tematów znalazły się następujące kwestie: 1. Hejt i mowa nienawiści, 2. Sztuczna inteligencja - szanse i zagrożenia, 3. Cyberprzemoc rówieśnicza, 4. Bezpieczne zakupy w cyberprzestrzeni, 5. Nowe technologie – szansa czy zagrożenie, 6. Warsztaty praktyczne dla uczniów szkół średnich z wykorzystaniem symulatora odczuć geriatrycznych pt: ZROZUMIEĆ STAROŚĆ, 7. Innowacyjne technologie i ich wpływ na nasze życie. Każdy z obszarów tematycznych został opracowany z uwzględnieniem potrzeb rozwojowych uczniów oraz ich codziennych doświadczeń w świecie internetu i technologii. W celu monitoringu zasięgu działań edukacyjnych oraz osiągnięcia planowanych rezultatów projektu przeprowadzona została ewaluacja ex-post. Istota procesu polega na ocenie projektu po jego zakończeniu, z uwzględnieniem analizy danych na temat zakresu i trwałości jego oddziaływania. Umożliwia to ponadto skuteczne zaplanowanie kolejnych aktywności oraz dobór trafnych narzędzi dostosowanych do zakresu i specyfiki obszaru działania oraz potrzeb grupy odbiorców. Ewaluacja przeprowadzona została przez zewnętrzny podmiot badawczy, co pozwoliło na uzyskanie rzetelnych i obiektywnych danych. Wyniki badania opublikowane zostały na stronie wydarzenia: www.mfnt.pl. 9. Współpraca z mediami Instytut systematycznie współpracuje z mediami w skali regionalnej i ogólnopolskiej. Przedstawiciele Instytutu systematycznie popularyzują idee samorządności oraz działania podejmowane przez zrzeszonych członków Stowarzyszenia na antenie regionalnych mediów. Co więcej, przedstawiciele Instytutu systematycznie goszczą w mediach regionalnych i ogólnopolskich w roli ekspertów z zakresu działalności samorządów i rozwoju regionalnego. Co więcej, wydarzenia organizowane przez Instytut obejmowane są patronatami regionalnych i ogólnopolskich mediów.