STOWARZYSZENIE EKOLOGICZNE "EKO-UNIA" Z SIEDZIBĄ WE WROCŁAWIU

Opis głównych działań

I. Realizowane projekty A. Projekty „Wspieranie zrównoważonej transformacji polskiego kompleksu węgla brunatnego Turów i regionu Dolnego Śląska” i „Turów gotowy na szybszą transformację” Jesteśmy aktywni na wszystkich etapach postępowania środowiskowego. Przy problemie współpracowaliśmy z polskimi, czeskimi, niemieckimi i europejskimi organizacjami. Podczas różnych działań projektowych aktywnie i regularnie współpracowaliśmy także z Frank Bold, Greenpeace oraz Fundacją i Koalicją "RT-ON". Współpraca ta układała się pomyślnie i wspierała wysiłki zmierzające do osiągnięcia głównych celów projektu. Utrzymujemy współpracę także z organizacjami i instytucjami takimi jak Uniwersytet Wrocławski, Brandenburski Uniwersytet Techniczny Cottbus-Senftenberg, Instytut Rozwoju Terytorialnego Urzędu Marszałkowskiego oraz lokalnymi organizacjami na pograniczu polsko-czesko-niemieckim. Rozwijamy powstałe z naszej inicjatywy w 2022 r. "Porozumienie dla TrójZiemia", zrzeszający 10 polskich podmiotów. Koncern PGE planował nadal eksploatację kopalni odkrywkowej w Turowie do 2044r (ruszył też nowy blok elektrowni opalanej węglem brunatnym). Jednak na szczęście oficjalnie zrezygnowano z planów eksploatacji nowych złóż węgla brunatnego w Złoczewie, Ościsłowie czy Gubinie - również dzięki wieloletniemu silnemu zaangażowaniu polskich organizacji pozarządowych, w tym EKO-UNII. W tym roku świętowaliśmy uroczyste 10. jubileuszowe spotkanie w Brodach (czerwiec 2023 r.), gdzie odbyło się lokalne, wygrane referendum przeciwko budowie kopalni odkrywkowej. Niewątpliwym sukcesem jest również transformacja energetyczna regionu odkrywkowego we wschodniej Wielkopolsce. Ten obszar energetyki i węgla brunatnego jest już w trakcie transformacji górnictwa w kierunku OZE. Niektóre jednostki węglowe zostały już trwale wyłączone. Wspólnie z Koalicją „RT-ON”, Instytutem Zielonej Przyszłości i Akcją Konin zorganizowaliśmy konferencję pt. „Konin. Ciąg dalszy nastąpi” (kwiecień 2023). Największym sukcesem w tym roku była wygrana w sądzie. EKO-UNIA złożyła skargę (wraz z Greenpeace, Frankiem Boldem oraz organizacjami z Czech i Niemiec) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Wydał on decyzję środowiskową dla odkrywki Turów, która pozwala PGE otrzymać koncesję na przedłużenie wydobycia węgla brunatnego do 2044 roku. Sytuacja prawna czeka na dalsze rozstrzygnięcie, a my jesteśmy stale stroną procesu, aktywni na wszystkich etapach prawnych. Zleciliśmy również opracowanie naukowe przygotowane przez dr. hab. Krzysztofa Bodzka (Politechnika Śląska), które ma przekonać sąd do zajętego stanowiska. Według opinii dr. Bodzka elektrownia i kopalnia ze względów ekonomicznych powinny zakończyć działalność w 2030 roku. (a najpóźniej do 2035 r.) całkowicie lub częściowo z czasowym przejściem nowego bloku w tryb rezerwy mocy (w przypadku braku energii w szczytach zapotrzebowania). Dr Bodzek poświęcił część swojej ekspertyzy na odparcie sprzeciwu PGE wobec decyzji Naczelnego Sądu Administracyjnego. W porozumieniu z prawnikami przesłaliśmy ekspertyzę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, które ma zakończyć się wydaniem wyroku w sprawie wadliwości decyzji środowiskowej dla Kopalni Turów. W tej sprawie doprowadziliśmy również do powstania drugiej ważnej opinii doktora nauk hydrogeologicznych Sylwestra Kraśnickiego, która została formalnie zlecona przez inną organizację, dotyczącej stabilności hydrotechnicznej odkrywki po ewentualnym wstrzymaniu eksploatacji. Została ona również przekazana sędziom Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Dzięki też naszej działalności Turów stał się ponownie obiektem zainteresowania polskich mediów głównego nurtu i międzynarodowych (Reuters, Financial Times, Süddeutsche Zeitung, Politico) oraz gorących dyskusji politycznych, a także elementem polskiej kampanii wyborczej do parlamentu. Niestety, temat Turowa sprzyja silnej polaryzacji i brakuje odważnych decyzji politycznych liderów uwzględniających rozwój i przyszłość regionu. Węgiel ze złoża Turów, ze względu na kary nałożone na Polskę przez TSUE, a także koszty wynikające z porozumienia z rządem czeskim, jest obiektywnie droższy i coraz bardziej nieopłacalny, choć z drugiej strony sytuacja po agresji putinowskiej Rosji na Ukrainę spowodowała czasową wyraźną poprawę rentowności produkcji węgla brunatnego i energii elektrycznej, również z Elektrowni Turów. Pokrycie potrzeb energetycznych Polski przez Turów w całym 2023r wynosi ok. 5% (w 2019 i 2020 r., przed uruchomieniem nowego bloku było to ok. 3%). Czynniki zewnętrzne pozytywnie wpływają na perspektywy transformacji oraz projektu odejścia od węgla. Można wymienić tu: bardziej przychylną opinię publiczną, drastycznie rosnące ceny energii elektrycznej z węgla dla odbiorców (również ceny ciepła dla lokalnych odbiorców w Bogatyni), rosnące ceny CO2, globalną sytuację gospodarczą, konieczność zmiany systemu elektroenergetycznego w wyniku ataku Rosji, wyprzedaż aktywów węglowych przez banki i ubezpieczycieli, nowe europejskie cele klimatyczne i Zielony Ład. Od 2021 roku w znanej z zabytków i zagrożonej zniszczeniem przez kopalnię miejscowości Opolno-Zdrój regularnie odbywają się również działania kulturalne i artystyczne, przybliżając tym samym mieszkańcom wartość i przyszłość swojego miejsca, a nie tylko jego zniszczenie. Wspólnie z prawnikami współpracującymi z Greenpeace wygrywamy kolejne sprawy przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym, w których skarżymy się na bezczynność władz (wojewódzkiego konserwatora zabytków i ministra kultury). Współpracujemy z Koalicją „RT-ON”, a także naukowcami (np. seminarium Inteligentna Energetyka i jego założycielem profesorem Janem Popczykiem z Politechniki Śląskiej, także z Marcinem Popkiewiczem - znanym i lubianym propagatorem zagadnień energetyczno-klimatycznych). Wspólnie z Fundacją Strefa Zieleni zorganizowaliśmy debatę w Gdańsku pt. „Jaka transformacja energetyczna dla jakiej przyszłości?”, w której wziął udział prof. Michał Krzykawski, Dyrektor Centrum Krytycznych Badań nad Technologiami Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Aktywnie angażujemy się na obszarze subregionu wałbrzyskiego na Dolnym Śląsku - region ten otrzymał dofinansowanie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji UE i możliwa jest transformacja społeczna i energetyczna, która może być wzorem dla podregionu zgorzeleckiego- bogatyńskiego w przyszłości. W wyniku wyborów EKO-UNIA zasiada w Komitecie Monitorującym Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska na lata 2021-2027, gdzie mamy głos w sprawie alokacji środków UE w kierunku zielonym. Magazyn Odpowiedzialny Inwestor Jesteśmy wydawcami „Odpowiedzialnego Inwestora” (OI), oficjalnego tytułu prasowego wydawanego przez EKO-UNIĘ, który nie jest typowym magazynem ekologicznym, ale skupia się na eksperckich analizach ekonomicznych sektora węglowego i paliw kopalnych oraz powiązanego z nim sektora energetycznego (przykładem jest Turów). W 2023 roku na stronie internetowej czasopisma opublikowano kilkadziesiąt artykułów, które dotyczą bieżących informacji z kraju i ze świata. Wspólnie z Polską Zieloną Siecią rozmawialiśmy o zielonych miejscach pracy, gdzie omawiamy raport Konfederacji Lewiatan (perspektywa do 2030 r.). W dniu walnego zgromadzenia akcjonariuszy Narodowej Grupy Orlen w Płocku aktywiści klimatyczni protestowali przed miejscem walnego zgromadzenia akcjonariuszy przeciwko inwestycjom koncernu w paliwa kopalne. Relacjonowaliśmy to wspólnie z „Pracownią dla Wszystkich Istot” i inicjatywą EAST. Przeprowadziliśmy wspólną międzynarodową akcję, w której 42 organizacje ekologiczne z Europy Środkowo-Wschodniej jednoczą się w potępieniu braku polityki naftowo-gazowej Vienna Insurance Group. Jako jedyne media polskojęzyczne przygotowaliśmy obszerny materiał na ten temat. Kontynuujemy współpracę z Fundacją „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”, Stowarzyszeniem „Pracownia na rzecz Wszystkich Istot” oraz Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu. Objęliśmy patronatem kilka konferencji i debat publicznych, dzięki czemu wzmocniliśmy markę OI. Wydawnictwa i newslettery prowadzone przez Stowarzyszenie a) Biuletyn internetowy „Pod Prąd” Koalicji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE” Kontynuujemy wydawanie „Pod Prąd”. Czytelnicy mogli przeczytać artykuły i komentarze na temat sytuacji kopalń odkrywkowych węgla brunatnego w Polsce i za granicą, działalności Koalicji „RT-ON” itp. W ramach tego projektu wydaliśmy 12 numerów. Biuletyn ukazał się na naszej stronie internetowej: Zielona Brama www.eko.org.pl i został wysłany na adresy z naszej listy mailingowej – ponad kilkaset osób. Biuletyn jest również publikowany na platformie wysokiego szczebla „Inteligentna Energetyka” prowadzonej przez grupę naukowców z Politechniki Śląskiej (zespół prof. Popczyka). b) „Energia dla Klimatu” – wydawanie regularnego przeglądu wiadomości internetowych Kontynuowaliśmy redagowanie i publikację wydań „Energii dla Klimatu”, które zostały wysłane na listę mailingową członków Koalicji, mieszkańców gmin objętych projektem i innych zainteresowanych stron (kilkaset adresów). W ramach tego projektu opublikowaliśmy 12 wydań. Biuletyn zawierał artykuły naszych felietonistów oraz materiały z różnych źródeł medialnych, doniesienia i komentarze na temat energetyki i ochrony klimatu. Biuletyn jest również publikowany na platformie wysokiego szczebla prowadzonej przez grupę naukowców z Politechniki Śląskiej (zespół prof. Popczyka). W każdym numerze „EC” znajduje się również autorska kolumna redakcyjna podsumowująca najważniejsze wydarzenia w dziedzinie energetyki konwencjonalnej, energetyki odnawialnej, klimatu i niskiej emisji w Europie i na świecie. c) „TEPP Obserwator” (Obserwator Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) Jest to kompleksowy zbiór informacji o publikacjach i wydarzeniach związanych z transformacją energetyczną w Polsce, Europie i na świecie. Jest on wysyłany do setek kontaktów, które zebraliśmy przez 10 lat naszych kampanii oraz we współpracy z innymi organizacjami pozarządowymi i platformami. Biuletyn będzie również publikowany na wysokiej rangi platformie kierowanej przez grupę naukowców z Politechniki Śląskiej (zespół prof. Popczyka). Do tej pory ukazało się 12 wydań, wzbogaconych o felietony i briefingi prasowe przygotowane przez ekspertów i autorów, z którymi współpracujemy. B. Działania dotyczące odchodzenia od użycia rtęci w stomatologii w Polsce i Europie w 2023 r. W 2023 kontynuowaliśmy naszą współpracę w partnerami z Europy oraz z USA na rzecz implementacji konwencji z Minamaty oraz europejskiego rozporządzenia dotyczącego rtęci. Prowadzone były rozmowy z sekretariatem ONZ w Genewie oraz biurem Komisji Europejskiej w Brukseli, które jest zaangażowane w proces. Nawiązaliśmy owocne kontakty w Naczelną Izbą Lekarską, która konsultowała z nami treść deklaracji wrocławskiej (DW). W DW domagaliśmy się od polskiego rządu jak najszybszego wycofania amalgamatu z koszyka świadczeń gwarantowanych. Nasza konsekwencja w działaniach oraz akcentowanie problemów dla środowiska przyrodniczego z tytułu stosowania rtęci w stomatologii miały przynieść pożądane efekty już w roku 2022 i kolejnych. Nasze działania, które prowadziła i koordynowała przede wszystkim Hanna Schudy, obejmowały regularne kontakty z Ministerstwem Zdrowia, z Ministerstwem Klimatu i Środowiska, z Naczelną Izbą Lekarską oraz z Narodowym Funduszem Zdrowia. W przyszłości współpraca będzie dotyczyła głównie implementacji Konwencji na szczeblu Unijnym. Chcemy też monitorować przestrzeganie prawa w Polsce, szczególnie jeżeli chodzi o stosowanie separatorów oraz o przepisy dotyczące działania krematoriów. Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA od lat reprezentowało Polskę w debacie dotyczącej wycofania rtęci, szczególnie w stomatologii. Dzięki naszym staraniom mamy nie tylko gabinety stomatologiczne wolne od czarnych plomb, ale także narzędzia, które sprawią, że Unia Europejska już staje się wolna od rtęci. EKO UNIA w 2023 roku komunikowała się z Ministerstwem Środowiska RP, przedstawicielami komisji środowiska w parlamencie europejskim, z przedstawicielami komisji europejskiej. Efektem są głosowania, które pozwoliły zmienić rozporządzenie w sprawie rtęci z 2017 r. i uzupełnić je o przepisy zakazujące stosowania amalgamatu w UE od 2025 r. C. Projekt EkoObywatel- kontynuacja W 2023 roku Stowarzyszenie EKO-UNIA kontynuowało realizację projektu pod nazwą „EkoObywatel – wsparcie interwencji i zmian systemowych” z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG. Projekt zakończył się z końcem roku. Celem projektu było zwiększenie aktywności obywateli w zakresie działań strażniczych na rzecz środowiska, klimatu oraz lasów. Projekt odpowiadał na potrzeby osób na każdym poziomie zaawansowania dotyczącego aktywności społecznej – zarówno osoby indywidualne, jak i doświadczone w działaniu, nieformalne lub formalne grupy, mogą uzyskać nasze wsparcie. Projekt zakładał również aktywizację środowisk eksperckich i akademickich jako źródła wsparcia merytorycznego dla inicjatyw obywatelskich, zwłaszcza tych zmierzających do wypracowania propozycji rozwiązań systemowych rozwiązujących problemy, które zostały zidentyfikowane przy okazji interwencji obywatelskich. Obywatele zwracali się z prośbą o pomoc nie tylko dla problemów dotyczących sytuacji na Dolnym Śląsku, a więc w rejonie siedziby Stowarzyszenia EKO-UNIA, ale również dla spraw z innych części kraju. W ramach projektu uruchomiliśmy Punkt Doradczo-Interwencyjny działający w siedzibie, zrealizowano blisko 200 działań interwencyjnych i przygotowano we współpracy z naukowcami kilkadziesiąt opinii eksperckich, w tym przeważającą ilość na obszarze województwa dolnośląskiego. Zaangażowano ponad 800 uczestników. W ramach projektu przeprowadzono kampanię edukacyjną, której celem było zwiększanie świadomości obywatelskiej na temat samodzielnej możliwości wykorzystania prawa przez każdego obywatela w sprawach na rzecz ochrony środowiska, w ramach kampanii powstały poradniki internetowe i liczne materiały edukacyjne. Stworzono też -we współpracy z grupą aktywnych NGO - Manifest Leśny, pod którym podpisało się ponad 200 organizacji i ruchów społecznych. Składający się z 10 punktów manifest, wzywający do pilnych zmian w zarządzaniu lasami publicznymi, został zaprezentowany na konferencji prasowej w Warszawie pod Sejmem RP i okazał się olbrzymim sukcesem kampanijnym, doprowadzając do ogólnopolskiej debaty i zapoczątkował reformę lasów, też przez zmiany w programach partii politycznych. II. Działania statutowe i inicjatywy poza-projektowe - udział w interwencjach, seminariach, spotkaniach, inicjatywach itp. 1. AKCJA CZYSTA ODRA Jako koordynator regionalny Stowarzyszenie EKO-UNIA- prowadzące od kilku lat inicjatywę ,,Sprzątamy ze świadomością’’- wzięło udział w drugiej edycji międzynarodowej akcji ,,Akcja Czysta Odra’’. Efekty to 10 dni „mokrej roboty”, 20 tys. tysięcy wolontariuszek i wolontariuszy, 145 ton zebranych śmieci. Wolontariusze sprzątali brzegi Odry na całej jej długości, a także jej dopływy, m.in. Wartę, Nysę Kłodzką, Nysę Łużycką, Bóbr, Troję, Oławę, Pełcznicę, Prudnik. Wśród odpadów, jak w ubiegłym roku, znalazły się w nich głównie zużyte opakowania, plastikowe i szklane butelki, aluminiowe puszki, opony samochodowe, meble, a nawet stare lodówki, telewizory i odpady poremontowe i budowlane. W akcji wzięli udział mieszkańcy i lokalne władze nadrzecznych miejscowości, organizacje społeczne, ratownicy Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, druhowie z ochotniczych straży pożarnych, szkoły, wędkarze i straż rybacka oraz nurkowie. 2) Interwencje w 2023r - najważniejsze sprawy (niekiedy wykraczające poza czas sprawozdania jednorocznego) 1. Poprawa przepływu wód powodziowych z Jeziora Dąbie - kontynuowaliśmy, przy wsparciu prawnika, działania dotyczące tej inwestycji. Obecnie dzięki naszym działaniom sprawa została przekazana do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji i jest stale monitorowana przez prawnika. 2. Budowa spalarni odpadów pod Wrocławiem. Stowarzyszenie wciąż aktywnie uczestniczyło w procedurach administracyjnych dotyczących budowy spalarni w gminie Wisznia Mała przy północno-wschodniej granicy Wrocławia, współpracując z lokalną społecznością. Obecnie niekorzystny z punktu widzenia strony społecznej wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego został przez stronę społeczną zaskarżony do Najwyższego Sądu Administracyjnego, ale sam inwestor ogłosił rezygnację z budowy spalarni. 3. Zorganizowaliśmy dwa spotkania z przedstawicielami Nadleśnictwa Oława oraz stroną społeczną reprezentowaną przez mieszkańców, ekspertów z zakresu prawa, nauk przyrodniczych , a także pracowników urzędów gmin i przedstawicieli rad gmin, których tereny przyległe są do terenów nadleśnictwa. Jedno ze spotkań odbywało się w siedzibie nadleśnictwa, kolejne było spotkaniem terenowym w trakcie którego przeszliśmy teren Leśnictwa Kotowice, omawiając nasze obawy i oczekiwania dotyczące sposobu gospodarowania lasami na terenie nadleśnictwa, a także zastanawiając się jak możemy wypracować kompromis, który usatysfakcjonuje zarówno stronę społeczną, jak i osoby zarządzające lokalnymi lasami. 4. Ochrona kani rudej. Ze względu na wpływające do nas zastrzeżenia wobec przeprowadzanych przez nadleśnictwo działań gospodarczych na terenie strefy ochronnej kani rudej, zwróciliśmy się wraz z lokalnym mieszkańcem o interwencję poselską. Dzięki temu zorganizowane zostało spotkanie z ekspertem z zakresu gospodarki leśnej, w trakcie którego omówiono zalecenia odnośnie gospodarowania obszarem strefy, Z czasem jednak pojawiły się kolejne zastrzeżenia w tym temacie, dlatego złożyliśmy pisemne uwagi do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Odbyła się również kolejna interwencja poselska. Obecnie po zorganizowanym spotkaniu z przedstawicielami strony społecznej i RDOŚ, nadleśnictwo podjęło decyzję o powiększeniu strefy ochrony całorocznej kani rudej oraz w nadchodzącym PUL na lata 2024-2033 odstąpiło w strefie ochrony częściowej od cięć rębnych, pozostawiając jedynie cięcia pielęgnacyjne, Ponadto zamontowany zostanie szlaban oraz tablice informacyjne, w celu ograniczenia wtargnięć przez osoby niepożądane na teren strefy ochronnej. 5. Wsparliśmy mieszkańców miasta Gliwice w obronie wierzb rosnących na jednym z osiedli mieszkaniowych w tym mieście, wobec których złożony został wniosek o wycinkę. Na ten moment wobec dwóch z trzech drzew została wydana odmowa wydania zezwolenia na wycinkę. Sprawa trzeciego drzewa jest wciąż rozpatrywana, a stowarzyszenie monitoruje tę kwestię. 6. Włączyliśmy się w działania mające na celu poprawę standardów dotyczących ochrony ptaków i nietoperzy w trakcie modernizacji budynków na terenie Wrocławia. Na nasze zlecenie prawnik przeanalizował przebieg interwencji podejmowanych w przeszłości przez mieszkańców Wrocławia, w celu wskazania jakie kroki należy obecnie wykonać, aby w przyszłości interwencje były skuteczniejsze. 7. Ochrona drzew dziuplastych. Kontynuowaliśmy wyznaczanie drzew dziuplastych, które są wyjątkowo cenne dla zachowania bioróżnorodności na terenach leśnych. Wyszukaliśmy takie drzewa na terenie Nadleśnictwa Świebodzice, Pieńsk, następnie zgłaszaliśmy je leśnikom wskazując ich dokładne położenie, tak aby pracownicy nadleśnictwa mieli możliwość drzewa te zlokalizować i nanieść do ewidencji drzew ekologicznych, co chroni je przed wycięciem w trakcie prac leśnych. W przypadku Nadleśnictwa Oława wykonaliśmy mapę drzew dziuplastych, o której poinformowaliśmy nadleśnictwo. 8. Łąki na terenie wrocławskiego osiedla Leśnica. Mieszkańcy Wrocławia od kilku lat podejmują działania w celu ochrony przyrody na terenie wrocławskiego osiedla Leśnica. Jednym z miejsc, których ochrona stała się priorytetem aktywistów są łąki przylegające do Lasu Mokrzańskiego. W związku z tym EKO-UNIA, aby podjąć działania pozwalające na m.in. poprawę stanu niniejszych łąk wystąpiła o możliwość ich dzierżawy od rządowej Agencji. Udało się wygrać w postępowaniu przetargowym i w tej chwili zostaliśmy dzierżawcami terenu, który będzie koszony według zaleceń eksperta botanika, tak aby utrzymać w dobrym stanie oraz poprawić kondycję zbiorowisk roślinnych porastających 9,5 ha łąk. 9. Złożyliśmy do Gminy Siechnice wniosek o objęcie ochroną pomnikową wyjątkowy ze względu na rozmiary okaz wiązu szypułkowego. 10. Sprzeciwiliśmy się planom budowy zakładu recyklingu tworzyw sztucznych przy ulicy Fabrycznej w Kluczborku. Plany te wzbudziły szereg obaw u lokalnych mieszkańców ze względu na lokalizację inwestycji. Obecnie Burmistrz Miasta Kluczborka wydał decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla tejże inwestycji. 11. Przez ponad dwa lata uczestniczyliśmy jako strona w postępowaniu administracyjnym w sprawie budowy wielkoprzemysłowej fermy drobiu w Bukowicach, w gminie Leśna Podlaska. Ostatecznie, dzięki działaniom strony społecznej, doszło do całkowitego zatrzymania planowanej inwestycji. 3) Udział w najważniejszych spotkaniach, konferencjach, demonstracjach – wybór miesiąc po miesiącu w 2023r Styczeń ● Wspólna strategia transformacji energetycznej. Czy potrzeba nam atomu? Na zdjęciu z Kancelarii Sejmu: 4. byłych ministrów i wiceministrów ochrony środowiska i wicemarszałek Sejmu RP W dniu 13 stycznia 2023 r. Sejm przyjął „specustawę dotyczącą wsparcia energetyki jądrowej”. – Potrzebujemy wspólnego, perspektywicznego i mającego szerokie społeczne poparcie programu transformacji energetycznej, który odpowiadałby na potrzeby i oczekiwania przyszłych pokoleń oraz wyzwania kryzysu klimatycznego – zaapelowali do posłów i posłanek opozycji byli ministrowie środowiska. https://eko-unia.org.pl/wspolna-strategia-transformacji-energetycznej-czy-potrzeba-nam-atomu Luty ● Czy budowa elektrowni „Młoty” to dobry pomysł? fot. wizualizacja, mat. PGE Przedstawiamy nasze ( EKO-UNII) stanowisko wobec projektu budowy Elektrowni ESP Młoty w Górach Bystrzyckich. https://eko-unia.org.pl/czy-budowa-elektrowni-mloty-to-dobry-pomysl/ Marzec ● NIE dla wycinki wrocławskich lasów! Dziś wraz z mieszkańcami i aktywistami protestowaliśmy pod siedzibą Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu w obronie cennych i starych drzewostanów we wrocławskich lasach. Leśnicy zamierzają ciąć je bez względu na ich wartość. https://eko-unia.org.pl/nie-dla-wycinki-wroclawskich-lasow/ Kwiecień ● Komisja Europejska zaniepokojona stanem polskich rzek Nad Odrą we Wrocławiu polskie organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną rzek spotkały się z Komisarzem ds. Środowiska V. Sinkevičiusem. https://eko-unia.org.pl/komisja-europejska-zaniepokojona-stanem-polskich-rzek/ Maj ● 830 km edukacji ekologicznej, czyli druga międzynarodowa Akcja Czysta Odra zakończona 10 dni „mokrej roboty”, 20 tys. tysięcy wolontariuszek i wolontariuszy, 145 ton zebranych śmieci – zakończyła się druga edycja Akcji Czysta Odra. To największa w Polsce inicjatywa poświęcona sprzątaniu Odry i jej dorzecza – od źródeł aż do Bałtyku. Akcja była organizowana już drugi raz przez ekologa i podróżnika Dominika Dobrowolskiego, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Fundacji Wroc Ma Moc i przy wsparciu banku Credit Agricole i spółki leasingowej EFL. https://eko-unia.org.pl/830-km-edukacji-ekologicznej-czyli-druga-miedzynarodowa-akcja-czysta-odra-zakonczona/ Czerwiec ● 2000 osób przy odkrywce Welzow domaga się zakończenia wydobycia węgla do 2030 r. Aktywistki i aktywiści z polskich organizacji ekologicznych w niedzielę, 25 czerwca 2023 r. kolejny raz dołączyli do protestu przeciwko planom długoletniego wydobycia w niemieckiej kopalni odkrywkowej węgla brunatnego LEAG Welzow-Południe, położonej zaledwie 60 km od granicy z Polską. Wydobycie węgla na terenie Łużyc w Niemczech, podobnie jak w Polsce, od wielu lat doprowadza tam do suszy, a poza tym stawia pod znakiem zapytania politykę klimatyczną Niemiec. https://eko-unia.org.pl/2000-osob-przy-odkrywce-welzow-mowi-stop-dla-wydobycia-wegla-do-2030-r/ Lipiec ● Trwa dobijanie Odry. Rozsypaliśmy sól pod siedzibą Wód Polskich Pomimo katastrofy, która zaczęła się w 2023 roku na Odrze trwa dobijanie rzeki betonem i solą. Przedstawiciele Międzynarodowej Kolacji Czas na Odrę w spontanicznej akcji usypali* dzisiaj z soli napis ODRA przed siedzibą państwowych Wód Polskich we Wrocławiu. Powodem działania było z jednej strony przepchnięcie w dniu wczorajszym przez sejmowe Komisje Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisję Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej ustawy „pseudorewitalizacyjnej” dla Odry https://eko-unia.org.pl/trwa-dobijanie-odry-rozsypalismy-sol-pod-siedziba-wod-polskich/ Sierpień, ● Prof. Szablewski: O ekonomicznych ryzykach programu rozwoju energetyki jądrowej w Polsce Dominujące w krajowej przestrzeni publicznej bezkrytyczne poparcie dla rozwoju wielkoskalowej energetyki jądrowej drastycznie kontrastuje ze stanem zastoju w jakim od 4 dekad znajduje się tego rodzaju energetyka w krajach zachodnich. Zasadniczym powodem tego zastoju są względy ekonomiczne sprowadzające do znanego w zagranicznej literaturze fachowej hasła, że wielkoskalowe elektrownie jądrowe „są zbyt drogie, aby je budować” https://eko-unia.org.pl/prof-szablewski-o-ekonomicznych-ryzykach-programu-rozwoju-energetyki-jadrowej-w-polsce/ Wrzesień ● Manifest Leśny: ponad 200 organizacji pod Sejmem wzywa polityków do reformy zarządzania lasami https://eko-unia.org.pl/ponad-200-organizacji-pod-sejmem-wzywa-politykow-do-reformy-zarzadzania-lasami/ ● Debata wyborcza: Jakiej transformacji energetyki i ochrony klimatu potrzebujemy? – rozmowa na Foksal we Warszawie prowadzona przez red TOK FM Ewę Podolską z przedstawicielami różnych partii opozycyjnych https://eko-unia.org.pl/jakiej-transformacji-energetyki-i-ochrony-klimatu-potrzebujemy/ Październik ● Debata wyborcza o lasach- Warszawa, wspólnie z Pracownią na Rzecz Wszystkich Istot zaprosiliśmy do ciekawej rozmowy kandydatów i kandydatki wszystkich liczących się partii politycznych. Udział w debacie wezmą posłanki Daria Gosek-Popiołek (Par tia Razem), Urszula Zielińska (Zieloni), Anita Sowińska (Nowa Lewica), senator Stanisław Gawłowski (Platforma Obywatelska) oraz kandydat na posła Mikołaj Dorożała (Trzecia Droga). https://eko-unia.org.pl/debata-wyborcza-o-lasach/ Listopad ● Marcin Popkiewicz w Zgorzelcu. Budowa samowystarczalności energetycznej powiatu zgorzeleckiego- konferencja z udziałem biznesu i samorządowców wskazująca na możliwość budowy autonomii energetycznej regionu opartej na EE i OZE https://eko-unia.org.pl/marcin-popkiewicz-w-zgorzelcu-budowanie-samowystarczalnosci-energetycznej-powiatu-zgorzeleckiego/ Grudzień ● Konferencja prasowa „Czas na dorzeczne działania” W pierwszy pełny dzień pracy nowego rządu przedstawiciele Koalicji Ratujmy Rzeki i Międzynarodowej Koalicji Czas na Odrę przyszli rano nad Odrę pod Dolnośląski Urząd Wojewódzki, by przypomnieć o pilnej potrzebie oczyszczenia zatrutych rzek oraz odejścia od niedorzecznych pomysłów ich dewastacji. https://eko-unia.org.pl/czas-na-dorzeczene-dzialania/ III. Działania związane z ochroną cennych przyrodniczo łąk EKO-UNIA gospodarowała nadal w 2023 roku na dzierżawionych łąkach w powiecie oleśnickim i sycowskim oraz na dużym areale na terenie Pogórza Izerskiego. Robiliśmy doroczną dokumentację fotograficzną łąk, w szczególności storczyków, a także różnych gatunków motyli oraz innych zwierząt. Latem- zgodnie z zaleceniami ekspertyz przyrodniczych i planów rolnośrodowiskowych- zleciliśmy naszym wykonawcom koszenie i zbiór siana. Prace zgodnie z zaleceniami naukowymi i przepisami były wykonywane od połowy czerwca po koniec sierpnia i we wrześniu. Obserwujemy na niektórych wykaszanych łąkach ostatnio spadek ilości, ale też przemieszczanie się, cennych gatunków roślin, jak np. storczyka szerokolistnego. Niestety widać również stałą inwazję obcego gatunku - nawłoci kanadyjskiej (min. łąki w Dąbrowie i koło Twardogóry) W roku 2023/24 rozpoczynaliśmy 5–letni plan rolnośrodowiskowego, który realizujemy na podstawie przygotowanej ekspertyzy przyrodniczo-środowiskowej dla łąk, na których gospodarujemy. W roku 2023 udało się po długim procesie i przy wsparciu Społecznego Komitetu Łąk Mokrzańskich wydzierżawić od Agencji 9,5 ha cennych łąk na granicy miedzy zabudową na ul. Dolnobrzeskiej w Leśnicy oraz Lasem Mokrzańskim. Wykonano prace oceniające wartość łąk przez przyrodników i możliwość utworzenia użytku ekologicznego na tym ciekawym i wartościowym terenie leżącym w granicach Wrocławia, który podlega presji zabudowy mieszkaniowej. Przyjęliśmy założenie szybszego (czerwiec) wykaszania gatunków inwazyjnych jak nawłoć kanadyjska, na najcenniejszych łąkach. IV. Tworzenie stron, promocja działań w Internecie, obecność w mediach W 2023 korzystaliśmy z sytuacji po covidowej, w której znajomość narzędzi cyfrowych stała się powszechna. Stowarzyszenie wykupiło licencje na korzystanie z platformy zoom. W ciągu 3 lat stało się ona często wykorzystywanym narzędziem, też ze względu na niewątpliwą redukcje emisji związaną z ograniczeniem mobilności pracowników, też członków i członkiń stowarzyszenia. Także oszczędność czasu zużywanego na dojazdy ma tu olbrzymie znaczenie. Od 2022r prowadzenie strony internetowej EKO-UNII www.eko-unia.org.pl przejął Paweł Pomian, który jest odpowiedzialny za media społecznościowe Stowarzyszenia. Serwis eko.org.pl – prowadzony konsekwentnie przez Andrzeja Mazika- także zdołał obronić swoją pozycję lidera wśród witryn ekologicznych. Tu z kolei sukces zawdzięcza współpracy z FER. Stowarzyszenie korzysta z komercjalnego konta Google i kont platformy ZOOM. Prowadzi nadal aktywną, skuteczną działalność na Facebooku, członkowie EU udzielają się również na Twitterze. Wydaje się, że sumienna praca w tych mediach da owoce i będzie stanowić najistotniejszy element komunikacji Stowarzyszenia w najbliższej przyszłości. Duże doświadczenie Zespołu w konstrukcji i obsłudze narzędzi internetowych wspierających zarówno komunikację z socjalmediami, jak i wewnętrzne funkcjonowanie organizacji zainspiruje nas do wypracowania oszczędzających czas a zarazem kontrolujących harmonogram procedur. Media społecznościowe i strony internetowe EKO-UNIA rozwija w 2023 r. aktywność w mediach społecznościowych i zyskuje coraz większe zasięgi. Media społecznościowe pozwalają docierać do sprofilowanych grup odbiorców zainteresowanych tematyką, ale także przyciągać zainteresowanie nowych osób. Podejmujemy liczne działania edukacyjne, w szczególności dotyczące klimatu i ochrony środowiska. Prowadzimy działania informacyjne dotyczące bieżącej sytuacji w kraju, głównie dotyczącej branży energetycznej. Ponadto informujemy o realizowanych przez nas działaniach. W odróżnieniu od wielu NGO zawsze staramy się wspierać działania innych organizacji pozarządowych udostępniać ważne materiały partnerów. Nadal rozwijamy nasze media społecznościowe i stronę internetową, które nadzoruje i prowadzi Paweł Pomian, docierając do nowych grup oraz pozyskując nowych obserwujących. Na Facebooku: https://www.facebook.com/EkoUnia/ Na Twitterze: https://twitter.com/EkoUnia Strona internetowa: www.eko-unia.org.pl V. Przedstawicielstwo w radach, komitetach, udział w koalicjach Krzysztof Smolnicki członkowie Stowarzyszenia, są przedstawicielami EKO-UNII i innych dolnośląskich organizacji ekologicznych w Komitecie Monitorującym FEDŚ Województwa Dolnośląskiego na lata 20 21-27 ( komitet działał w2022r) Alina Pogoda z PZS, jest też popartą i zgłoszoną przez nasza przedstawicielką EKO-UNII w KM FEDŚ na lata 2021-27, jest stałym zastępcą jest Paweł Pomian, członek Zarządu EKO-UNII Stowarzyszenie jest członkiem następujących koalicji międzynarodowych i krajowych: OCEAN2012, Shark Alliance, Dolnośląskiej Federacji Organizacji Pozarządowych, Koalicji Klimatycznej, Ogólnopolskiej Koalicji "Rozwój TAK – Odkrywki NIE", Grupie na rzecz transformacji energetyki, międzynarodowej koalicji „Czas na Odrę” EKO-UNIA jest członkiem-założycielem LGD Dobra Widawa, Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich, Koalicji Ratujmy Rzeki. W 2018 r. zostaliśmy przyjęci na członka międzynarodowej Koalicji European Environmental Bureau, z którą wspólnie także od 2019 r działaliśmy na rzecz eliminacji szkodliwej rtęci z dentystyki i gospodarki energetycznej. Aktywnie uczestniczymy w działaniach międzynarodowej Koalicji „Czas na Odrę” oraz Koalicji Ratujmy Rzeki, którą współtworzyliśmy i która stała się jedną z najważniejszych grup społecznych sprzeciwiających