FUNDACJA GENERAŁ ELŻBIETY ZAWACKIEJ. ARCHIWUM I MUZEUM POMORSKIE ARMII KRAJOWEJ ORAZ WOJSKOWEJ SŁUŻBY POLEK.

Opis głównych działań

W roku 2022 Fundacja realizując swoje cele statutowe podjęła się wykonania następujących działań: 1) „TESTAMENT PANI GENERAŁ ... upamiętnienie bohaterek i bohaterów II wojny światowej”. Koordynacja: Dorota Zawacka-Wakarecy, Natalia Łata Projekt został zrealizowany w 100%. W ramach projektu: - zgromadzono materiały aktowe do 50 nowych teczek osobowych. Łącznie na zbiory fundacji składa się 9 753 teczek osobowych (A. WSK – 5 617, A. Pom. – 3 893, A. Zagrody – 243). W liczbach sumarycznych uwzględniono teczki do których materiały zgromadzono w ramach innych projektów. Powiększono o nowe materiały zawartość 60 teczek. - indeksując akta składające się na zbiory fundacji oraz literaturę przedmiotu sporządzono ok. 1 550 kart rzeczowych (tzw. informacyjnych), do działu ikonograficznego przybyło 49 zdjęć oryginalnych i kserokopii. - przeprowadzono 36 kwerend pełnych i kilkadziesiąt kwerend wstępnych, które wykonano na podstawie zapytań listownych (głównie e-mailowych) i telefonicznych. Przygotowano 27 umowy licencyjne na zdjęcia i materiały archiwalne - zdigitalizowano i dodano 13 nowych teczek do Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej ( 120 teczek ze wszystkich projektów). - wpisano do księgi inwentarza muzealiów 32 eksponaty (stan 589 szt.) - zbiory udostępniono 22 razy, wypożyczono 6 wystaw, 5 replik mundurów, 10 eksponatów do zdjęć 3D w ramach współpracy z Fundacją na Rzecz Wielkich Historii z Warszawy. - w ramach popularyzacji postaci gen. Elżbiety Zawackiej przeprowadzono 5 prelekcji i przygotowano filmik pokazujący postać, Jej związek z Toruniem i działalność FGEZ. Materiał dostępny na youtaube i w mediach społecznościowych Fundacji - na bieżąco aktualizowano witrynę internetową www.zawacka.pl oraz media społecznościowe Fundacji, przygotowano posty promowane. 2) „Miejsca pamięci, wydarzenia, bohaterowie, którym zawdzięczamy niepodległość Polski” – prelekcje, warsztaty i spacery historyczne. Koordynacja: N. Łata, prelegenci i edukatorzy: A. Łuczywek, A. Mikulska, A. Rojewska, E. Skerska, N. Łata, dr E. Gawrońska. Projekt zrealizowano w 100%. Dzięki przygotowaniu grafik oraz informacji tekstowych w mediach społecznościowych pozyskaliśmy zamierzoną liczbę odbiorców. Dodatkowo informacje o projekcie zostały rozesłane do szkół w naszym województwie, instytucji, fundacji. Zapisy na zajęcia prowadzone były przez cały okres trwania zadania. Przeprowadzono 30 prelekcji i warsztatów historycznych na następujące tematy, np. "Generał Elżbieta Zawacka, ps. "Zo" (1909-2009)", „Walczący Toruń” czyli o tym jak wyglądała konspiracja w Toruniu w latach 1939-1945", "Zwierzęta na frontach II wojny światowej” „Mali Żołnierze”, „Pomorscy Cichociemni”. Podczas zajęć w Fundacji grupy mogły zobaczyć wystawę i pamiątki związane z jej założycielką oraz ułożyć tematyczne puzzle wielkoformatowe. Dla starszych grup możliwe było obejrzenie 30 minutowego filmu o Elżbiecie Zawackiej „Miałam szczęśliwe życie”. Zrealizowano 6 prelekcji i warsztatów wyjazdowych w Drzewcach gmina Lipce Reymontowskie, Chełmnie oraz Sierpcu. Odbyły się 2 spacery historyczne z oprowadzaniem po Starym i Nowym Mieście pt „Walka o niepodległość w cieniu toruńskich kamienic. Śladami działań niepodległościowych na toruńskim Starym i Nowym Mieście w latach 1919-1945” trwające ok. 2 godz. Każdy z uczestników otrzymywał broszurę, z zaznaczonymi punktami zwiedzania, krótkimi opisami i mapą. W ramach dotacji zostało wydrukowanych 65 egzemplarzy broszury. Łączna liczba odbiorców prelekcji, warsztatów i spacerów to ok 1350 osób. 3) „Nasza służba trwa …” Zadanie zostało zrealizowane w 100%. Pozyskano materiały archiwalne, na podstawie których założono nowe teczki osobowe oraz zostały uzupełnione istniejące teczki osobowe. Zbiory zostały zdigitalizowane, przygotowane technicznie i udostępnione na platformie Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej. Stworzono bazę pozyskanych i opracowanych teczek. Równolegle udostępniane były materiały archiwalne oraz fotografie na potrzeby wydawnictw, wystaw, pomocy edukacyjnych. 4) Przedsięwzięcia zrealizowane z dotacji celowych: W ramach zadania pozyskano i opracowano teczki osobowe Polek walczących na frontach II wojny światowej oraz konspiratorów i konspiratorek pomorskich. Część teczek zdigitalizowani, przygotowano technicznie i udostępniono na KBBC. Utrwalono w formie audiowizualnej wywiady z najbliższymi współpracownikami gen. Elżbiety Zawackiej. 13 min filmik „Elżbieta Zawacka w naszej pamięci” został umieszczony na kanale youtube FGEZ. Promowano Województwo Kujawsko-Pomorskie podczas premierowego pokazu filmu dokumentalnego „Barbarka 1939 – Zbrodnia Pomorska”. W ramach zadania opublikowano on-line artykuły, prezentacje na temat konspiracji pomorskiej z uwzględnieniem toruńskich bohaterów. Dostępne na zawacka.pl. Zdigitalizowano, przygotowano technicznie i udostępniono na KPBBC 15 teczek konspiratorów pomorskich. W ramach premierowego pokazu filmu dokumentalnego „Barbarka 1939 – Zbrodnia Pomorska” zaprezentowano wystawę Barbarka 1939. Promowano filmik „Gen. Eląbieta Zawacka w Toruniu” w mediach społecznościowych. 5) Umowy partnerskie: Umowa z Fundacją Scienttia Thorunensia z siedzibą w Toruniu w celu realizacji projektu pn. Turnieje sportowe toruńskich bohaterów Niepodległej Polski. W ramach partnerstwa udzielono licencji na materiały archiwalne, wypożyczono wystawę „Cichociemna. Gen. Elżbieta Zawacka „Zo”, nagrano dwa filmiki promujące projekt, wybrane postacie historyczne i FGEZ, udostępniono w mediach społecznościowych. Umowa z Fundacją na rzecz Wielkich Historii z siedzibą w Warszawie w celu realizacji projektu „Wirtualne Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego”. W ramach partnerstwa zostanie udostępnionych do zdigitalizowania 50 muzealiów ze zbiorów FGEZ. W roku 2022 wykonano 10 zdjęć 3D. 6) DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA Biuletyn. R.XXXII 2021 (NR 71). pod redakcją Janusza Marszalca. Biuletyn zawiera: przyczynki historyczne, źródła, biogramy żołnierzy Armii Krajowej bądź postaci związanych z pomorskimi organizacjami konspiracyjnymi, źródła, informacje o nowościach wydawniczych, kronikę wydarzeń Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej i sprawozdanie z jej działalności. Kolejny numer „Biuletynu Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej” poświęcony został dziejom kobiet na frontach II WŚ. Artykuły znajdujące się w rozdziale "Przyczynki historyczne" oraz "Źródła" poddane zostały recenzji naukowej. Przygotowywany tom jest nieodpłatnie dystrybuowany , tak w wersji drukowanej, jak i on-line na stronie zawacka.pl. Nakład druku to 150 egzemplarzy. Dodatkowo każdy z artykułów jest opatrzony numerem DOI. 71 nr Biuletynu zaczyna się od pożegnania prof. Stanisława Salmonowicza, współzałożyciela Fundacji, które Jan Wyrowiński wygłosił na pogrzebie Profesora 24.05.2022 roku. W „Przyczynkach historycznych” Sebastian Pawlicki pisze o postawach matek żołnierzy konspiracji, Alicja Bartnicka przeanalizowała dzieje żydowskich robotnic przymusowych w fabryce broni w Skarżysku-Kamiennej, a Alicja Paczowska-Hauke los Marii Kostrzewskiej – żołnierz Armii Krajowej i członkini Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”. Danuta Drywa opisała Polki osadzone w obozie Stutthof nie za działalność narodową, lecz łamanie przepisów obowiązku pracy. Andrzej Gąsiorowski ponownie zajął się historią Witolda Swiętochowskiego, agenta gdańskiego gestapo. Biuletyn zawiera też sylwetkę Janiny Rokickiej, notki biograficzne działaczy, którzy „odeszli na wieczną wartę”, aktualne informacje o działalności Fundacji i realizowanych projektach historyczno-edukacyjnych, nowości wydawnicze. Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej jest w wykazie wydawnictw publikujących recenzowane monografie naukowe. Poziom I – 80 pkt, Unikatowy Identyfikator Wydawnictwa – 24100, pozycja 141. 7) PATRONATY, UROCZYSTOŚCI, GREMIA DORADCZE W ramach współpracy ze szkołami Fundacja patronowała, przekazywała nagrody książkowe, a pracownicy Fundacji brali udział w jury bądź udostępniali siedzibie Fundacji na uroczystości wręczenia nagród następujących konkursów szkolnych: - „Oni tworzyli nasza historię” Konkurs historyczny im. gen. Elżbiety Zawackiej (organizator: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, XIV edycja). - Udział w spotkaniu Klubu Historycznego w Szkole Podstawowej nr 2, 18.06.2022 - Udział w uroczystości z okazji 83 rocznicy wybuchu II wojny światowej w Parku Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939, 1.09.2022 - Udział w uroczystości poświęconej upamiętnieniu rocznicy napaści ZSRR na Polskę oraz pamięci o tragicznych wywózkach Polaków w głąb ZSRR, 16.09.2022 - Udział w konferencji w Sulejówku „Historię swą piszcie same. Polityka, historiografia i muzealne narracje z perspektywy kobiet”. Wystąpienie „Gen. Prof. Elżbieta Zawacka – Kustosz Pamięci Narodowej” Dorota Zawacka-Wakarecy. 7-8.12.2022 Fundacja też organizowała i współorganizowała: - Obchody 113. rocznicy śmierci gen. Elżbiety Zawackiej. Złożenie kwiatów przy grobie na cmentarzu Św. Jerzego. 17.00 Msza św. w Kościele Garnizonowym. - Organizowała uroczystości urodzinowe gen. Elżbiety Zawackiej, złożenie kwiatów przy grobie na cmentarzu Sw. Jerzego 18 marca 2022 r. - uroczystości z okazji 77. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego, Toruń, 1.08.2022 r. (wspólnie z UM Toruń, Urzędem Marszałkowskim i Stowarzyszeniem: Muzeum Historyczno-Wojskowe w Toruniu) - uroczystości z okazji Dnia Polskiego Państwa Podziemnego, Toruń 27.09.2022 r. Przedstawiciele Fundacji brali też udział w obradach gremiów doradczych: - Rada Powiernicza Muzeum II Wojny Światowej (prof. Mirosław Golon) - Rada Muzeum Okręgowego w Toruniu (Dorota Zawacka-Wakarecy) - Komitet Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy oddziale IPN – KŚZpNP w Gdańsku (dokumentalistka Elżbieta Skerska,) 8) DZIAŁALNOŚĆ SEKRETARIATU: GOŚCIE, KORESPONDENCJA W celu realizacji celów statutowych z sekretariatu Fundacji wyekspediowano tradycyjną pocztą 150 przesyłek listowych. Zarejestrowano 236 listów, które wpłynęły do sekretariatu Fundacji za pośrednictwem poczty polskiej. Na skrzynkę e-mail Fundacji wpłynęło ok. 3 250 e-maili od interesantów i współpracowników Fundacji. E-maili wysłanych ze skrzynki fundacyjnej zarejestrowano ok. 2 210 Sprzedano ponad 296 egzemplarzy książek, kilkaset rozdysponowano gratisowo. Fundację odwiedziło ponad 800 osób (zwiedzający, uczestnicy prelekcji)