ŚWIĘTOKRZYSKIE STOWARZYSZENIE DZIEDZICTWA PRZEMYSŁOWEGO

Opis głównych działań

W roku 2022 ŚSDP realizowało kilka działań na terenie regionu świętokrzyskiego i jedno poza regionem – na terenie gminy Hrubieszów. Wszystkie zadania związane były z projektem „Człowiek i Żelazo w pierwszych wiekach naszej ery” służąc promocji marki „Dymarki Świętokrzyskie”. Stowarzyszenie, podobnie jak w latach ubiegłych, nie uczestniczyło w imprezie masowej organizowanej w Nowej Słupi w powiecie kieleckim oraz nie udzielało innym podmiotom licencji na używanie znaków towarowych „Dymarki Świętokrzyskie”. Skoncentrowano się na upowszechnianiu wiedzy o starożytnym hutnictwie świętokrzyskim w ramach innych wydarzeń, celem bardziej poprawnego utożsamiania dziedzictwa archeologicznego i przemysłowego z przestrzenią, która tego dziedzictwa dotyczy. Wynikało to również z potrzeby uniknięcia powiązania rzeczowej popularyzacji nauki z przedsięwzięciami nieadekwatnymi do głównego zadania „Dymarek Świętokrzyskich”. Pierwszym istotnym działaniem była realizacja Warsztatów Archeologicznych „Żelazne Korzenie” na terenie Archeoparku Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach w dniu 10 czerwca. Nie pobierano opłat od uczestników zadania, którzy musieli wyłącznie nabyć bilet wstępu do muzeum. Zadanie w roku 2022 realizowane było we współpracy z grupami i osobami stale współtworzącymi projekt „Człowiek i Żelazo w pierwszych wiekach naszej ery” – stowarzyszeniami, fundacjami i indywidualnymi twórcami. Wątkiem przewodnim były: uzyskiwanie żelaza w piecach dymarskich, umiejętności rzemieślnicze okresu rzymskiego oraz porównania dziedzictwa kulturowego starożytności w odniesieniu do różnych ludów zamieszkujących wówczas Europę. Udział w XVIII Biesiadzie Archeologicznej w Masłomęczu, koło Hrubieszowa w dniach 30 i 31 lipca miał charakter promocji „Dymarek Świętokrzyskich” poza obszarem występowania śladów działalności hutniczej, które dały nazwę przedsięwzięciu kulturalno-naukowemu stanowiącemu najważniejszą formę działalności ŚSDP. Nie ulega wątpliwości, że charakter Biesiady Archeologicznej ukierunkowanej na popularyzację wyników badań naukowych, w tym związanych z wieloletnią eksploracją cmentarzyska kultury wielbarskiej w Masłomęczu, jest bardzo sprzyjający właśnie dla takiej formy promocji. Znajduje również uzasadnienie w poświadczonych w źródłach archeologicznych umiejętnościach ludności kultury wielbarskiej w zakresie uzyskiwania żelaza w piecach dymarskich. Pokaz hutniczy jako główne działanie przygotowywane przez ŚSDP w ramach omawianego zadania był kolejną formą współdziałania z Masłomęckim Stowarzyszeniem „Wioska Gotów”, które posiada już kilkuletnią tradycję. Biesiada została odwiedzona przez kilka tysięcy osób w ciągu niedzielnego spotkania (31 lipca). Sobota (30 lipca) posiadała charakter przygotowawczy do kilkugodzinnej sesji prezentacji odbywających się w niedzielę. Wstęp na teren „Wioski Gotów” nie jest biletowany w czasie Biesiady. Jednym z najistotniejszych zadań w roku 2022 była dalsza współpraca z Muzeum Historyczno-Archeologicznym w Ostrowcu Świętokrzyskim i wsparcie udzielone tej jednostce w związku z obchodami 100-lecia odkrycia kopalń krzemienia pasiastego w Krzemionkach. Stowarzyszenie zaangażowało się w realizację kolejnego Ostrowieckiego Festiwalu Kultury Prehistorycznej i Antycznej (13-15 sierpnia) wspomagając proces rekrutacji osób i grup realizujących warsztaty i prezentacje, a także czynnie przygotowując proces dymarski, pokaz obkuwania żelaza dymarskiego i upowszechniania informacji na temat istotnego związku „Dymarek Świętokrzyskich” z doliną rzeki Kamiennej i terenem Rezerwatu w Krzemionkach. Oznaczenia projektu „Człowiek i Żelazo w pierwszych wiekach naszej ery” oraz „Dymarek Świętokrzyskich” są programowo wykorzystywane celem wzmocnienia promocji Festiwalu na plakatach i w ramach innych działań informacyjnych. W ramach działalności ŚSDP prowadzi stale witryny internetowe: www.korzenie.gimnazjum.com.pl i dymarki.com oraz profile na portalu społecznościowym Facebook: Dymarki Świętokrzyskie, Żelazna Kolebka/ Iron Cradle/ Cunabula Ferraria, Żelazne Korzenie/ Iron Roots oraz profil Świętokrzyskie Stowarzyszenie Dziedzictwa Przemysłowego. Utrzymanie domen internetowych oraz koszty hostingu są składnikiem kosztów działalności statutowej. Całość działań stowarzyszenia prowadzonych w roku 2022 opierała się głównie o darowizny oraz o fundusze pozyskiwane z jednostek, na których terenie prowadzono działania (wioska Gotów w Masłomęczu), przy czym forma rozliczenia tych działań była analogiczna do formy rozliczenia dotacji, zatem przychody w związku z poszczególnymi zadaniami odpowiadały ich kosztom powiększonym jedynie o koszty administracyjne i pochodne (ZUS, podatki). Kolejnymi źródłami przychodu umożliwiającymi zasilenie działalności statutowej był wpływ z tytułu 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. Dzięki zróżnicowaniu przychodów i ich źródeł, pokryły one całkowicie koszty działalności statutowej ŚSDP w roku 2022 i umożliwiły przeznaczenie kwoty niewielkiego zysku na niwelację strat z lat poprzednich. Liczba odbiorców działalności nie jest łatwa do oszacowania, gdyż szacunek winien także uwzględniać odbiorców doniesień medialnych i publikacji internetowych. Podana liczba 3000 odbiorców dotyczy zatem odbiorców bezpośrednich, przy czym szacunek wydaje się zaniżony.