WATOTO-DZIECI AFRYKI

Opis głównych działań

Fundacja „Watoto – Dzieci Afryki” („watoto wa Afrika” oznacza w języku suahili: „dzieci Afryki”) realizuje wyżej wymienione cele statutowe we spółpracy z placówkami misyjnymi zgromadzeń zakonnych i innymi podmiotami non-profit. W roku 2023 były to: – Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża, – Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi, – stowarzyszenie „Association de l’Amour Vivant” (ASLAV). Rolą fundacji jest pozyskiwanie ofiarodawców, przyjmowanie i ewidencjonowanie poszczególnych wpłat i ich zbiorcze przekazywanie ww. podmiotom (na podstawie rozliczeń określających przekazywane kwoty i ich przeznaczenie), uzyskiwanie od ww. podmiotów raportów i dokumentacji fotograficznej oraz prezentowanie ich ofiarodawcom. Prace organizacyjne i administracyjne po stronie fundacji – w tym: prowadzenie bazy danych, finanse, księgowość i sprawozdawczość, tłumaczenia listów, prowadzenie korespondencji, projekt i aktualizacja strony internetowej – wykonywane są przez osoby tworzące fundację oraz jej współpracowników. Wszystkie osoby zaangażowane w działalność fundacji pracują nieodpłatnie, we własnych domach. Taki układ organizacyjny pozwala uniknąć znacznej części typowych kosztów utrzymania biura. Pozostałe koszty administracyjne (znaczki pocztowe, rachunki telefoniczne, opłaty bankowe w Polsce i w Afryce, materiały i sprzęt biurowy, usługi drukarskie, miejsce na stronę w internecie itp.) udaje się utrzymać na poziomie poniżej 10% wszystkich kosztów (zob. Sprawozdanie finansowe – Informacja dodatkowa – pkt 5 – część dot. kosztów administracyjnych). * CAŁOKSZTAŁT DZIAŁALNOŚCI W SKRÓCIE Od początku działalności fundacji w roku 2005 aż do roku 2022 ważną częścią tej działalności było organizowanie stałej „opieki na odległość” (akcja „Watoto” – edukacja), jaką indywidualni ofiarodawcy obejmowali za pośrednictwem fundacji konkretne dzieci i młodych ludzi w Afryce. Priorytetem „opieki na odległość” była edukacja podopiecznych. Wsparcie polegało na: – pokryciu kosztów wykształcenia/utrzymania: zwykle od 12 do 21 euro miesięcznie na jednego podopiecznego (w zależności od kraju, zakresu pomocy, etapu edukacji i rodzaju szkoły; w przypadku studentów, ze względu na wysokie czesne, stawki były wyższe – i były ustalane indywidualnie, w zależności od potrzeb), – indywidualnym kontakcie między „opiekunem” a podopiecznym – poprzez wymianę listów i zdjęć. Ofiarodawcami („opiekunami na odległość”) były całe rodziny, małżeństwa, osoby samotne, klasy szkolne... W roku 2009 fundacja nawiązała współpracę z Siostrami Franciszkankami Służebnicami Krzyża, które od lat pracują z niewidomymi (w Polsce i w innych krajach) i które na początku 2009 roku w Kibeho w Rwandzie otworzyły dla dzieci niewidomych szkołę podstawową z internatem. „Opieka na odległość” na rzecz dzieci niewidomych prowadzona była tak samo jak dla dzieci pełnosprawnych – z jednym wyjątkiem: korespondencja była jednostronna, czyli zamiast listu od dziecka polski opiekun (ofiarodawca) otrzymywał raz na rok aktualne zdjęcie dziecka, sprawozdanie o jego postępach w nauce oraz odpowiedź siostry na pytania zadane w listach. W latach 2012-2017 roku, na analogicznych zasadach, do programu włączeni byli niewidomi uczniowie będący podopiecznymi Sióstr Franciszkanek SK w Republice Południowej Afryki. Zdarzały się sytuacje szczególne, gdy potrzebna była dodatkowa pomoc (np. w przypadku choroby podopiecznego) – w takich sytuacjach fundacja była w stanie pomóc dzięki środkom pochodzącym z darowizn ofiarodawców na tzw. „konto wspólne” (z możliwością wydzielenia w jego ramach „kont celowych”, np. darowizny przekazane przez ofiarodawców z przeznaczeniem na leczenie konkretnej osoby potrzebującej pomocy bądź darowizny z przeznaczeniem na konkretną „inwestycję społeczną” [patrz niżej]). Od roku 2015 akcja stałej „opieki na odległość” była stopniowo „wygaszana”, tzn. kontynuowana była pomoc dla każdego ucznia/studenta włączonego do akcji (do końca jego/jej edukacji), ale wstrzymano włączanie do niej nowych „podpiecznych”. Powodem ograniczenia działalności fundacji w tym zakresie był fakt, że średnia wieku zespołu fundacji mocno przekroczyła wiek emerytalny – zarząd fundacji uznał, że angażowanie się w działalność wymagającą zagwarantowania wieloletniej kontynuacji wsparcia finansowego nie byłoby odpowiedzialne. W roku 2022 akcja obejmowała jedynie 15 uczniów/studentów (w Kongu Demokratycznym i Rwandzie). Rok ten był osiemnastym i jednocześnie ostatnim rokiem prowadzenia akcji „opieki na odległość” (choć, gwoli precyzji, należy nadmienić, że niektóre z ostatnich przelewów na konta zgromadzeń zakonnych na pokrycie kosztów tej akcji miały miejsce jeszcze w roku 2023; zob. Sprawozdanie finansowe – Informacja dodatkowa – pkt 5). Przez te osiemnaście lat, dzięki ofiarodawcom fundacji, finansowane były koszty nauki (lub nauki i utrzymania) 2825 dzieci/młodzieży w Kamerunie, Kongu Demokratycznym, RPA, Rwandzie, Tanzanii oraz na Syberii (w tym ostatnim przypadku akcja pomocy dotyczyła łącznie 101 dzieci i młodych osób [wśród nich 2 studentów] w Republice Buriacji, wchodzącej w skład Federacji Rosyjskiej – ta część akcji „Watoto”, prowadzona we współpracy z siostrami dominikankami, miała nazwę „Dzieci Syberii”). Od początku akcji „Watoto” – edukacja do końca 2022 roku 1885 młodych osób w wyżej wymienionych krajach ukończyło z sukcesem swoją edukację: – 147 osób ukończyło wyższe uczelnie (m. in. 12 osób – akademię medyczną), – 28 osób – szkoły pomaturalne (m. in. 14 osób – szkoły pielęgniarsko-położnicze), – 1001 osób – szkoły średnie (m. in. 59 osób – szkołę średnią dla uczniów niewidomych), – 151 osób – szkoły zawodowe (m. in. 63 osoby z niepełnosprawnościami), – 558 osób – szkoły podstawowe (m. in. 63 osoby – szkołę podstawową dla dzieci niewidomych). * Od wielu lat akcja stałej „opieki na odległość” nie była jedyną formą pomocy finansowaną przez fundację. Fundacja kontynuuje działania niewymagające tak długotrwałego zaangażowania. Na przełomie 2007 i 2008 roku działalność fundacji została rozszerzona o akcję pomocy „Bilet do stacji Życie” – finansowanie przez polskich ofiarodawców leczenia dzieci cierpiących na chorobę głodową lub inne choroby nabyte na skutek życia w bardzo trudnych warunkach (początkowo w Rwandzie, a w kolejnych latach w Kongu Demokratycznym, Tanzanii oraz Republice Konga; patrz niżej). Ofiarodawca finansuje leczenie konkretnego dziecka. „Bilet do stacji Życie” obejmuje hospitalizację w szpitalu lub ośrodku zdrowia zapewniającym podstawową opiekę medyczną, a następnie kilkumiesięczne leczenie ambulatoryjne i dożywianie. Koszt pomocy dla 1 dziecka to 72 euro; koszt ten został wyliczony jako średni przy leczeniu wielu dzieci. Ponadto, w minionych latach, akcja „Bilet do stacji Życie” została rozszerzona o finansowanie operacji/leczenia w szpitalu klinicznym oraz rehabilitacji dzieci i młodzieży (od 2018 do 2020 roku – w Syrii, w doświadczonym wojną mieście Aleppo; od 2019 – w Republice Konga). Koszty operacji/leczenia są różne – od kilkudziesięciu do kilkuset euro (operacja finansowana jest z kilku wpłat od tego samego ofiarodawcy lub – w wypadku bardzo kosztownych operacji – z sumy wpłat od kilku osób); często jest tak, że zanim będzie możliwe przeprowadzenie operacji, dziecko trzeba najpierw odżywić. W roku 2023 akcja „Bilet do stacji Życie” prowadzona była w Republice Konga. W latach 2008-2023 „dojechało do stacji Życie” 2305 młodych pacjentów w Kongu Demokratycznym, Republice Konga, Rwandzie, Tanzanii i Syrii. Wciąż, poczynając od roku 2010, ważnym uzupełnieniem akcji „Bilet do stacji Życie” jest akcja „Dożywianie” – finansowanie stałej formy pomocy, jaką jest wydawanie posiłków dzieciom przychodzącym do ośrodków prowadzonych przez siostry misjonarki. Dożywianiu towarzyszy, w razie potrzeby, leczenie profilaktyczne (pozaszpitalne). Od 2020 roku z akcją „Dożywianie” wiąże się też pomoc dla sierocińca „Maison Notre Dame de Nazareth” w Brazzaville w Republice Konga. Pomoc dla podopiecznych sierocińca, oprócz finansowania zakupu żywności i lekarstw, obejmuje także wsparcie edukacyjne – w postaci finansowania wyprawek szkolnych i czesnego dla tych podopiecznych, którzy chodzą do szkoły. W połowie roku 2021 fundacja nawiązała współpracę z francuskim stowarzyszeniem „Association de l’Amour Vivant” (ASLAV), które już od dekady działało w Republice Konga w zakresie opieki zdrowotnej. Współpraca z ASLAV dotyczy finansowania przez fundację nowej akcji pomocy – „Rzeka pomocy”. To projekt unikalny w Afryce: zespół medyczny – każdego miesiąca przez około 10 dni – przemierza łodzią dopływy i rozlewiska rzeki Kongo w prowincji Likouala; dzięki temu pomoc medyczna dociera do wiosek niedostępnych drogą lądową – są to wioski plemion Bantu i Pigmejów. Na stronie internetowej fundacji, pod zakładką „Rzeka pomocy” (https://www.DzieciAfryki.org/rzeka) zamieszczony został szczegółowy opis tej akcji (a także mapki i zdjęcia). * Bardzo istotnym elementem działalności fundacji jest również finansowanie „inwestycji społecznych”. Ukończone w minionych latach inwestycje to w szczególności: – budowa szpitala-porodówki w Ruhango (Rwanda) – o następujących parametrach: budynek parterowy, niepodpiwniczony, kryty blachą, ściany z cegieł, instalacja elektryczna i wodno-kanalizacyjna; powierzchnia zabudowy: 362,88 m², powierzchnia użytkowa: 310,47 m², podcień przed głównym wejściem: 7,41 m², podcień przed ścianą szczytową 11,52 m²; zaprojektowane pomieszczenia: 2 gabinety lekarskie, sala porodowa, sale przedporodowa i poporodowa z łazienkami, dwie izolatki z łazienkami, pokój dla pielęgniarek z łazienką, pokój dla rodzin z łazienką, recepcja z WC, pomieszczenia gospodarcze; – doprowadzenie elektryczności do Szkoły Podstawowej i Ośrodka Zdrowia w Peke (Republika Konga); – wiercenie i instalacja studni głębinowej dla mieszkańców Gilgel-Beles (Etiopia) oraz remont pompy studni głębinowej w przychodni misji katolickiej w dzielnicy Moukondo miasta Brazzaville (Republika Konga); – zakup sprzętu medycznego i wyposażenia dla szpitali i ośrodków medycznych w Kamerunie, Kongu Demokratycznym, Republice Konga, Tanzanii i Syrii, w tym m.in. zakup echokardiografu dla szpitala St. Louis w Aleppo (Syria); – budowa gimnazjum w Masaka (Rwanda) – piętrowego, o powierzchni zabudowy 258 m² i powierzchni użytkowej 464 m² (mieszczącej 6 klas lekcyjnych po 45 m² każda, bibliotekę, pokój nauczycielski, toalety; wyposażonej w instalację wodno-kanalizacyjną oraz elektryczną); – budowa szkoły podstawowej w Masaka (Rwanda) – piętrowej, o powierzchni zabudowy 488 m² i powierzchni użytkowej 878 m² (mieszczącej 12 klas lekcyjnych po 45 m² każda, bibliotekę, pokój nauczycielski, pomieszczenia administracyjno-gospodarcze, toalety itp.; wyposażonej w instalację wodno-kanalizacyjną oraz elektryczną); – budowa szkoły zawodowej dla niewidomej młodzieży w Kibeho (Rwanda) – piętrowej, o powierzchni zabudowy 397 m² i powierzchni użytkowej 720 m² (mieszczącej 12 klas/warsztatów, pokój nauczycielski, pomieszczenia administracyjno-gospodarcze, toalety itp.; wyposażonej w instalację wodno-kanalizacyjną oraz elektryczną); – budowa szkoły podstawowej w Nyarushishi/Nkomero (Rwanda) – na którą składają się 2 parterowe budynki o łącznej powierzchni zabudowy 694 m² (mieszczące 8 sal klasowych oraz pomieszczenia administracyjne); – budowa i wyposażenie szpitalika (na 8 do 10 łóżek) w Karamie (Rwanda) dla dzieci cierpiących na chorobę głodową; – budowa i remonty domów dla potrzebujących rodzin w Rwandzie i Kamerunie (18 nowych domów, remont 2 domów); – zakup mebli, pomocy naukowych i innego wyposażenia dla szkół w Rwandzie. * W latach 2014-2017 fundacja prowadziła również akcję pomocy „Nie pora umierać”, której celem była pomoc osobom starszym i chorym, mieszkańcom „Mjia wa Huruma” („Wioski Miłosierdzia”) w Kigera-Etuma w Tanzanii (nazwa akcji nawiązywała do tytułu filmu „Pora umierać”; miała wyrażać nadzieję, zaprzeczać gorzkiej wymowie tego filmu). Pomoc miała charakter indywidualny – analogicznie do wcześniej opisanej „opieki na odległość” – z tym, że bez możliwości wymiany korespondencji. Pomocą zostało objętych 68 osób (z tym, że tylko niektóre z nich przebywały w Wiosce przez całe cztery lata). W 2018 roku fundacja nawiązała współpracę z parafią św. Franciszka z Asyżu w Aleppo w Syrii. Przedmiotem tej współpracy, oprócz wyżej wymienionego finansowania leczenia i rehabilitacji dzieci/młodzieży, była akcja pomocy „Aleppo – przywrócić godność”. Polegała ona na pomocy finansowej dla konkretnych dorosłych osób – mieszkańców zrujnowanego wojną miasta Aleppo w Syrii – w utworzeniu miejsca pracy, przekwalifikowaniu się bądź wynajęciu lokalu na działalność gospodarczą. Pomoc miała formę tzw. „mini-projektów”: osoba potrzebująca wsparcia składała w biurze parafii podanie wraz z kosztorysem (dotyczącym np. wyposażenia warsztatu, zakupu materiałów, odbudowy lub wynajęcia lokalu...). Podanie było rozpatrywane przez zespół, w skład którego wchodzili m.in.: prawnik, ekonomista i proboszcz (jako koordynator). Jeśli zakwalifikowany „mini-projekt” dotyczył zakupu materiałów lub sprzętu, osoba z zespołu towarzyszyła autorowi projektu w zakupie; jeśli chodziło o pomoc w wynajęciu lokalu, zajmował się tym prawnik; miejsce realizacji „mini-projektu” było wielokrotnie odwiedzane przez członka Zespołu. W latach 2018-2019 sfinansowanych zostało 39 „mini-projektów”. * W sumie – od 2005 do końca 2023 roku – fundacja przekazała na realizację celów pomocowych i inwestycyjnych: 3 092 466,00 euro i 185 586,00 USD. * Fundacja posiada stronę internetową www.DzieciAfryki.org (zawierającą nie tylko informacje o organizowanej pomocy, statut, sprawozdania i rozliczenia czy dokumentację fotograficzną „inwestycji społecznych”, lecz również bogatą galerię zdjęć i listów z Afryki), a także towarzyszącą jej stronę w serwisie Facebook (www.facebook.com/fundacja.watoto). *** PODSUMOWANIE ROKU 2023 W roku 2023 sfinansowano: – w ramach pomocy edukacyjnej dla konkretnych dzieci/młodzieży: czesne i wyprawki szkolne dla 42 podopiecznych, wspomnianego wyżej, sierocińca w Brazzaville (Republika Konga); dokończono również rozliczenie kosztów nauki podopiecznych (stypendystów) w ramach wyżej opisanej akcji „opieki na odległość”; – w ramach wyżej opisanej akcji „Bilet do stacji Życie”: leczenie szpitalne 55 dzieci (Republika Konga); – w ramach wyżej opisanej akcji „Rzeka Pomocy”: comiesięczne ekspedycje medyczne do wiosek niedostępnych drogą lądową (Republika Konga), w ramach których wykonano 4511 konsultacji medycznych i 1397 szczepień; – w ramach wyżej opisanej akcji „Dożywianie”: dożywianie dzieci w Republice Konga (w razie potrzeby dożywianiu towarzyszy leczenie profilaktyczne) oraz zakup żywności i lekarstw dla podopiecznych sierocińca w Brazzaville (Republika Konga); Informacje dot. kwot kosztów poszczególnych działań: zob. Sprawozdanie finansowe – Informacja dodatkowa – pkt 5. Liczba ofiarodawców w roku 2023: 322 osoby. Ponadto, polscy podatnicy (wśród nich – ww. ofiarodawcy oraz inne osoby) przekazali na rzecz fundacji, jako organizacji pożytku publicznego, 1,5% podatku od osób fizycznych za rok 2022 (kwota podana w: Sprawozdanie finansowe – Informacja dodatkowa – pkt 7). Informacje dot. kwot przychodów poszczególnych rodzajów: zob. Sprawozdanie finansowe – Informacja dodatkowa – pkt 4.