Organizacje Pożytku Publicznego (OPP) to organizacja pozarządowe, która uzyskały specjalny prawny status nadany przez Krajowy Rejestr Sądowy (KRS). O ten status mogą ubiegać się stowarzyszenia, fundacje, organizacje kościelne oraz spółki non-profit (które nie działają dla zysku), w tym również kluby sportowe, pod pewnymi warunkami.
Status OPP został wprowadzony na mocy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tzw. ustawa o pożytku). Główną ideą tego statusu jest to, że organizacje, które go uzyskają, zyskują określone przywileje, np. możliwość otrzymywania 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych. W zamian za te przywileje, OPP muszą działać zgodnie z bardziej rygorystycznymi zasadami, szczególnie w zakresie przejrzystości finansowej i operacyjnej, niż inne organizacje pozarządowe.
Aby uzyskać status OPP, organizacja musi złożyć odpowiedni wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego, korzystając z właściwego formularza. Sąd bada, czy organizacja spełnia wszystkie wymogi określone w ustawie, a następnie podejmuje decyzję o nadaniu statusu. Po pozytywnej decyzji sądu, organizacja otrzymuje pisemne potwierdzenie, a status OPP zostaje wpisany do Rejestru OPP w KRS.
Dzięki statusowi OPP organizacje mogą nie tylko korzystać z przywilejów, takich jak możliwość otrzymywania 1,5% podatku, ale również zwiększyć swoją wiarygodność i zaufanie w oczach darczyńców i beneficjentów.
Od 2004 roku organizacje pozarządowe posiadające osobowość prawną, takie jak fundacje, stowarzyszenia czy kluby sportowe, mogą ubiegać się o specjalny status – Organizacji Pożytku Publicznego (OPP). Uzyskanie tego statusu oznacza, że organizacja spełnia wszystkie wymogi określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz uzyskała formalne potwierdzenie tego faktu poprzez wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).
Cechy organizacji posiadającej status OPP:
Spełnienie wymogów ustawowych – organizacja musi działać w sferze pożytku publicznego, prowadzić działania zgodne z przepisami prawa oraz zapewniać przejrzystość finansową i operacyjną.
Formalne potwierdzenie – po spełnieniu wymagań organizacja składa wniosek do KRS o nadanie statusu OPP. Sąd bada zgodność z wymogami ustawy i po ich spełnieniu przyznaje status, który jest wpisywany do rejestru. Na wyciągu z KRS w rubryce „status opp” znajduje się informacja „TAK”.
Posiadanie statusu OPP przynosi organizacji wiele korzyści, ale wiąże się także z dodatkowymi obowiązkami:
Przywileje: Organizacje mogą otrzymywać 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych, co stanowi istotne źródło finansowania. Status OPP zwiększa również zaufanie społeczne i wiarygodność organizacji.
Obowiązki: OPP muszą działać zgodnie z bardziej rygorystycznymi zasadami przejrzystości, wprowadzać efektywne mechanizmy samokontroli oraz regularnie publikować sprawozdania finansowe i merytoryczne. Organizacje te podlegają również dodatkowym audytom i kontrolom.
Posiadanie statusu OPP podkreśla, że organizacja działa na rzecz dobra publicznego, co wiąże się z większą odpowiedzialnością, ale daje również większe możliwości w zdobywaniu wsparcia od społeczeństwa i instytucji publicznych.
Organizacje pozarządowe posiadające specjalny status, który uzyskują z ramienia KRS, takie jak fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie socjalne czy inne podmioty non-profit. Status OPP daje organizacjom szereg przywilejów, ale również wiąże się z dodatkowymi obowiązkami. Oto niektóre z głównych korzyści, jakie wynikają z posiadania tego statusu:
Otrzymywanie 1,5% podatku dochodowego – Organizacje OPP mają prawo do otrzymywania 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych, które mogą przekazać tę kwotę na rzecz wybranej organizacji w swoim rocznym zeznaniu podatkowym.
Zwolnienia podatkowe i opłatowe – OPP są zwolnione z:
- podatku dochodowego od osób prawnych (CIT),
- podatku od nieruchomości,
- opłat skarbowych,
- podatku od czynności cywilnoprawnych,
- opłat sądowych,
- podatku VAT od żywności przekazanej przez producenta,
- podatku VAT przy sprzedaży towarów pochodzących z darowizn rzeczowych
- zebranych podczas zbiórek publicznych.
Preferencyjne użytkowanie nieruchomości – OPP mają prawo do korzystania z państwowych i samorządowych nieruchomości na preferencyjnych warunkach, co może obejmować niskie lub zerowe opłaty za wynajem.
Angażowanie małoletnich wolontariuszy – Organizacje OPP mogą w ramach zbiórek publicznych angażować do pomocy małoletnich wolontariuszy, co jest specjalnym przywilejem wynikającym ze statusu OPP.
Zatrudnianie osób w ramach służby zastępczej – OPP mają prawo do zatrudniania osób skierowanych do odbycia służby zastępczej, co jest alternatywą dla odbywania służby wojskowej.
Nieodpłatna promocja w mediach publicznych – Organizacje OPP mogą bezpłatnie informować o swojej działalności za pośrednictwem publicznego radia i telewizji, co stanowi ważne wsparcie w budowaniu świadomości społecznej.
Organizacje posiadające status OPP zobowiązane są do spełniania wielu dodatkowych obowiązków, które wynikają z przepisów prawa i mają na celu zapewnienie przejrzystości ich działalności. Oto najważniejsze obowiązki, które muszą spełniać OPP:
Utrzymywanie warunków uzyskania statusu OPP: Organizacja musi nadal spełniać wszystkie warunki, które były wymagane przy ubieganiu się o status OPP, takie jak prowadzenie działalności w sferze pożytku publicznego, przejrzystość działań oraz realizacja celów statutowych.
Sprawozdawczość finansowa i merytoryczna: OPP są zobowiązane do sporządzania i publikowania sprawozdań finansowych oraz merytorycznych za każdy rok obrotowy. Sprawozdania te muszą być opublikowane w internetowej bazie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej najpóźniej do 15 lipca następnego roku, a także zamieszczone na stronie internetowej organizacji.
Audyt finansowy: Organizacje, które spełniają łącznie trzy warunki, są zobowiązane do poddania swojego sprawozdania finansowego audytowi przez biegłego rewidenta:
- realizują zlecone zadania publiczne w formie wsparcia lub powierzenia,
- otrzymały w roku obrotowym dotacje na realizację tych zadań w kwocie co najmniej 50 tys. zł,
- osiągnęły przychody w wysokości co najmniej 3 mln zł w danym roku obrotowym.
Odpowiedzialność członków zarządu i organów nadzoru: Członkowie zarządu, organów kontroli, nadzoru oraz likwidatorzy OPP ponoszą większą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną organizacji w wyniku działań lub zaniechań sprzecznych z prawem lub statutem niż w przypadku organizacji, które nie posiadają statusu OPP. Oznacza to, że odpowiedzialność w OPP jest bardziej rygorystyczna, co ma zapewnić większą odpowiedzialność za działania organizacji.
Aktualizacja numeru rachunku bankowego: Organizacje muszą regularnie sprawdzać i aktualizować numer swojego rachunku bankowego, który jest uprawniony do przyjmowania wpłat z tytułu 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych. W przypadku zmiany numeru konta, organizacja musi poinformować o tym naczelnika urzędu skarbowego w formie pisemnej.
Przestrzeganie ogólnych przepisów dla organizacji pozarządowych: OPP muszą także przestrzegać wszystkich przepisów, które dotyczą stowarzyszeń, fundacji, organizacji kościelnych i spółek non-profit, nawet jeśli nie mają one statusu OPP. Oznacza to, że OPP podlegają ogólnym przepisom regulującym działalność organizacji pozarządowych, co obejmuje obowiązki związane z prowadzeniem księgowości, sprawozdawczością oraz realizacją celów statutowych.
Posiadanie statusu OPP przynosi organizacjom liczne korzyści, takie jak możliwość otrzymywania 1,5% podatku od osób fizycznych czy zwolnienia podatkowe, ale wiąże się również z wyższymi wymaganiami w zakresie odpowiedzialności, przejrzystości i sprawozdawczości. Organizacje muszą konsekwentnie wywiązywać się z tych obowiązków, aby utrzymać status i cieszyć się przywilejami z nim związanymi.
Warto zauważyć, że działalność pożytku publicznego może być prowadzona przez wiele organizacji i podmiotów, niezależnie od tego, czy posiadają one status Organizacji Pożytku Publicznego (OPP). Status OPP to formalne potwierdzenie, nadawane organizacji przez Krajowy Rejestr Sądowy, że organizacja spełnia dodatkowe wymagania ustawy i może korzystać z przywilejów, takich jak otrzymywanie 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednak prowadzenie działalności pożytku publicznego nie jest zarezerwowane wyłącznie dla OPP – może być realizowane również przez organizacje, które tego statusu nie posiadają.
Warto podkreślić, że przywileje związane z działalnością pożytku publicznego dotyczą tylko tej części działalności organizacji, która jest prowadzona w ramach pożytku publicznego. Jeśli OPP prowadzi także działalność gospodarczą, to w tym obszarze obowiązują ją te same zasady i przepisy, co inne organizacje pozarządowe, które nie posiadają statusu OPP. Na przykład, dochody z działalności gospodarczej OPP podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Organizacje Pożytku Publicznego (OPP) są zobowiązane do sporządzania i przesyłania kilku rodzajów sprawozdań, zarówno finansowych, jak i merytorycznych. Obowiązki sprawozdawcze wynikają z przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz innych regulacji dotyczących organizacji pozarządowych.
Rodzaje sprawozdań:
Sprawozdanie finansowe – OPP, podobnie jak inne organizacje, muszą sporządzać roczne sprawozdanie finansowe, które zawiera m.in. bilans, rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową. Sprawozdanie to musi być zatwierdzone przez odpowiednie organy organizacji, np. zarząd.
Sprawozdanie merytoryczne – Organizacje OPP mają obowiązek sporządzania sprawozdania merytorycznego, które opisuje działalność organizacji w danym roku, w tym realizowane projekty, cele statutowe oraz osiągnięcia.
Terminy i odbiorcy sprawozdań:
Publikacja w internetowej bazie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej:
Organizacje OPP muszą zamieścić zarówno sprawozdanie finansowe, jak i merytoryczne w internetowej bazie sprawozdań prowadzonej przez NIW CRSO. Termin publikacji: do 15 lipca roku następującego po roku obrotowym.
Publikacja na stronie internetowej organizacji:
OPP mają obowiązek udostępnić sprawozdania na swojej stronie internetowej, co ma na celu zapewnienie transparentności i umożliwienie zapoznania się z dokumentami przez osoby zainteresowane.
Przesłanie do Urzędu Skarbowego:
OPP, jak każda inna organizacja, muszą przesłać sprawozdanie finansowe do urzędu skarbowego właściwego dla swojej siedziby. Termin przesłania: w ciągu 10 dni od daty zatwierdzenia sprawozdania przez odpowiednie organy organizacji (np. zarząd).
Przesłanie do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS):
Jeśli OPP prowadzi działalność gospodarczą, musi przesłać swoje sprawozdanie finansowe także do KRS. Sprawozdanie składa się do 15 lipca roku następującego po roku obrotowym, równocześnie z publikacją w bazie ministerstwa.
OPP muszą zapewnić, aby ich sprawozdania finansowe i merytoryczne były dostępne publicznie. Oprócz zamieszczenia sprawozdań w internetowej bazie ministerstwa i na stronie internetowej organizacji, OPP mają obowiązek przestrzegania terminów oraz procedur składania tych dokumentów do urzędów skarbowych i KRS (w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej).
Przestrzeganie tych obowiązków jest kluczowe dla utrzymania statusu OPP oraz korzystania z przywilejów związanych z tym statusem, takich jak możliwość otrzymywania 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych.
